Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Ŵalara, Sambizgani Ŵabali

Ŵalara, Sambizgani Ŵabali

“Kanthu kose kali na nyengo yake na yake.”MUPH. 3:1.

1, 2. Kasi ŵalara ŵanandi ŵali na suzgo wuli?

MULAŴILIRI WADERA wakaŵa pafupi kumalizga kudumbiskana na ŵalara. Wakaŵawonga chifukwa ŵakulimbikira kuliska mskambo. Ŵanyake mwa ŵabali aŵa mbalara mu vyaka. Ndipouli, pakaŵa nkhani yinyake iyo wakafipanga nayo mtima. Wakaŵalaŵiska na kumwemwetera. Wakaŵafumba kuti, “Kasi mwachitapo vichi kuti musambizge ŵanji kuti ŵaŵe ŵakwenelera kuchita milimo mu mpingo?” Ŵalara ŵakakumbukira kuti ulendo wamara wakaŵachiska kuti ŵapatulenge nyengo ya kusambizgira ŵabali. Mubali munyake wakazgora kuti, “Kuyowoya unenesko tachita vichoko chomene.” Ŵalara wose ŵakazomerezgana nayo.

2 Para ndimwe mulara mu mpingo panji namwe ndimo mukati muzgolerenge. Ŵalaŵiliri ŵadera ŵawona kuti ŵalara ŵanandi ŵakupatura yayi nyengo yakusambizgira ŵabali kuti ŵaŵe ŵakwenelera kuchita milimo yinyake mu mpingo. Chifukwa wuli?

3. (a) Kasi Malemba ghakulongora wuli kuti ntchakuzirwa kusambizga ŵanji? (Wonani mazgu ghamusi.) (b) Chifukwa wuli ŵalara ŵanyake vikuŵasuzga kusambizga ŵabali?

3 Para ndimwe mulara mukumanya kuti ntchakuzirwa chomene kusambizga ŵabali. * Kuti mpingo wende makora pakukhumbikwa ŵabali ŵanandi ŵakwenelera. Kweniso mipingo yinandi iyo yikupangika yikukhumbikwira ŵabali ŵakwenelera kuti ŵalongozgenge. (Ŵazgani Yesaya 60:22.) Baibolo likuti ŵalara ŵakwenera ‘kusambizga ŵanji.’ (Ŵazgani 2 Timote 2:2.) Ntchipusu yayi kusanga nyengo yakusambizgira ŵanji, chifukwa muli na ntchito ya kupwelelera mbumba, mukutangwanika na ntchito yakulembeka, milimo ya mpingo na vinyake. Nangauli muli ŵakutangwanika, chifukwa wuli ntchakuzirwa kupatura nyengo yakusambizgira ŵanji? Tiyeni tiwone.

ŴASAMBIZGANI MWALUŴIRO

4. Chifukwa wuli nyengo zinyake ŵalara ŵakuchedwa kusambizga ŵabali mu mpingo?

4 Chifukwa wuli ntchipusu yayi kusambizga ŵabali mu mpingo? Ŵalara ŵanyake ŵangati: ‘Tili na vinandi vyakuti tichite, tiŵasambizgenge munthazi.’ Kweni uwu mbunenesko yayi. Vinthu vinyake vikwenera kuchitika mwaluŵiro. Usange mungachedwa mpingo ungakura yayi.

5, 6. Kasi dilayivala wakwenera kuchita vichi? Kasi ŵalara ŵakusambirapo vichi?

5 Wonani chiyelezgero ichi. Dilayivala wakwenera kusintha oyilo mu injini ya galimoto pafupipafupi. Kweni nyengo zinyake wangasulako kusintha oyilo na kughanaghana kuti chikuru wakuthiramo mafuta mu thanki la galimoto. Kweniso wangaghanaghana kuti wakutangwanika chomene ndipo wasinthenge oyilo nyengo yinyake. Iyo wangati galimoto yichali kwenda makora. Kweni maghanoghano agha ngawakawaka, chifukwa galimoto yinganangika. Para yanangika, pazamukhumbikwa nyengo na ndalama zinandi kuti wayinozge. Kasi ŵalara ŵangasambirapo vichi?

6 Ŵalara ŵali na ntchito zinandi zakuzirwa izo ŵakwenera kuchita mwaluŵiro, usange ŵangaleka mpingo ungatimbanizgika. Dilayivala wakwenera kuthira mafuta mu galimoto nyengo zose. Ŵalara nawo ŵakwenera ‘kusanda ivyo ni vinthu vyakuzirwa chomene’ nyengo zose. (Fil. 1:10) Kweni ŵalara ŵanyake ŵakutangwanika chomene na milimo yinyake yakuzirwa mu mpingo na kuleka kupatura nyengo yakusambizgira ŵanji. Ivi vingayana waka na dilayivala uyo wakuleka kusintha oyilo mu injini ya galimoto. Usange ŵalara ŵakuchedwa kusambizga ŵabali, kunthazi mu mpingo muzamuŵavya ŵabali ŵakwenelera.

7. Kasi tikwenera kuchita wuli na ŵalara awo ŵakupatura nyengo kuti ŵasambizge ŵabali mu mpingo?

7 Kusambizga ŵabali ni mulimo wakuzirwa chomene ndipo ukwenera kuchitika mwaluŵiro. Ŵalara awo ŵakuwona patali, ŵakupatura nyengo kuti ŵasambizgenge ŵabali. Ŵalara aŵa mbavinjeru ndipo ŵabali na ŵadumbu ŵakuŵachindika. (Ŵazgani 1 Petrosi 4:10.) Kasi mpingo ukusanga chandulo wuli?

CHITANI MWAMAHARA NA NYENGO YINU

8. (a) Chifukwa wuli ŵalara ŵakwenera kusambizga ŵanji? (b) Ŵalara awo ŵakuteŵetera uko ŵapharazgi mbachoko ŵakwenera kuchita vichi mwaluŵiro? (Wonani bokosi lakuti, “ Ŵasambizgani Mwaluŵiro.”)

8 Ŵalara awo ŵateŵetera nyengo yitali ŵakwenera kujiyuyura na kumanya kuti kunthazi ŵazamufiska yayi kuchita ivyo ŵakuchita pasono. (Mika 6:8) Kweniso ŵalara ŵakwenera kumanya kuti ‘vyakuchitika vyamabuchi’ vingapangiska kuti chiŵe chakusuzga kupwelelera mpingo. (Muph. 9:11, 12; Yak. 4:13, 14) Ntheura ŵalara awo ŵakutemwa mpingo, ŵakulimbikira kusambizga ŵawukirano kuti ŵaŵe ŵakwenelera.—Ŵazgani Salmo 71:17, 18.

9. Kasi ŵabali awo ŵasambizgika ŵazamovwira chomene pauli?

9 Usange ŵalara ŵakusambizga ŵanji ntchito, mpingo ukukhora. Ŵabali awo ŵasambizgika, ŵangawovwira kuti ŵabali na ŵadumbu mu mpingo ŵaŵe ŵakukolerana kweniso ŵakugomezgeka kwa Chiuta. Awo ŵakusambizgika ŵakovwira mpingo mu mazuŵa ghaumaliro agha kweniso ŵazamovwira chomene pa suzgo yikuru. (Ezek. 38:10-12; Mika 5:5, 6) Ntheura tikumupemphani ŵalara kuti kwamba mwahuno mupaturenge nyengo yakusambizgira ŵabali.

10. Kasi mulara wangasanga wuli nyengo yakusambizgira ŵabali?

10 Tikumanya kuti muli ŵakutangwanika chomene na milimo ya kupwelelera mpingo. Ntheura mungagaŵa nyengo iyo mukuchitira milimo yinyake ya mpingo kuti musambizgenge ŵabali. (Muph. 3:1) Para mukugaŵa nyengo, movwirenge chomene ŵabali na ŵadumbu sono na munthazi wuwo.

IVYO MUNGACHITA

11. (a) Kasi ulongozgi uwo ŵalara ŵanyake ŵakayowoya ukulongora vichi? (b) Kuyana na Zintharika 15:22, chifukwa wuli ntchiwemi kudumbiskana ivyo ŵalara aŵa ŵakayowoya?

11 Ŵalara ŵanyake ŵakayowoya ivyo ŵakuchita kuti ŵasambizge ŵanji. * Wose ŵakayowoya ulongozgi wakuyana waka nangauli ŵakukhala mu vyaru vyakupambana. Ivi vikulongora kuti kulikose kweniso mu mpingo uliwose, ŵabali ŵakusanga chandulo na ulongozgi wa mu Baibolo. (1 Kor. 4:17) Mu nkhani iyi kweniso yapanthazi, tiwonenge ivyo ŵabali aŵa ŵakayowoya.—Zinth. 15:22.

12. Kasi mulara wakwenera kuchita vichi pambere wandambe kusambizga mubali, ndipo chifukwa wuli?

12 Chakwamba, mulara wakwenera kovwira mubali kuti wanozgekere kusambira. Chifukwa wuli? Pambere mulimi wandapande mbewu, wakutipura dankha dongo. Mulara nayo wakwenera kovwira mubali kuti wanozgekere kusambira. Kasi mulara wangachita wuli? Wakwenera kuchita nga umo yikachitira ntchimi Samuyeli.

13-15. (a) Kasi Yehova wakamutuma vichi Samuyeli? (b) Kasi Samuyeli wakachita vichi kuti wawovwire makora Sauli kunozgekera mulimo wake? (Wonani chithuzithuzi chakwamba.) (c) Chifukwa wuli ivyo Samuyeli wakachita ni vyakuzirwa ku ŵalara?

13 Vyaka 3,000 ivyo vyajumpha, Yehova wakaphalira ntchimi Samuyeli kuti: ‘Namachero, nyengo yeneiyi, nikutumizgirenge munthu kufumira ku charu cha Benjamini, ndipo umuphakazge kuti waŵenge mulongozgi wa ŵanthu ŵane Israyeli.’ (1 Sam. 9:15, 16) Samuyeli wakamanya kuti walutizgenge yayi ntchito yake ndipo Yehova wakukhumba kuti waphakazge munthu munyake kuŵa mulongozgi. Ntheura pambere Samuyeli wandaphakazge munthu uyo Yehova wakamusankha, wakaghanaghanirapo dankha kuti wawone umo wangamovwilira.

14 Zuŵa lakulondezgapo, Sauli wakiza kwa ntchimi Samuyeli. Yehova wakaphalira Samuyeli kuti: ‘Wona munthu uyo nkhakuphalira.’ Samuyeli wakanozgera chakurya Sauli na muteŵeti wake ndipo wakaŵaphalira kuti ŵarye. Ŵakati ŵamara kurya, Samuyeli wakaluta na Sauli ku nyumba yake ndipo ŵakachezga chomene mu nthowa. Ŵakati ŵafika, Samuyeli ‘wakalutilira kuyowoya na Sauli’ m’paka pa nyengo yakugonera. Zuŵa lakulondezgapo, Samuyeli wakaphakazga Sauli, wakamufyofyontha na kumusambizga vinthu vinandi. Pamasinda Sauli wakawelera kukwake. Iyo wakaŵa wakunozgeka kuŵa mulongozgi.—1 Sam. 9:17-27; 10:1.

15 Samuyeli wakaphakazga Sauli kuŵa mulongozgi. Ŵalara ŵakuchita kuphakazga munthu kuti waŵe mulara panji muteŵeti wakovwira yayi. Ndipouli, ivyo Samuyeli wakachita pambere wandaphakazge Sauli, vingaŵawovwira chomene. Tiyeni tiwone vinthu viŵiri ivyo ŵangasambirako.

MUŴE ŴAKUKHUMBISISKA KWENISO MUBWEZI

16. (a) Kasi Samuyeli wakachita wuli wati wapulika kuti Ŵaisrayeli ŵakukhumba themba? (b) Kasi Samuyeli wakachita wuli Yehova wati wamutuma kuti wakaphakazge Sauli?

16 Muŵe na khumbo la kusambizga ŵanji ndipo kuziwulika chara. Samuyeli wakakhuŵara chomene wakati wapulika kuti Ŵaisrayeli ŵakukhumba kuŵa na themba. Samuyeli wakawona nga Ŵaisrayeli ŵakumukhumba yayi. (1 Sam. 8:4-8) Samuyeli wakakhumbanga yayi kusolera Ŵaisrayeli themba, kweni Yehova wakamuphalira katatu kuti wapulikire ivyo Ŵaisrayeli ŵakayowoya. (1 Sam. 8:7, 9, 22) Samuyeli wakachita sanji yayi nesi kukwiyira munthu uyo Yehova wakamusora. Iyo wakaziwulika yayi Yehova wati wamuphalira kuti wakaphakazge Sauli. Iyo wakapulikira na mtima wose chifukwa wakatemwanga Yehova.

17. Kasi ŵalara ŵakuchita wuli nga ni Samuyeli? Chifukwa wuli ŵalara ŵakukondwa para ŵasambizga ŵanji?

17 Mazuŵa ghano, ŵalara ŵanandi ŵakusambizga ŵanji milimo nga umo wakachitira Samuyeli. (1 Pet. 5:2) Ŵakopa yayi kuti para ŵaŵasambizga, ŵaŵapokenge maudindo. Kweni mbalusungu ndipo mbakukhumbisiska kuchitira lumoza milimo ya mpingo na awo ŵakusambizgika. Iwo ŵakuwona kuti ŵabali awo ŵasambizgika ‘mbantchito ŵanyawo,’ awo ŵakovwira kuti mpingo wende makora. (2 Kor. 1:24; Heb. 13:16) Ŵakukondwa chomene kuwona kuti ŵabali awo ŵasambizgika ŵali na maluso agho ghangawovwira mu mpingo.—Mil. 20:35.

18, 19. Kasi ŵalara ŵakwenera kuchita vichi pambere ŵandambe kusambizga ŵabali milimo? Chifukwa wuli ntchiwemi kuchita nthena?

18 Ŵani msambizgi kweniso mubwezi. Sauli wakati wiza, Samuyeli wakamuphakazga nyengo yeneyiyo yayi. Wachitenge nthena, mphanyi Sauli wakamanya yayi umo wangalongozgera ŵanthu ŵa Chiuta. M’malo mwake, Samuyeli wakamalira nyengo yinandi kovwira Sauli kuti wanozgekere mulimo wake. Pambere wandamuphakazge, ŵakalyera lumoza, ŵakalongozgana kuluta ku nyumba ya Samuyeli, ŵakachezga nyengo yitali, ndipo paumaliro waliyose wakagona. Samuyeli wakalindilira nyengo yakwenelera kuti waphakazge themba liphya.

Kuti musambizge makora, mukwenera kuŵa paubwezi na awo mukuŵasambizga (Wonani ndime 18, 19)

19 Ndimo ŵalara ŵakwenera kuchitira mazuŵa ghano. Pambere ŵandayambe kusambizga ŵabali milimo, ŵakwenera kuŵa paubwezi na munthu uyo ŵamusambizgenge. Ivyo ŵalara ŵangachita kuti munthu waŵe wakufwatuka vingapambana kuyana na malo. Usange mwapatura nyengo kusambizga mubali, nayo wamanyenge kuti ngwakuzirwa chomene. (Ŵazgani Ŵaroma 12:10.) Ŵabali ŵazamuwonga chomene chifukwa cha chitemwa icho mwaŵalongora.

20, 21. (a) Kasi msambizgi waluso wakuchita wuli? (b) Kasi mu nkhani yapanthazi tizamuzgora fumbo wuli?

20 Msambizgi waluso wakutemwa ntchito yake, kweniso wakutemwa munthu uyo wakumusambizga. (Yaniskani na Yohane 5:20.) Chifukwa wuli ntchakuzirwa kutemwa uyo mukumusambizga? Usange mubali wamanya kuti mukumutemwa, nayo wakulimbikira kuti wasambire. Ntheura mukwenera kusambizga ŵabali na kuŵa nawo paubwezi.—Zinth. 17:17; Yoh. 15:15.

21 Para ŵalara ŵawovwira mubali kuti wanozgekere kusambira, ŵangambapo kumusambizga. Kasi ŵalara ŵangachita wuli kuti ŵasambizge makora? Nkhani yapanthazi yikuzgora fumbo ili.

^ ndime 3 Nkhani iyi na yapanthazi ŵalembera ŵalara. Kweni waliyose wangasanga chandulo na nkhani izi. Chifukwa ziwovwirenge ŵabali wose kumanya kuti ŵakwenera kusambizgika kuti ŵaŵe ŵakwenelera kuchita milimo mu mpingo. Usange mu mpingo muli ŵabali ŵanandi ŵakwenelera, mpingo ukwenda makora.

^ ndime 11 Ŵalara aŵa ŵakukhala ku Australia, Bangladesh, Belgium, Brazil, France, French Guiana, Japan, Korea, Mexico, Namibia, Nigeria, Réunion, Russia, South Africa, na ku United States.