Hizaha raha an̈atiny

Niova ma Baiboly?

Niova ma Baiboly?

 Ehe. Izikoa ampitovisin̈y iro soratan̈ana taloha aby in̈y, hita fa tsy dia niova aby Baiboly io, ndray izio natao kopỳ matetiky tan̈atiny andrivony taon̈o. Sady mora robaka koa iro fitaovan̈a nandikan̈a izio.

Dikanizen̈y ma tsiary nisy diso foeky tan̈aty kopỳ natao aby in̈y?

 Mandeha andrivony Baiboly soratan̈ana taloha tan̈y efa hita. Misy raha tsy mitovy amy sasany amindro io. Dikanizen̈y nisy diso iro kopỳ natao aby in̈y. Hely fo ankamarozany raha tsy mitovy aby io, ke tsy ten̈a man̈ova hevitriny andininteny. Fa ndray zen̈y, misy koa ny maventy, fotony nisy olo taloha tan̈y kinia nan̈ova hevitriny raha koran̈iny Baiboly. Ty ohatra aroe amindro zen̈y:

  1.   Amy 1 Jaona 5:7, amy Baiboly sasany taloha tan̈y, ahitan̈a volan̈a aby ty: “Andan̈itry an̈y, misy Baba ndreky Volan̈a baka io Fan̈ahy Masin̈y; sady iro telo io mifan̈araka.” Kanefa izikoa fa zahavan̈a soratan̈ana azo antoko tsarabe, hita fa kaiky tsisy volan̈a aby io taminy araiky tamy voanalohany tan̈y. Efa tafara tatỳ iro io vo nampidirin̈y tan̈aty Baiboly. a Ke iro io nadoso tan̈atiny dikanteny azo antoko, tafara tatỳ.

  2.   Tamy Baiboly soratan̈ana taloha tan̈y, an̈aran̈a Zan̈ahary hita mimpodimpody tao andrivony aby. Kanefa amy dikanteniny Baiboly maro, izio nisoloan̈a aminy an̈aramboninahitry karaha “Tompo” na “Zan̈ahary.”

Akory ma hazahoan̈a antoko fa efa tsy hahita raha diso maro eky?

 Amy zioty, efa maro iro soratan̈ana hita, ke mahaimora fo mahita izikoa misy diso an̈atiny dikanteny araiky. b Ke izikoa fa ampitovisin̈y iro soratan̈ana aby in̈y, ino man̈ambara fa marin̈y ankitin̈y Baiboly araiky amy zioty io?

  •   Misy manampahaizan̈a araiky, William Green, nivolan̈a karaha ty momba Soratra Hebreo (“Testamenta Taloha” fahaizany maro izy): “Tsy diso atsika izikoa mivolan̈a fa tsisy asa soratra efa ela be karaha io, nampitain̈y tamy fomba marin̈y tsara karaha zen̈y.”

  •   Frederick Bruce, manampahaizan̈a momba Baiboly koa nanoratra karaha ty momba Soratra Griky Kristianin̈y, na “Testamenta Vaovao”: ‘Maro porofo man̈aboaka fa Testamenta Vaovao anan̈antsika izioty io, mitovy tanteraka aminy araiky tamy voanalohany tan̈y. Fa tsy karaha zen̈y foeky ndraiky iro asa soratra hafa natao kopỳ taloha aby in̈y. Kanefa tsisy olo nitsikera iro in̈y.’

  •   Frederic Kenyon, manampahaizan̈a momba Baiboly soratan̈ana, nivolan̈a karaha ty: ‘Atsika tsy misalasala foeky ndreky tsy mavozo mivolan̈a fa Baiboly jiaby antan̈antsika io Volan̈a Zan̈ahary ankitin̈y. Fotony tan̈atiny taonjato maro nifandimby zay, izio tsisy nan̈adosoan̈a foeky.’

Ino koa antony hafa mahavy atsika afaka matoky fa marin̈y tsarabe Baiboly io izikoa fa natao kopỳ?

  •   Na iro Jiosy na iro Kristianin̈y pan̈ano kopỳ Soratra Masin̈y samby tsy nan̈adoso iro fitantaran̈a mikoran̈a fahadisoan̈a maventy nataony vahoakany Zan̈ahary. c (Nomery 20:12; 2 Samoela 11:2-4; Galatianina 2:11-14) Tsy nadosondro koa andininteny mivolan̈a fa iro Jiosy aby io nivadiky tamy Zan̈ahary, na araiky mivolan̈a fa diso fampianaran̈anolombelon̈o sasany. (Hosea 4:2; Malakia 2:8, 9; Matio 23:8, 9; 1 Jaona 5:21) Tsy nivoandro pan̈ano kopỳ aby in̈y foeky tantara aby in̈y, fa nataondro marin̈y tsara. Ke hita baka amy zen̈y fa iro ten̈a mafatoky, sady nan̈aja mare Volan̈a Zan̈ahary.

  •   Tsy hitanao normaly ma izikoa Zan̈ahary nampanoratra Baiboly io, miaro Volan̈anany io baka tsy ho hisy diso? d (Isaia 40:8; 1 Petera 1:24, 25) Sady tsy olo taloha tan̈y fo tiany hahazo hatsaran̈a amizio, fa firaka amintsika aminy andra izioty koa. (1 Korintianina 10:11) “Fotony raha jiaby voasoratra taloha tan̈y, nisoratin̈y hangalantsika fianaran̈a, amy zen̈y atsika hanan̈a fan̈antinan̈a baka amy fiaretan̈a ndreky fankahirezan̈a azontsika baka amy Soratra Masin̈y.”—Romanina 15:4.

  •   Jesosy ndreky iro pan̈aradia izy aby io samby nampiasa volan̈a baka tamy Soratra Hebreo tao. Iro tsy navozo tsao misy diso volan̈a aby tao io.—Lioka 4:16-21; Asan’ny Apostoly 17:1-3.

a Volan̈a aby io tsy hita an̈atiny Kôdeksa Sinaiticus, Kôdeksa Alexandrinus, Soratan̈ana Vaticanus No. 1209, Vulgate latin tamboanalohany tan̈y, dikanteny syriàka nataony Philoxenius ndreky Harkel, na Peshitta syriàka.

b Efa mandilatrany 5 000, ohatra, soratan̈ana griky hita, araiky kaian̈a Testamenta Vaovao, na Soratra Griky Kristianin̈y.

c Baiboly tsy mivolan̈a fa iro olo nisolo ten̈a Zan̈ahary aby in̈y, tsy mety diso foeky. Fa karaha ty hoizy: “Tsisy olombelon̈o tsy manota zen̈y.”—1 Mpanjaka 8:46.

d Baiboly tsy mivolan̈a fa niton̈oniny Zan̈ahary tsiaraikiaraiky tamindro panoratra Baiboly aby io volan̈a jiaby tao. Izy nan̈amia hevitry iro, ke nan̈ambara tamindro raha tokony hisoratindro.—2 Timoty 3:16, 17; 2 Petera 1:21.