Natawo ako han 1937 ha usa nga kolkhoz, o uma, hirani ha Tokmok, Kyrgyzstan. An amon pamilya lahi han mga Kyrgyz, ngan Kyrgyz an amon linggwahe. Parauma an akon mga kag-anak, ngan nagtatrabaho hira ha kolkhoz tikang ha aga tubtob ha gab-i. An mga parauma gintatagan hin regular nga suplay hin pagkaon, pero kada tuig la hira ginsusweldohan hin kwarta. Nakurian gud hi Nanay ha pag-ataman ha akon ngan ha akon manghod. Katapos la hin lima ka tuig nga pag-eskwela, nagtikang liwat ako pagtrabaho ha kolkhoz.

Komon an kapobrehan ha amon lugar, salit kinahanglan maniguro pagtrabaho basi magkaada han nangunguna nga panginahanglan han pamilya. Sugad nga batan-on, diri ko gud ginhuhunahuna kon ano an katuyoan han kinabuhi o an tidaraon. Waray ko gud mahunahuna nga an makalilipay nga mga kamatuoran mahitungod kan Jehova nga Dios ngan han iya katuyoan magbabag-o han akon kinabuhi. An pag-abot ngan pagsarang han kamatuoran ha Kyrgyzstan usa nga makapainteres nga istorya. Nagtikang ito ha amon lugar ha norte han Kyrgyzstan.

Nagtikang pagsarang an kamatuoran ha Kyrgyzstan han dekada han 1950. Basi karawaton han usa an kamatuoran, kinahanglan niya isalikway an usa nga nakagamot na nga ideolohiya. Kay ano? Kay hadto an Kyrgyzstan sakop han Union of Soviet Socialist Republics (USSR). Ha bug-os nga USSR, an mga Saksi ni Jehova nagpabilin nga neutral may kalabotan ha politika. (Juan 18:36) Salit gintimaraot hira sugad nga mga kaaway han Komunista nga gobyerno. Pero waray bisan ano nga ideolohiya nga makakapugong ha Pulong han Dios nga makaabot ha kasingkasing han tangkod nga mga tawo. Ngani, usa nga pinakabirilhon nga  leksyon nga akon hinbaroan ha bug-os ko nga kinabuhi amo ini: “An ngatanan posible” kan Jehova.—Mar. 10:27.

An pagtimaraot ha mga Saksi ni Jehova nagresulta han ira pagdamu ha Kyrgyzstan. Kay ano? Bahin han USSR an rehiyon han Siberia, diin igindidistyero an mga kaaway han Gobyerno. Kon gintatagan na hin kagawasan an mga igindistyero, damu ha ira an napakadto ha Kyrgyzstan, ngan an pipira ha ira amo an nagdara han kamatuoran. Usa ha ira amo hi Emil Yantzen, nga natawo ha Kyrgyzstan han 1919. Iginpadara hiya ha usa nga prisohan ngan didto niya nakilala an mga Saksi. Ginkarawat niya an kamatuoran ngan binalik ha ira lugar han 1956. Nag-ukoy hiya hirani ha Sokuluk, ha amon rehiyon. Ha Sokuluk naestablisar an siyahan nga kongregasyon ha Kyrgyzstan han 1958.

Paglabay hin mga usa ka tuig, hi Victor Vinter kinadto ha Sokuluk. Inin matinumanon nga bugto pauroutro nga nag-antos hin mga kakurian. Duha ka beses hiya nga napriso hin tagtulo ka tuig tungod han iya pagpabilin nga neutral; katapos napriso na liwat hiya hin napulo ka tuig ngan igindistyero hin lima ka tuig. Bisan pa hito, an mga pagtimaraot waray makapaundang han pag-uswag han tinuod nga pagsingba.

Han 1963, mga 160 an Saksi ha Kyrgyzstan, ngan kadam-an ha ira tikang ha Alemanya, Ukraine, ngan Rusya. Usa ha ira hi Eduard Varter, nga igindistyero ngan nabawtismohan ha Alemanya han 1924. Han dekada han 1940, iginpadara hiya han mga Nazi ha usa nga prisohan, ngan paglabay hin pipira ka tuig, igindistyero hiya han mga Komunista han USSR. Han 1961, inin matinumanon nga bugto binalhin ngadto ha bungto han Kant, nga hirani gud la ha amon lugar.

Hi Elizabeth Fot, nga usa nga maunungon nga surugoon ni Jehova, naukoy liwat ha Kant. Usa hiya nga parapanahi. Tungod kay maopay hiya magtahi, ha iya nagpapatahi an propesyonal nga mga tawo sugad han mga doktor ngan titser. Usa han iya mga kustomer hi Aksamai Sultanalieva, nga asawa hin usa nga opisyal han korte. Hi Aksamai napakadto kan Elizabeth para magpatahi, pero nagpipinakiana hiya mahitungod han kahulogan han kinabuhi ngan han kahimtang han mga patay. Ginbaton ni Elizabeth an iya mga pakiana gamit an Biblia. Hi Aksamai nagin madasigon nga magwarali han maopay nga sumat.

Hito nga panahon, hi Nikolai Chimpoesh nga taga-Moldova, igintoka sugad nga paramangno han sirkito ngan nagpadayon hiya hito nga pribilehiyo hin haros 30 ka tuig. Diri la niya ginbibisita an mga kongregasyon, kondi gin-oorganisar liwat niya an pag-imprinta ngan pagpanaltag han aton mga literatura. Hinbaroan han awtoridad an iya mga buruhaton. Salit gintagan ni Eduard Varter hi Nikolai hin makaparig-on nga sagdon: “Kon pakianhan ka han awtoridad, ayaw pag-alang ha pagsumat ha ira nga an aton mga literatura tikang ha headquarters ha Brooklyn. Tutuki ha mata an opisyal han KGB. Diri ka sadang mahadlok.”—Mat. 10:19.

Waray pag-iha katapos han ira pag-istorya, iginpatawag hi Nikolai ha headquarters han KGB ha Kant. Iginsumat niya kon ano an sunod nga nahitabo: “An opisyal nagpakiana kon diin tikang an aton mga literatura. Ginsidngan ko hiya nga tikang ito ha Brooklyn. Waray hiya makayakan. Ginpalakat na la niya ako ngan waray na gud ako ipatawag utro.” Iton maisugon nga mga Saksi padayon nga nagin maaramon ha pagpasarang han maopay nga sumat ha amon lugar ha norte han Kyrgyzstan. Han nakaabot na ha amon pamilya an presyoso nga kamatuoran mahitungod kan Jehova han dekada han 1980, an akon asawa nga hi Mairambubu an siyahan nga nakabati hito.

Hi Mairambubu naukoy ha Naryn Region han Kyrgyzstan. Usa ka adlaw han Agosto 1974, binisita hiya ha balay han akon bugto, diin kami siyahan nga nagkita. Naruyagan ko gud dayon hi Mairambubu. Nagpakasal kami hito mismo nga adlaw.

Han Enero 1981, samtang sakay hin bus hi Mairambubu tipakadto ha usa nga merkado, nabatian niya an mga pulong nga gin-unabi kanina. Karuyag han akon asawa nga makabati hin dugang pa, salit gin-aro niya an ngaran ngan adres han babaye. Nagpakilala an babaye nga hiya hi Apun, pero maikmat hiya kay bisan han dekada han 1980, igindidiri pa gihapon an buruhaton han mga Saksi. Imbes nga ihatag ni Apun ha akon asawa an iya adres, ginkuha niya an amon adres. Inuli an akon asawa nga malipayon.

“May nabatian ako nga makalilipay nga mga butang,” siring ni Mairambubu. “May babaye nga nagsiring ha akon nga diri na mag-iiha, an mga tawo diri na mamamatay. Bisan an ihalas nga mga hayop magigin maanad na.” Para ha akon, baga hin susmatanon la ito. “Hulaton naton nga bisitahon kita niya basi isaysay an mga detalye,” siring ko.

Paglabay hin mga tulo ka bulan, ginbisita kami ni Apun. Ngan sumunod an pipira pa nga pagbisita, diin nakilala namon an pipira han siyahan nga mga Saksi nga mga Kyrgyz. Ini nga mga sister an nagtutdo ha amon han makapainteres nga mga kamatuoran mahitungod kan Jehova ngan han iya katuyoan para ha katawohan. Gintutdoan kami nira mahitungod ha Biblia gamit an libro nga From Paradise Lost to Paradise Regained. * Ngan tungod kay usa la an kopya hini nga libro ha Tokmok, ginkopya namon ito hin mano-mano.

An siyahan han amon mga hinbaroan amo an tagna ha Genesis 3:15. Ini nga tagna matutuman pinaagi kan Jesus sugad nga Mesianiko nga Hadi han Dios. Importante ini nga mensahe nga kinahanglan gud mabatian han ngatanan! Mas napagios kami hini nga makigbahin ha pagpasamwak. (Mat. 24:14) Waray pag-iha, an kamatuoran ha Biblia nakagbag-o han amon kinabuhi.

Usa nga bugto ha Tokmok an nag-imbitar ha amon ha usa nga kasal. Naobserbaran dayon namon nga mag-asawa nga iba gud an panggawi han mga Saksi. Waray iginsiserbi nga de-alkohol nga irimnon durante han kasal, ngan organisado an okasyon. Iba gud ini ha mga kasal nga amon gintambongan, diin an mga bisita kasagaran na nga naghuhubog, nagpipinasaway, ngan namumuyayaw.

 Tinambong liwat kami hin pipira nga katirok ha kongregasyon ha Tokmok. Gindudumara ito ha kakahoyan, kon maopay an panahon. An kabugtoan maaram nga pirme nag-iispiya ha amon an mga pulis, salit nagtutoka an kabugtoan hin magbabantay. Kon kathagkot, nagkakatirok kami ha usa nga balay. Pipira ka beses nga kinadto an mga pulis hito nga balay ngan nagpirit nga hibaroan kon nag-aano kami. Han nabawtismohan kami ni Mairambubu han Hulyo 1982 ha Chüy River, kinahanglan namon magin maikmat. (Mat. 10:16) Inabot an kabugtoan ha gudtiay nga grupo ngan nagkatirok ha kakahoyan. Nagkanta kami hin kanta han Ginhadian ngan namati ha pahayag para ha bawtismo.

Han 1987, ginhangyo ako han usa nga bugto nga bisitahon an usa nga interesado nga naukoy ha bungto han Balykchy. Tikang ha amon balay, kinahanglan ko magbiyahe hin upat ka oras sakay hin tren. Katapos hin pipira ka beses nga pagsangyaw ha Balykchy, nakita namon nga damu an interesado didto. Nahunahuna namon nga maopay gud ini nga higayon nga mapauswag an amon ministeryo.

Agsob kami magbiyahe ni Mairambubu ngadto ha Balykchy. Nagpapabilin kami didto ha mga kataposan han semana, nagsasangyaw, ngan nagdudumara hin mga katirok. Nagtikadamu an naruruyag han aton mga publikasyon. Gindadara namon an mga publikasyon tikang ha Tokmok nga nakasulod ha mishok, usa nga sako nga ginagamit ha pagdeliber hin patatas. An duha ka sako nga puno hin literatura haros igo la para ha kanan usa ka bulan. Bisan ha tren tipakadto ha Balykchy ngan ha pagtipauli, nakakagsangyaw kami ha mga pasahero.

Han 1995, naestablisar an siyahan nga kongregasyon ha Balykchy—walo ka tuig tikang han amon una nga pagbisita hito nga bungto. Daku gud an amon gastos durante hito nga mga tuig han amon pagbalik-balik ha Tokmok ngan Balykchy. Limitado la an amon pinansyal, salit paonan-o namon ito nahimo? Usa nga bugto an regular nga naghahatag ha amon hin kwarta basi mataparan an ngatanan namon nga gastos. Nakita ni Jehova an amon hingyap nga pauswagon an amon ministeryo, salit gin-abrihan niya “an mga tamboanan ha langit” para ha amon. (Mal. 3:10) Kombinsido gud ako nga an ngatanan nga butang posible kan Jehova!

Han 1992, igintoka ako sugad nga tigurang, an siyahan nga Kyrgyz nga tigurang ha amon nasud. Ha amon kongregasyon ha Tokmok, nagkaada bag-o nga mga kahikayan ha pagsangyaw. Damu an amon gindudumarahan hin pag-aram ha Biblia nga batan-on nga Kyrgyz nga mga estudyante ha bokasyonal nga mga eskwelahan. Usa hini nga mga batan-on nga amon gindumarahan hin pag-aram membro na yana han Komite han Sanga, ngan may duha nga espesyal payunir na. Nangangalimbasog liwat kami nga buligan an iba ha amon mga katirok. Temprano han dekada han 1990, Ruso nga linggwahe an ginagamit ha mga publikasyon ngan ha amon mga katirok. Pero ha amon kongregasyon, nagtitikadamu an nagyayakan han amon kalugaringon nga linggwahe, an Kyrgyz. Salit nag-iinterpret ako, ngan nakabulig ito ha ira nga magin masayon masabtan an kamatuoran.

Sagipo liwat kami ni Mairambubu ha pag-ataman han amon nagtitikadaku nga pamilya. Gin-uupod namon an amon mga anak ha pagsangyaw ngan ha mga katirok. An amon anak nga babaye nga hi Gulsayra—nga hito nga panahon 12 anyos pa la—nalilipay ha pakiistorya  ha mga tawo dida ha kalsada ngan ginsusumatan niya hira mahitungod ha Biblia. Nalilipay gud an amon mga anak ha pagmemorya hin mga teksto. Hini nga paagi, an amon mga anak, ngan ha urhi an amon mga apo, napagios gud ha pakigbahin ha mga buruhaton ha kongregasyon. Ha amon 9 nga anak ngan 11 nga apo, 16 an padayon nga nag-aalagad kan Jehova o natambong ha mga katirok kaupod an ira mga kag-anak.

An kabugtoan nga nagpatikang han buruhaton ni Jehova ha amon lugar han dekada han 1950 sigurado nga malilipay nga makita an mga pagbag-o nga amon naieksperyensyahan. Kay ano? Tikang han dekada han 1990, nagkaada na kami kagawasan ha pagsangyaw han maopay nga sumat ngan ha pagkatirok ha dagku nga grupo.

Han 1991, tinambong kami nga mag-asawa ha amon pinakasiyahan nga kombensyon ha Alma-Ata, gintatawag na yana nga Almaty, ha Kazakhstan. Ngan han 1993, an kabugtoan ha Kyrgyzstan nagdumara hin kombensyon ha Spartak Stadium ha Bishkek ha siyahan nga higayon. Antes hito nga okasyon, usa ka semana nga ginlimpyohan han kabugtoan an estadyum. Binilib gud an manidyer hito nga estadyum, salit iginpagamit niya ito hin libre.

Nagkaada usa pa nga importante nga panhitabo han 1994, han igin-imprinta an siyahan nga publikasyon ha Kyrgyz nga linggwahe. An aton mga publikasyon regular na yana nga iginhuhubad ha Kyrgyz hin usa nga grupo hin mga parahubad ha sanga nga opisina ha Bishkek. Han 1998, legal nga ginkilala an buruhaton han mga Saksi ha Kyrgyzstan. Nag-uuswag an organisasyon. Yana, may-ada na sobra 5,000 nga magwarali ha Kyrgyzstan, 83 nga kongregasyon ngan 25 nga grupo nga nag-uupod han Chinese, Ingles, Kyrgyz, Ruso, Ruso nga Sign Language, Turkish, Uighur, ngan Uzbek. Ini ngatanan nga hinigugma nga kabugtoan nga tikang ha iba-iba nga lahi urosa nga nag-aalagad kan Jehova. Hi Jehova an nagpahinabo nga magin posible ini ngatanan nga makalilipay gud nga mga pagbag-o.

Ginbag-o liwat ni Jehova an akon kinabuhi. Nagdaku ako ha pobre nga pamilya nga mga parauma ngan lima la ka tuig an akon natapos ha pag-eskwela. Bisan pa hito, gin-gamit ako ni Jehova ha pag-alagad sugad nga tigurang ngan ha pagtutdo han presyoso nga mga kamatuoran ha Biblia ha mga tawo nga mas edukado ha akon. Oo, ginpapahinabo ni Jehova nga magin posible an mga butang nga imposible. An akon mismo eksperyensya nagpapagios ha akon nga padayon nga magin maunungon ha pagsangyaw mahitungod kan Jehova, nga ha iya “an ngatanan posible.”—Mat. 19:26.