Lutani apo pali nkhani

Pajumpha vyaka 100 sono kufuma waka apo Gongwe la Mulinda likambira kusangika mu Chiukraine.

JANUARY 4, 2024
UKRAINE

Vyaka 100 Vyajumpha Kufuma Apo Gongwe la Mulinda Likamba Kufumiskika mu Chiukraine

Vyaka 100 Vyajumpha Kufuma Apo Gongwe la Mulinda Likamba Kufumiskika mu Chiukraine

Gongwe la Mulinda lakwamba mu Chiukraine ilo likafumiskika mu January 1924

Mu January 2024, pajumpha vyaka 100 kufuma waka apo Gongwe la Mulinda likafumiskika kakwamba mu chiyowoyero cha Chiukraine. Makani ghawemi ghakafikira ŵanthu mu Ukraine kukwambilira kwa chaka cha1891, ndipo ŵanandi ŵakategherezga uthenga wa mu Baibolo. Vyaka vyati vyajumphapo, ŵanandi awo ŵakayowoyanga Chiukraine, ŵakamba kuwutemwa chomene unenesko. Chifukwa cha vivulupi vya ndyali ivyo vikaŵa mu charu ichi m’ma 1900, ŵanandi ŵakasamira mu vyaru vinyake, chomenechomene Canada na United States.

Apo wakaluta ku Canada mu 1923, Mubali J. F. Rutherford wakachema Mubali Emil Zarysky, uyo ŵapapi ŵake ŵakasamuka mu charu cha Ukraine kuti wakawovwirepo pa mulimo wakung’anamulira Gongwe la Mulinda mu chiyowoyero cha Chiukraine. Emil wakaŵa kuti wamba waka ukopotara (upayiniya) kweniso upiligirimu (mulaŵiliri wadera). Iyo na muwoli wake Mariya, ŵakaŵa na ŵana 5. Ndipouli, iyo wakazomera ivyo Mubali Rutherford wakamupempha ndipo Gongwe la Mulinda lakwamba mu Chiukraine likafumiskika mu January 1924. Emil wakalutilira kuchita mulimo uwu mwakugomezgeka kwa vyaka 40. Mwana wake msungwana Rose wakayowoya kuti: “Icho nkhukumbukira chomene nkhulira kwa makina yakutayipira agho adada ŵakagwiliskiranga ntchito pakulemba.”

Mu chaka cha 1964, Mubali Emil wakasambizga Mubali Maurice Saranchuk na muwoli wake Anne, kung’anamulira Gongwe la Mulinda mu Chiukraine. Mubali na mudumbu uyu ŵakaŵikapo mtima chomene pa mulimo uwo ŵakapika ndipo nyengo zinyake panyengo yakupumura ku ntchito kwawo ŵakakhalanga kumanyuma mu galimoto yawo na kwamba kugwira ntchito. Paumaliro, ŵakanozga vyakuti ŵagwiliskirenge ntchito kachipinda ka mu Nyumba ya Ufumu pa mulimo wakung’anamura mabuku. Mu 1977, Mubali na Mudumbu Saranchuk ŵakachemeka kukateŵetera pa Beteli ku Canada. Nyengo yikati yajumphapo, ŵabali ŵanyake pa ofesi ya munthavi awo ŵakayowoyanga Chiukraine ŵakasambizgika umo ŵangang’anamulira makora Gongwe la Mulinda kweniso mabuku ghakulongosora Baibolo.

Kufuma ku mazere: Emil na Mariya Zarysky, awo ŵakaŵa ŵakwamba kung’anamulira Gongwe la Mulinda mu Chiukraine mu 1924. Kumalyero: Maurice na Anne Saranchuk, awo ŵakawovwirapo pa mulimo wakung’anamulira Gongwe la Mulinda kwambira mu m’ma 1960

M’ma 1940 apo mulimo wa Ŵakaboni ŵa Yehova ukakanizgika na boma la Soviet Union kwa nyengo yitali, ŵabali ŵakasanga nthowa ziphya za umo ŵangasangira Gongwe la Mulinda na mabuku ghanyake mu Chiukraine. Para ŵabali ŵapokera mabuku mu nyengo iyi, ŵakaghakoperanga na kughapeleka ku ŵabali. Ŵakachitanga ivi mwakupwelelera chomene. Boma la Soviet Union likati lamara mu 1991, ŵabali na ŵadumbu ŵithu mu Ukraine ŵakaŵa na mwaŵi wakwamba kusopa pakweru. Mwaluŵiro gulu la kung’anamura mabuku mu Chiukraine likakhazikiskika ku ofesi ya munthavi ku Germany. Pamanyuma, gulu la ŵakung’anamura ili likaluta ku Poland pambere lindasamukire ku ofesi ya munthavi yiphya ku Ukraine mu chaka cha 2001. Mudumbu yumoza uyo wakawovwirapo pa mulimo wakung’anamura mabuku kwa vyaka 30 wakati: “Ŵabali na ŵadumbu awo ŵakaŵa ŵakwamba kung’anamura, kukopera na kugaŵira Gongwe la Mulinda mu vyaka vyakwambilira ŵakawovwira chomene kuti gulu la Yehova lilute panthazi. Nanga ni sono apo nkhuchita uteŵeti wane, nkhukhozgeka chomene na ivyo ŵabali aŵa ŵakachita.”

Pasono ŵanthu mamiliyoni ghanandi awo ŵakuyowoya Chiukraine pa charu chose ŵakupindura chomene kuŵa na Gongwe la Mulinda mu chiyowoyero chawo. Sono pali magulu 67 kweniso mipingo 541 mu charu cha Ukraine. Kuliso magulu ghanyake na mipingo mu vyaru nga Belgium, Britain, Canada, Croatia, Czech Republic, France, Germany, Ireland, Italy, Poland, Slovakia, Spain, Sweden, na United States.

Tikuwonga chomene Yehova pakupeleka Gongwe la Mulinda mu Chiukraine ndipo ivi viwovwirenge kuti ŵanandi ŵaŵike “chigomezgo chawo” mwa iyo.—Salmo 78:7.