Switluli

Bibele Li Txintxiwile?

Bibele Li Txintxiwile?

Ihim. Loko ku fananisiwa matsalwa ya khale ya ku tsaliwa hi voko, swa tikomba swaku Bibele a li txintxiwanga hambileswi li nga phindhaphindhiwa malembe ya manyingi ka mapapela ya ku kala ma nga tiyanga.

Swi vula swaku Bibele a li nga na swihoxo loko li phindhaphindhiwa?

Ku kumiwe matsalwa ya manyigi ya khale ya ku tsaliwa hi voko, man’wana ka wona a ma hambana. Leswo swi kombisa swaku a ku ni swihoxo nkama Bibele na li tsaliwa hi ku phindhaphindha. Ku hambana kun’wana a ku li kutsongo lakakuva a ku nga txintxi leswi vanhu a va swi twisisa hi Bibele. Ku hambana kun’wana loku nga tsumbuliwa a ku li kukulu naswona swi tikomba a ku ni lava a va zama ku txintxa Bibele hi maxiwomu. Vona swikombiso swimbirhi:

  1. Ka 1 Yohani 5:7, wuhundzuluxeli lin’wana la khale la Bibele li ni marito lawa: “Matilweni, Papayi, Rito ni Moya wa ku Kwetsima: I nchumu xin’we ntsena.” Kambe matsalwa ya khale ya ku tshembeka ya ku tsaliwa hi voko, ma kombisa swaku marito lawa a ma nga li kona nkama Bibele li nga tsaliwa ka ku sungula. Ma yengeseliwe hi ku famba ka nkama *. Hi mhaka leyo maBibele ya swoswi lawa ma tshembekaka ma susile marito lawo.

  2. Vito la Xikwembu li humelela ka kunyingi ka matsalwa ya khale ya ku tsaliwa hi voko. Hambileswo, wuhundzuluxeli la linyingi la Bibele li suse vito lelo li veka swaku “Hosi” kumbe “Xikwembu.”

Hi nga swi kholwisa ku yini swaku a ka ha na swihoxo swin’wana ka Bibele?

Se ku kumiwe matsalwa ya manyingi ya khale lawa ma pfunaka swaku ku tsumbuliwa swihoxo *. Se matsalwa wolawo ma hi byela yini hi ku tshembeka ka Bibele leli hi li tirhisaka namuntlha?

  • Loko ku vulavuliwa hi Matsalwa ya Xiheberu (lawa ma tiviwaka hi “Testamentu ya Khale”), ntivi yin’wana leyi yi vitaniwaka William yi li: “Ku nga vuliwa hi ku tshembeka swaku a ku na buku lin’wana la khale leli nga phindhaphindhiwa hi ndlela ya yinene.”

  • Frederic Bruce mukambeli wa Bibele, loko a vulavula hi Matsalwa ya Xigriki kumbe Testamentu Leyimpsha a li: “Ku ni minchumu ya yinyingi leyi kombisaka swaku Testamentu Leyimpsha ya tshembeka ku tlula mabuku ya manyingi ya swoswi lawa va ma tsalaka.”

  • Sir Frederic Kenyon a vule swaku “munhu a nga khoma Bibele ka voko a vula na a nga chavi swaku a khome Rito la ntiyiso la Xikwembu leli nga kona ku sukela khale naswona a li txintxanga.”

I mpsini swin’wana swi hi kholwisaka swaku Bibele a li txintxiwanga?

  • Vayuda lava a va tsala matsalwa hi ku phindaphinda ni Vakreste va ku sungula, va tsale swihoxo hinkwaswu swi nga yentxiwa hi vanhu va Xikwembu va khale. * (Tinhlayo 20:12; 2 Samuwele 11:2-4; Vagalatiya 2:11-14) Va tlhele va tsala hi leswi a swi yentxeka ka Vayuda lava a va nga yingisi. Ni ku tsala hi wugandzeli la mavunhwa leli a li yentxiwa hi vanhu. (Hosiya 4:2; Malakiya 2:8, 9; Matewu 23:8, 9; 1 Yohani 5:21) Leswi lava a va tsala Bibele hi ku phindaphinda va nga swi tsala swihoxo leswi, swi kombisa swaku a va tshembeka naswona a va li hlonipha hintamu Rito la Xikwembu.

  • Leswi Xikwembu xi nga n’winyi wa Bibele a xi nga ta yentxa hinkwaswu swaku xi li vhikela? * (Esaya 40:8, 1 Pedru 1:24, 25) A xi nga lavi swaku Bibele li pfuna vanhu va khale ntsena kambe ni va namuntlha. (1 Vakorinto 10:11) Phela “Hinkwaswu leswi nga tsaliwa khale swi tsaleliwe ku djondzisa hina swi hi nyika ntshembo hikusa Matsalwa lawa ma hi pfuna ku tiyisela ma tlhela ma hi tiyisa.” — Varoma 15:4.

  • Yesu ni valandzeli va yena a va vula Matsalwa ya Xiheberu na va nga kanakani swaku ma txintxiwile kumbe a ma txintxiwanga. — Luka 4:16-21; Mintirho 17:1-3.

^ par. 3 Marito lawa a ma kumeki ka matsalwa ya khale ya ku tsaliwa hi voko ya Códice Sinaítico, Códice Alexandrino, Manuscrito Vaticano N.º 1209, Vulgata Latina Original, Versão Siríaca Filoxeniana-Harcleana ni Pesito siríaca.

^ par. 5 Hi xikombiso, ku tsumbuliwi maBibele ya ku tlula 5.000 ya khale ya ku tsaliwa hi voko ya Xigriki lawa ma vitaniwaka Testamentu Leyimpsha kumbe Matsalwa ya Xigriki.

^ par. 9 Bibele a li vuli swaku vanhu lava a va tirhela Xikwembu a va nga yentxi swihoxo. Kambe li vula ntiyiso loko li ku: “Hikusa a ku na munhu lweyi a kalaka a nga djohi.” — 1 Tihosi 8:46.

^ par. 10 Bibele a li vuli swaku Xikwembu xi byele vanhu rito hi lin’we hi lin’we leli a li fanele li tsaliwa ka Bibele, kambe li vula swaku xi va pfune swaku va tiva leswi a va fanele va swi tsala. — 2 Timotiyu 3:16, 17; 2 Pedru 1:21.