KPAKARAPAI: Agu akpakarapai naadu wa pa kuruko ho gbiati pa soga aboro ho aagbarasanga pa Ziazia Kekeapai te. Ono wa vura duhe wo, kura agu aboro naake apai ti kura ahe gbiati abasafugo aima asada ka aria gu pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai. Ti gu kura aregbo, i aima asada ka sa Ziazia Kekeapai si pekefuo gayo ayugopai kuba gupai nga gayo ayugopai pekefuo Ziazia Kekeapai. Mo bingo bete agi akpiapai re:

• Ba irisombori: Bangbanda biama na ue kama agarã Mbata fu Batikayo Kristo, gu bake ga aboro Somorona bambata abuku bisue nga ga Ziazia Kekeapai arimisi gupai ku rogo Gate 20:17 nga, “ri bagangara Gerizima yo, mo me bamotumo yo.” Rogo gi gene re, aboro Somorona amaabangiriyo ka sa Ziazia Kekeapai si songodi pa me yo yekaru ri Bagangara Gerizima yo.

• Gu yugopai nga, Mbori sa aboro ki du rogoko yo biata: Mbata fu agarã 300 fuo nyasa yo ke Ziazia Kekeapai, kura bakeapai sa naidi kuti gu yugopai nga Mbori sa aboro ki du rogoko yo biata agbia gupai kuti 1 Yoane 5:7 nga “ngbangbaturũ yo, Ba, Pai, na Ziazia Toro: na agi aboro biata re nga boro sa.” Gu fugo re aadunga rogo Ziazia Kekeapai ho i akehe ni te. Wene bainipai sa tipa Ziazia Kekeapai nga Bruce Metzger ape gupai nga, “naatona ti sita kama agarã ka ndu kumbatayo,” agu afugo re “aima nge ni kerehe rogo agu aZiazia Kekeapai i akehe ni bee nga ga Kuru pa-Tiriani gbiati gu [pa-Tiriani] nga Vulgate.”

• Rimo Mbori: Badungu abasafugo Ziazia Kekeapai amangisunge na gu irisokpiahe nangia ga aYudo ni guhe naafu pagbia fuyo i kusi rimo Mbori kusayo rogo Ziazia Kekeapai. I amoi agu arimo kubaha duwa “Mbori” watadu “Gbia,” nga agu arimo adunga rogo Ziazia Kekeapai yo tipa kina Bakusiahe sa ya ono tipa aboro, kpiahe nga ga irisombori, gbiati Bakitingbanga.—Yoane 10:34, 35; 1 AKorindo 8:5, 6; 2 AKorindo 4:4. *

WAI BAIBIRI ABATI: Bambatapai nga, wa vura duhe nga kura abake Ziazia Kekeapai aadunga na rubangirise te watadu aguyo aape ziree, badunguyo aima du na  inohe na kini kehe na rubangirise. Bangbanda sita na bawe kama agarã fuo Batikayo Kristo, aMasora akeke Kuru Ndika ti kura ahe na i ki kusi gu kekeapai i ayambaha nga gu kekeapai nga ga aMasora. I anaageda afugo gu kekeapai re ni basasa tipa ka bi gupai nga i arimisongo ingahe ku rogoho te. Ho i anibi irairapai ni rogo gu bangbasia buku i adia apai rogoho, i anikehe ti pangba waraga. AMasora aaidanga ka ngi mbaro na Ziazia Kekeapai te. Bakerepa bayugupai sa nga Moshe Goshen-Gottstein akepai nga, “Pa inoyo ho aino kini aria rogoyo arengbe kadu ni kere gbegberẽpai.”

Uepai nga, gu badungu aZiazia Kekeapai i akehe ni bee du areme naundo wene abawirikipai tipa Ziazia Kekeapai i ini bara aingahe. Ni kpiapai, abarumbatayo rogo pambori atungusi gupai tipa dungu akama agarã nga gu gayo Ziazia Kekeapai nga ga pa-Tiriani, si naadu na rengo rogoho. Ono wa si avura duwo, i arimisi agu aziree ku rogo 1 Yoane 5:7 nga gu ani nifura tipaha mbata rogo gi kekeapai re. Gu ingahe re aima ye ki rimi ku rogo gu Baibiri nga ga pa-Ingirisi nga King James Version! dungu aboro aamangasunge na ni. Ono ho i akuru bara kura aZiazia Kekeapai ni nga gu i akehe ni bee, ginipai si ayuguhe? Bruce Metzger akepai nga: “Gupai [du rogo 1 Yoane 5:7] re, si rogo gu kuru aZiazia Kekeapai i anaakehe ni bee te, (Syriac, Coptic, Armenian, Ethiopic, Arabic, Slavonic) ono kina rogo gu sa nga ga pa-Tiriani.” Ni sangbanaha, ho i afugu King James Version ni na gu kura aBaibiri, i aima kusa gu ziree re kusayo.

Ya mo gu kuru aZiazia Kekeapai i akehe ni bee re yuguhe nga i ima banda gu pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai? Ho i akurubara Kaĩkaĩ Waraga Baime Tikpo yo ni rogo 1947, wene abawirikipai arengbe ka wisigoho na agu aZiazia Kekeapai i akehe ni bee kutu agarã mbata fu gu regbo re. Boro sa dagba agu aboro naabi gu Kaĩkaĩ Waraga naadu Baime Tikpo yo ada kuti gupai nga gu kaĩkaĩ waraga re “nafu gu gopai ka i atinga kango na ni ya nga, gu ga aYudo abakeapai naake Ziazia Kekeapai ni beyo vuru agu aregbo yo naima susa agarã kutu sa, i aima du ni ruruyo na ki kehe na rubangirise.”

Gu baigo awaraga du rogo gu gbata nga Dublin Ireland yo nga Chester Beatty Library, si na gu dunguradungura awaraga badumo rogoho du na dungu agu akitabu nga ga Vovo Ndika rogoho, kodihe na gu kekeapai ni bee i akehe rogo ue kama agarã Fuo Batikayo Kristo nga gu i akehe wa agarã 100 fuo nyasa yo ke Ziazia Kekeapai kusa. Wa vura duhe nga gi kekeapai nga ga badumo re na dendekere vovo apai rogoho, si a berewe nayugoho nga wiripai ho ariatihe nibipa wai i atona ka sa Ziazia Kekeapai te.

SANGBANAHA: Kuba gupai nga agu aZiazia Kekeapai i akehe ni bee re gbarasipa gu kekeapai nga ga Baibiri, pa diaha dungu agarã na pa ngehe ima mbakadaha nirengo. Kumba sa nga Frederic Kenyon akepai tipa Vovo Ndika nga: “Kuru buku ho du na kura kuru awaraga nga dezire kuti gaha kekeapai wa Ziazia Kekeapai te, na wene bawirikipai ho rengbe ka ti kango nga gu gaha kekeapai du berani areme si ni ruruhe te te.” Nibipa Kuru Ndika, wene bawirikipai sa nga William Henry Green aya: “Ani rengbe ka ya tipaha wẽ kuru kekeapai ho i akehe na rubangirise wa ha te.”