Inkondo ya Calo iya Kubalilapo yapwile pa 11 November, mu 1918. Abantu tabaile ku ncito kabili balitemenwe icine cine. Lelo tabatwalilile ukuba ne nsansa. Kwaishile ubulwele ubwaipeye sana abantu ukucila na bafwile mu nkondo ya calo iya kubalilapo.

Mu June mu 1918, abashilika abali ku nkondo mu France balilwele ubulwele bwabipisha ubwa Spanish influenza. Mu myeshi fye inono, abena America abengi abali ku nkondo balifwile kuli ubu ubulwele ukucila abo baipeye ku balwani. Ilyo abashilika babwelelemo mu fyalo fyabo ilyo inkondo yapwile, baile abalwele, kabili balitandenye ubulwele mu fyalo fyabo.

Pa numa ya nkondo, mu calo mwali insala ne mikalile yalibipile. Abengi ku Bulaya balecula ku nsala ilyo inkondo yapwile mu 1918. Mu 1923, indalama babomfya ku Germany, shalipwile amaka kabili mu myaka 6, imikalile ya bantu bonse mu calo yalibipile. Mu 1939, inkondo ya calo iya bubili yasukile yafika kabili ifyalecitika ni filya fine ifyalecitika na mu nkondo ya calo iya kubalilapo. Cinshi calengele ifintu ifyabipa ifi ukulacitika mu kukonkana?

Ubusesemo bwa mu Baibolo bulalenga twaishiba ico ifintu fimo ficitikila, ukubikako fye ne Nkondo ya Calo iya Kubalilapo. Yesu Kristu alilandile ukuti “uluko lukemina uluko lubiye” kabili kukaba ifipowe ne fikuko mu calo conse. (Mateo 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Aebele abasambi bakwe ukuti ifi fikaba cishibilo ca nshiku sha mpela. Mwi buuku lya Ukusokolola, mwaliba ifyebo na fimbi ifilanga  ukuti inkondo iyali ku muulu e yalenga ukuti ifyabipa filecitika pano calo.—Belengeni akabokoshi akaleti  “Inkondo ku Muulu na Pano Calo.”

Ili line ibuuku lya Ukusokolola lyalilanda na pa baba pali bakabalwe 4. Batatu pali aba ababa pali bakabalwe, bemininako amafya ayo na Yesu alandilepo pamo nga inkondo, ifipowe, ne fikuko. (Belengeni akabokoshi akaleti  “Bushe Ababa Pali Bakalwe Balebombesha?”) Inkondo ya calo iya kubalilapo yalengele pa calo paba amafya ayengi ayashapwa na nomba. Baibolo ilanda ukuti Satana e walenga amafya yonse. (1 Yohane 5:19) Bushe Satana akatwalilila ukuleta amafya?

Ibuuku lya Ukusokolola lilatweba no kuti Satana ali fye “ne nshita inono.” (Ukusokolola 12:12) E co aliba ne cipyu kabili e mulandu alengela ifyabipa ukulacitika. Kanshi ifyabipa ificitika filanga fye ukuti ca cine Satana ashele ne nshita iinono.

Inkondo ya calo iya kubalilapo yalyalwile sana ifintu mu calo. Mu calo conse mwali inkondo, abantu baleimina amabuteko kabili tabalecetekela ne ntungulushi shabo. Iyi inkondo, ilenga twashininkisha no kuti Satana balimutamfishe ku muulu. (Ukusokolola 12:9) Uyu kateka wa calo uushimoneka, aba kwati ni kateka umunkalwe kabili uucita ifyabipa pa mulandu wa kwishiba ukuti ashele fye ne nshita iinono. Ilyo inshita ya kwa Satana ikapwa, amafya yonse ayabako pa mulandu wa Nkondo ya Calo iya Kubalilapo, yakapwa.

Ubusesemo bwa mu Baibolo bulalenga twacetekela ukuti Yesu Kristu, Imfumu ya ku muulu, nomba line “akonaule imilimo ya kwa Satana Kaseebanya.” (1 Yohane 3:8) Abantu abengi sana balapepela Ubufumu bwa kwa Lesa ukuti bwise. Bushe na imwe mulabupepela? Caliwama ukuti abantu aba cishinka bakamonako uko Ubufumu bwa kwa Lesa bukalenga ukufwaya kwakwe ukucitika. (Mateo 6:9, 10) Ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukalateka, mu calo tamwakabe inkondo. (Amalumbo 46:9) Sambililenipo na fimbi pali ubu Ubufumu bwa kwa Lesa pa kuti mukabeko ilyo pa calo ponse pakaba umutende.—Esaya 9:6, 7.