Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

NI ZACANÉ CA FAMILIA | PADRE CAʼ

Ximodo guiní’nelu’ xiiñilu’ de sexo

Ximodo guiní’nelu’ xiiñilu’ de sexo

PROBLEMA

Raca chupa chonna iza primé jñaa ne bixhoze binni nga riuuné laa de sexo ne chaahuiʼ chaahuiʼ rusiidicabe laacaʼ de tema riʼ según necesidad sticaʼ ne biaʼ iza nápacaʼ.

Peru tiempu riʼ, maʼ gadxé ni. Sicaríʼ cuzeeteʼ ti libru ni láʼ The Lolita Effect: «Dede nahuiiniʼ ca xcuidi ca maʼ randa ruuyacaʼ mensaje sexual, ne ca programa ni rutiidicabe para ca xcuidi la? zeʼ dxi jma maʼ rihuinni sexo lúcani». ¿Xi huazaaca ca xcuidi pur cambiu huayuu riʼ yaʼ?

NI NAQUIIÑEʼ GÁNNALUʼ

Guiráʼ ladu zánnaluʼ de sexo. «Ora ruíʼcabe diidxaʼ, lu película, lu libru, lu ca canción ca, lu ca anunciu ne lu ca programa de televisión, dede lu mensaje, lu juegu, lu ca cartel, ne lu teléfono ne computadora riníʼcabe ne ruuyacabe imagen de sexo. Ne nga rucaa ni ca adolescente ne ca xcuidi ca guiníʼ íquecaʼ sexo ca nga [...] ni jma risaca lu xquendanabánicaʼ», zacá bicaa Deborah Roffman lu libru stiʼ ni láʼ Talk to Me First.

Laaca napa ca publicidad ca donda. Ca anunciu ne ca lari provocativu ni rutoo ca tienda ca para ca xcuidi, rucaa ni laacabe dede nahuiinicabe guiníʼ íquecabe risaca nga guihuínnicabe galán. Ti libru ni lá’ So Sexy So Soon ná sicaríʼ: «Nanna ca comerciante ca racala’dxi’ ca xcuidi ca chuula’dxi’ compañeru sticaʼ modo rihuínnicaʼ. Ne pur nga, runi aprovechar ca comerciante riʼ de debilidad stícabe. Ca imagen ne ca producto riʼ qué riquiiñecabe ni para guni promocionárcabe sexo lade ca xcuidi, sínuque para gucaacabe laacaʼ sicaʼ cosa nacubi».

Cadi naquiiñeʼ si gánnaluʼ de laani. Cásica gadxé nga gánnaluʼ ximodo rizá ti carru ne gadxé nga gusalu’ ni la? laaca gadxé nga gánnaluʼ de sexo ne gadxé nga iquiiñeluʼ ni nánnaluʼ ca para gu’nu’ ni jneza.

Gucané laacabe: Yanna nga jma caquiiñeʼ gacaneluʼ ca xiiñiluʼ iquiiñecaʼ xquendabiaanicaʼ para guiénecaʼ xii nga ni jneza ne ni cadi jneza (Hebreos 5:14).

NI ZANDA GÚNILUʼ

Guniʼné xiiñiluʼ. Neca incómodo gaca para lii guiníʼneluʼ xiiñiluʼ de sexo la? bi’ni’ ni, lii nga naquiiñeʼ gúniluʼ ni (textu ni zanda gacané lii: Proverbios 22:6).

Guniʼné laabe de tema ca chaahuiʼ chaahuiʼ. Cadi caquiiñeʼ peʼ quíxheluʼ ti hora para güíneluʼ laabe diidxaʼ de tema ca. Bi’ni’ aprovechar intiica si oportunidad. Zanda gúniluʼ ni ora maʼ zetu ndaaniʼ carru ne ora maʼ cayúnitu xiixa dxiiñaʼ ra lídxitu. Para gánnaluʼ xi riníʼ ique xiiñiluʼ la? lugar de guinabadiidxaluʼ laabe: «¿Riuuláʼdxiluʼ tipu anunciu ca la?», jma galán gábiluʼ laabe: «¿Xiñee rábiluʼ riquiiñecabe ca imagen ca para guni promocionárcabe ca producto stícabe yaʼ?». Ne ora maʼ bicábibe la? zanda guinabadiidxaluʼ laabe: «Lii yaʼ, ¿xi riníʼ íqueluʼ?» (textu ni zanda gacané lii: Deuteronomio 6:6, 7).

Gucuaa en cuenta biaʼ iza nápabe. Casi ca xcuidihuiiniʼ ni maʼ rié kinder la? zanda guiziidicaʼ lá ca órganu sexual ca ne ximodo zanda gápacaʼ laacaʼ de ca binni ni gacala’dxi’ guni abusar de laacaʼ. Ra jma maʼ ziniisicabe la? maʼ zanda gusiéneluʼ laacabe ximodo rapa binni xiiñiʼ, ti ora chindácabe lu pubertad la? maʼ nánnacabe ximodo guzuchaahuicabe ne ximodo gápacabe laacabe de sexo.

Bisiidiʼ laabe gápabe cualidad galán. Dede nahuiiniʼ xiiñiluʼ bisiidiʼ laa gaca honradu, íntegro ne gápabe respetu binni, ti ora güíneluʼ laabe de sexo la? qué zaca peʼ ni nagana para lii ne laaca gudxi laabe xii nga ca cualidad ni nápaluʼ. Casi pa cadi jneza ruuyaluʼ gapa binni sexo ante guichaganáʼ la? gudxi ni laabe. Bisiene laabe xiñee cadi jneza ni ne xi zazaacabe pa gúnibe ni. Sicaríʼ ná ti libru ni láʼ Beyond the Big Talk: «Ora ti joven nanna cadi jneza ruuyaʼ bixhoze ne jñaa gapa relación sexual [ante guichaganáʼ la?] jma fácil raca para laabe gucaanabe ni».

Gudixhe ejemplu ca. Bi’ni’ ni rusiidiluʼ. Guníʼ ique: «¿Ñee ruxidxeʼ ora caníʼ binni chiste de diidxaʼ guidxa la? ¿Ñee racuá’ lari ni runi provocar xcaadxi la? ¿Ñee runeʼ coquetear la?». Pa zacá ni, zusihuínniluʼ qué rusisácaluʼ ca ni rusiidiluʼ ca xiiñiluʼ (textu ni zanda gacané lii: Romanos 2:21).

Guca positivu. Naca relación sexual ca ti regalu ni bidii Dios ca guendaxheelaʼ, ne laani nga tobi de ca cosa ni racané laacabe chúʼcabe nayecheʼ (Proverbios 5:18, 19). Gudxi xiiñiluʼ zedandá dxi zanda guiechené regalu riʼ sin gapa yuubaʼ ne sin chuʼ xizaa casi riuu ca ni rapa relación sexual ante guichaganáʼ (1 Timoteo 1:18, 19).