Xeen tiʼ baʼax ku taasik

¿Baʼax le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼ ku yaʼalaʼal tiʼ Apocalipsis capítulo 17?

¿Baʼax le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼ ku yaʼalaʼal tiʼ Apocalipsis capítulo 17?

Baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ

 Le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼ ku yaʼalaʼal tiʼ Apocalipsis capítulo 17, ku chíikbesik junpʼéel organización ku yilik ka múul meyajnak tuláakal le gobiernoʼob yanoʼob teʼ yóokʼol kaabaʼ. Kaʼacheʼ le organizaciónaʼ kʼaj óolaʼan bey Sociedad wa Liga de Naciones, bejlaʼeʼ kʼaj óolaʼan Naciones Unidas (ONU).

Bix u yojéeltaʼal máaxiʼ

  1.   Ku representartik organizaciónoʼob yaan autoridad tiʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼaʼ yaan siete u pooloʼob. Le pooloʼobaʼ u kʼáat u yaʼal «siete montañaʼob» yéetel «siete reyoʼob» (Apocalipsis 17:​9, 10). Teʼ Bibliaoʼ le kéen aʼalaʼak montañaʼob wa tsʼíitsʼik baʼalcheʼobeʼ yaan horaeʼ táan u tʼaan tiʼ gobiernoʼob (Jeremías 51:24, 25; Daniel 2:​44, 45; 7:​17, 23).

  2.   Ku representartik u gobiernoiloʼob yóokʼol kaab. Le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼoʼ chíikaʼan tiʼ le tsʼíitsʼik baʼalcheʼ yaan siete u pooloʼob ku chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Apocalipsis capítulo 13. Le tsʼíitsʼik baʼalcheʼ siete u pooloʼ ku representartik u gobiernoiloʼob yóokʼol kaab. Le kaʼatúul baʼalcheʼobaʼ yaan siete u pooloʼob, diez u baakoʼob yéetel tu pooloʼobeʼ tsʼíibtaʼan kʼaabaʼob utiaʼal u yaʼalaʼal baʼaloʼob tu contra Dios (Apocalipsis 13:1; 17:3). Jeʼex k-ilkoʼ le kaʼatúul baʼalcheʼobaʼ tiʼ yaʼab baʼaloʼob chíikaʼanoʼob. Le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼoʼ ku representartik tuláakal u gobiernoiloʼob le yóokʼol kaabaʼ (Apocalipsis 13:15).

  3.   Letiʼe gobiernoʼob tsʼáaik u poderoʼ. Le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼoʼ «jóokʼ ichil» le gobiernoʼoboʼ, le oʼolal jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ letiʼe gobiernoʼob beet u yantaloʼ (Apocalipsis 17:11, 17).

  4.   Ku múul meyaj yéetel le religiónoʼoboʼ. Le Nojoch Babilonia wa tuláakal le religiónoʼob maʼatech u kaʼanskoʼob u jaajiloʼ kulukbal yóokʼol le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼoʼ. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ jach maʼalob u biskubaʼob yéetel ku múul meyajoʼob (Apocalipsis 17:​3-5).

  5.   Ku yaʼalik baʼaloʼob tu contra Dios. Le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼaʼ «chuup yéetel kʼaabaʼob utiaʼal u poʼochʼol Dios» (Apocalipsis 17:3).

  6.   Tiaʼan kaʼach teʼ taamkach jooloʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼoʼ tiaʼan kaʼach ichil «le taamkach jooloʼ», a leloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ pʼáat minaʼan junpʼéel tiempo pero yaan u kʼuchul u kʼiinil u kaʼa chíikpajal (Apocalipsis 17:8).

Ku béeychajal le profecía yaan teʼ Bibliaoʼ

 Beoraeʼ yaan k-ilik bix béeychajik le profecía yaan teʼ Biblia yoʼolal le chak tsʼíitsʼik baʼalcheʼoʼ wa le Naciones Unidasoʼ wa jeʼex kʼaj óolaʼanil maas úuchiloʼ Sociedad de Naciones.

  1.   Ku representartik organizaciónoʼob yaan autoridad tiʼob. Le ONUoʼ ku apoyartik yéetel ku defendertik le organizaciónoʼob yaan autoridad tiʼoboʼ tumen «u yojloʼob múul meyaj yéetel ku paklan respetarkoʼob u derechos». b

  2.   Ku representartik u gobiernoiloʼob yóokʼol kaab. Tu añoil 2011, ichil le ONUoʼ ook uláakʼ junpʼéel luʼumiliʼ ka túun tu chukaj 193 u pʼéelel. Desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ le ONUoʼ ku yaʼalikeʼ ku representartik u maas yaʼabil le kaajoʼob yéetel u luʼumiloʼob le yóokʼol kaabaʼ.

  3.   Letiʼe gobiernoʼob tsʼáaik u poderoʼ. Le poder yéetel le autoridad yaan tiʼ le ONUoʼ ku tsʼaʼabaltiʼ tumen le luʼumiloʼob formarmiloʼ.

  4.   Ku múul meyaj yéetel le religiónoʼoboʼ. Le religiónoʼoboʼ jach ku múul meyajoʼob yéetel le Naciones Unidasoʼ. Desde úuch bey u beetkoʼoboʼ tak le kʼaj óolaʼan kaʼach bey Sociedad de Nacionesoʼ. c

  5.   Ku yaʼalik baʼaloʼob tu contra Dios. Le Naciones Unidasoʼ formartaʼab «utiaʼal u beetik u yantal jeetsʼelil yéetel utiaʼal u beetik u bin maʼalobil tiʼ tuláakal yóokʼol kaab». d Kex maʼ kʼaas le baʼax ku tuklik u beetkoʼoboʼ u jaajileʼ táan u ofenderkoʼob Dios tumen chéen u Reino Jéeoba kun páajtal u beetik u yantal jeetsʼelil (Salmo 46:9; Daniel 2:​44).

  6.   Tiaʼan kaʼach teʼ taamkach jooloʼ. Le maʼ úuch tsʼoʼokok le Yáax Nojoch Guerraoʼ formartaʼab le Sociedad de Naciones utiaʼal u taasik jeetsʼelil, pero maʼ béeychaj u beetik mix baʼal le ka káaj u baʼateʼel le luʼumiloʼoboʼ. Ka túun xuʼul u meyaj tu añoil 1939, le ka káaj le Kaʼapʼéel Nojoch Guerraoʼ. Le ka tsʼoʼok le Kaʼapʼéel Nojoch Guerra tu añoil 1945, formartaʼab le ONUoʼ. Lelaʼ beetaʼab utiaʼal u taasik jeetsʼelil jeʼex tuklaʼanil ken u beet kaʼach le Sociedad de Nacionesoʼ.

a Le Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de W. E. Vine ku yaʼalikeʼ le tʼaan ich griego «taamkach jooloʼ» u kʼáat u yaʼal junpʼéel baʼal jach taam yéetel éeʼjochʼeʼen. Chéen baʼaleʼ teʼ Bibliaoʼ le kéen meyajnak le tʼaanaʼ u kʼáat u yaʼal u pʼáatal maʼ tu páajtal u beetaʼal mix baʼal.

b Ilawil Artículo 2 de la Carta de las Naciones Unidas.

c Tu añoil 1918, junmúuchʼ máakoʼob ku taaloʼob tiʼ jejeláas iglesiaʼob protestanteʼob yaan Estados Unidoseʼ tu yaʼaloʼobeʼ le Liga de Nacionesoʼ «ku representartik u Reino Dios way Luʼumeʼ». Tu añoil xan 1965, junmúuchʼ máakoʼob ku representarkoʼob le budistaʼob, católicoʼob, hindúʼob, judíoʼob, musulmanoʼob, ortodoxoʼob yéetel protestanteʼobeʼ tu muchʼubaʼob San Francisco (Estados Unidos) utiaʼal u yaʼalikoʼob ku apoyarkoʼob le ONUoʼ yéetel táan u oraroʼob tu yoʼolal. Tsʼoʼoleʼ tu añoil xan 1979, le papa Juan Pablo Segundooʼ tu yaʼaleʼ jach ku creertik de ke le ONUoʼ «yaan u pʼáatal utiaʼal mantatsʼ tumen letiʼ ken u beet u yantal jeetsʼelil yéetel u beetaʼal justicia».

d Ilawil Artículo 1 de la Carta de las Naciones Unidas.