1. ?Wanem sam samting we i save mekem man i fraet?

 TRAEM tingbaot ol situesen ya we sam Witnes blong Jehova oli fesem. Nestor mo waef blong hem María, tufala i wantem go long wan ples we i nidim moa man blong prij. * Blong mekem olsem, tufala i mas lanem blong no yusum tumas mane. Be tufala i fraet se maet bambae tufala i no glad sipos tufala i no gat tumas mane. Taem Biniam i kam wan Witnes blong Jehova long wan kantri we ol man oli agensem wok blong yumi, hem i luksave se ol man bambae oli mekem i nogud long hem. Hemia i mekem hem fraet. Be hem i fraet moa long samting we famle blong hem bambae i mekem, taem oli faenemaot se hem i stap joenem wan niufala relijen. Valérie i kasem wan strong kansa, mo hem i traehad blong faenem wan dokta we bambae i respektem bilif blong hem long Baebol long saed blong blad. Antap long hemia hem i fraet se bambae hem i ded.

2. ?From wanem yumi mas kontrolem fraet?

² ?Yu yu bin ekspiriensem kaen fraet ya? Plante long yumi yes. Sipos yumi no lanem blong kontrolem fraet, bambae i isi blong yumi mekem ol nogud desisen we i save spolem frensip blong yumi wetem Jehova. Mo hemia nao samting we Setan i wantem. Mo tu, hem i yusum fasin blong fraet blong mekem yumi no moa obei long ol loa blong Jehova, inkludum komanmen ya blong talemaot gud nius. (Rev. 12:17) Setan i wan rabis man, mo hem i gat paoa. Be yu save protektem yu wan, blong hem i no spolem yu. ?Olsem wanem blong mekem samting ya?

3. ?Wanem i save halpem yumi blong winim fraet?

 ³ Taem yumi trastem se Jehova i lavem yumi mo bambae hem i gohed blong sapotem yumi, bambae Setan i no save mekem yumi fraet. (Sam 118:6) Eksampol, man blong raetem Ol Sam 118, i fesem sam situesen we i mekem hem i wari. Hem i gat plante enemi, we sam long olgeta oli ol haeman (vas 9, 10). Plante taem oli mekem i strong long hem (vas 13). Mo tu Jehova i stretem hem (vas 18). Be yet, man blong raetem sam ya i singsing se: “Bambae mi no fraet.” ?Wanem i mekem hem i harem se hem i sef? Hem i save se nating se Jehova i stretem hem, be Papa blong hem long heven i lavem hem tumas. Man blong raetem sam ya i sua fulwan se nomata wanem situesen we hem i fesem, be God ya we i lavem hem, bambae i rere oltaem blong halpem hem.—Sam 118:29.

4. ?Sipos yumi trastem se God i lavem yumi, bambae yumi naf blong winim wanem kaen fraet?

⁴ Yumi wanwan i mas sua fulwan se Jehova i lavem yumi. Hemia bambae i halpem yumi blong winim tri kaen fraet: (1) fraet se yumi no naf blong givim samting we famle i nidim, (2) fraet long man, mo (3) fraet blong ded. Olgeta we yumi tokbaot olgeta long faswan paragraf, oli winim fasin blong fraet from oli sua fulwan se God i lavem olgeta.

5. ?Wanem sam situesen we i save mekem wan hed blong famle i wari? (Yu luk pija long fran pej.)

⁵ Wan Kristin hed blong famle i tinghae long responsabiliti we hem i gat blong givim samting we famle blong hem i nidim. (1 Tim. 5:8) Sipos yu yu wan hed blong famle, maet long taem blong pandemik, yu bin wari se bambae yu save lusum wok blong yu. Maet yu wari se bambae yu no naf blong pem kakae mo rent. Mo tu, maet yu fraet se sipos yu lusum wok blong yu bambae yu nomo save faenem wan narafala wok. O olsem Nestor mo María, we yumi tokbaot tufala long stat, maet yu gat tingting ya se i no posibol blong yu laef long smol mane nomo. Setan i bin stopem plante man finis blong oli no moa mekem wok blong Jehova, from we oli gat sem filing olsem.

6. ?Setan i traem blong mekem yumi bilivim wanem?

⁶ Setan i traem blong mekem yumi bilivim se Jehova i no kea long yumi, mo bambae hem i no halpem yumi blong lukaot long famle blong yumi. From samting ya, maet yumi ting se yumi mas mekem evri samting we yumi naf blong mekem, blong holemtaet wok we yumi gat naoia, maet hemia i save minim tu se yumi mekem sam samting we i save spolem frensip blong yumi wetem God.

7. ?Jisas i talem wanem long yumi?

⁷ Jisas, we i save gud Papa i bitim eni narafala man, i talem se: “Papa blong yufala i save finis ol samting we yufala i nidim taem yufala i no askem long hem yet.” (Mat. 6:8) Mo Jisas i save se Jehova i rere blong givim samting we yumi nidim. Olsem ol Kristin, yumi pat blong famle blong God. Taswe, sipos yu wan hed blong famle, yu save sua se Jehova bambae i respektem rul we hem i putum i stap long 1 Timoti 5:8.

8. (1) ?Wanem i save halpem yumi blong winim fraet ya se yumi no naf blong givim samting we famle i nidim? (Matiu 6:31-33) (2) Folem pija, ?olsem wanem yumi save folem eksampol blong kapol ya we i kam serem kakae wetem wan sista?

⁸ Taem yumi trastem se Jehova i lavem yumi mo famle blong yumi, yumi save sua se bambae yumi kasem samting we yumi nidim. (Ridim Matiu 6:31-33.) !Jehova i wantem givim samting long yumi, from we hem i stap givim samting long glad hat blong hem! Taem hem i mekem wol ya, hem i no jes givim ol samting  nomo we yumi nidim blong stap laef. Be hem i wokem plante samting long wol ya blong yumi save harem gud long olgeta. (Jen. 2:9) Nating se samtaem yumi gat smol samting nomo, be i gud yumi tingbaot se yumi kasem ol samting ya from we Jehova nao i givim long yumi. (Mat. 6:11) Yumi mas tingbaot oltaem se samting we Jehova bambae i givim long yumi i sas moa i bitim eni samting we yumi lego naoia. Mo long fiuja, bambae hem i givim laef we i no save finis long yumi. Hemia nao samting we Nestor mo María i luksave.—Aes. 65:21, 22.

9. ?Yu lanem wanem long eksampol blong Nestor mo María?

⁹ Nestor mo María i gat wan gudfala haos mo gudfala wok long Kolombia. Tufala i talem se: “Mitufala i stap tingting blong mekem laef blong mitufala i kam simpol blong mitufala i save mekem moa long wok blong Jehova, be mitufala i fraet se bambae mitufala i no glad sipos mitufala i laef wetem smol mane nomo.” ?Wanem i halpem tufala blong winim fraet ya? Tufala i tingbaot ol rod we Jehova i yusum blong pruvum se hem i lavem tufala. From we tufala trastem se Jehova bambae i lukaot gud long tufala oltaem, tufala i lego gudfala wok blong tufala. Tufala i salemaot haos blong tufala mo muv i go long wan eria we i nidim moa man blong prij. ?Desisen ya i mekem tufala i harem olsem wanem? Nestor i talem se: “Mitufala i luksave se ol tok blong Matiu 6:33 i tru tumas. Mitufala i neva sot long wan samting. Mo naoia mitufala i gat wan hapi laef.”

10. ?From wanem yumi no sapraes se ol man oli fraet long ol narafala man?

¹⁰ Stat taem Adam mo Iv i rebel agensem Jehova, ol man oli stap mekem i nogud long narafala. (Pri. 8:9) Eksampol, ol man oli yusum otoriti we oli gat blong tritim nogud ol narafala, ol kriminol oli mekem vaelens, ol stronghed long skul oli tok nogud mo tritim nogud ol fren blong olgeta, mo sam oli tritim nogud ol memba blong famle blong olgeta. !Taswe, yumi no sapraes se ol man oli fraet long ol narafala man! ?Olsem wanem Setan i traem blong yusum fasin blong fraet long man blong agensem yumi?

11-12. ?Olsem wanem Setan i yusum fraet long man blong agensem yumi?

¹¹ Setan i traem mekem yumi fraet long man, nao yumi stop blong prij o yumi no mekem ol samting we Jehova i askem. Setan i pulum ol gavman blong putum tabu long  ol wok blong yumi mo mekem i nogud long yumi. (Luk 21:12; Rev. 2:10) Long wol blong Setan, plante man oli spredem ol giaman infomesen mo ol giaman toktok long saed blong ol Witnes blong Jehova. Ol man we oli bilivim ol giaman toktok ya, maet oli jikim yumi, o spolem yumi. (Mat. 10:36) ?Olsem wanem? ?Yumi sapraes long ol samting we Setan i mekem? Nogat, from we hem i yusum ol semfala samting ya long taem blong ol Fas Kristin finis.—Wok 5:27, 28, 40.

¹² Be Setan i no jes yusum nomo fasin agens blong ol gavman blong mekem yumi fraet. Samfala oli fraet long samting we famle blong olgeta i save mekem long olgeta taem oli kam wan Witnes. Samtaem, oli fraet moa long famle blong olgeta i bitim we oli fraet long man we i save kilim olgeta from trutok. Olgeta oli lavem famle blong olgeta tumas mo oli wantem se oli save mo lavem Jehova. Be oli harem nogud taem oli harem ol famle blong olgeta oli tok nogud long tru God mo ol man blong hem. Be samtaem, ol famle we fastaem oli agensem, oli kam long trutok. ?Be olsem wanem sipos ol memba blong famle blong yumi oli no moa wantem joen wetem yumi, from niufala bilif blong yumi? ?Bambae yumi mekem wanem?

13. Taem yumi sua se God i lavem yumi, ?olsem wanem hemia i halpem yumi taem ol famle oli no wantem joen wetem yumi? (Ol Sam 27:10)

¹³ Yumi save harem gud taem yumi tingbaot nambawan trutok ya we i stap long Ol Sam 27:10. (Ridim.) Taem yumi tingbaot olsem wanem Jehova i lavem yumi, bambae yumi no fraet, nating se ol famle blong yumi oli no wantem joen wetem yumi. Jehova bambae i blesem yumi taem yumi stap stanap strong. !Jehova bambae i lukaot gud long yumi long saed blong bodi, tingting, mo spirit, i bitim eni narafala man! Hemia nao samting we Biniam, we yumi bin tokbaot finis i ekspiriensem.

14. ?Yu lanem wanem long eksampol blong Biniam?

¹⁴ Biniam i kam wan Witnes blong Jehova, nating se hem i save se bambae hem i fesem plante fasin agens. Traem luk olsem wanem Biniam i winim fraet long man, taem hem i save se Jehova i lavem hem. Hem i se: “Fasin agens we mi kasem i mowas long wanem we mi tingbaot, be mi fraet moa long fasin agens we i kam long famle, i bitim fasin agens we i kam long gavman. Mi mi fraet se desisen blong mi blong kam wan Witnes blong Jehova, bambae i mekem papa blong mi, we i no wan Witnes i harem nogud mo se famle blong mi bambae  i no moa respektem mi.” Nating se olsem, Biniam i sua gud se oltaem Jehova i stap lukaot gud long ol man we Hem i lavem olgeta. Biniam i talem se: “Mi tingting dip olsem wanem Jehova i bin halpem ol narafala blong stanap strong taem oli fesem problem long saed blong mane, narafala i agensem olgeta mo spolem olgeta. Mi save se sipos mi stanap strong, Jehova bambae i blesem mi. Plante taem oli arestem mi mo tritim nogud mi, be mi luksave se oltaem Jehova i halpem yumi, sipos yumi holemstrong long hem.” Jehova i kam olsem stret papa blong Biniam, mo ol man blong hem oli kam olsem ol stret famle blong hem.

15. ?From wanem i nomol we yumi fraet blong ded?

¹⁵ Baebol i talem se ded i wan enemi. (1 Kor. 15:25, 26) Maet yumi wari taem yumi tingbaot ded, speseli taem yumi o wan famle blong yumi i sik bigwan. ?From wanem yumi fraet blong ded? From we Jehova i wokem yumi wetem tingting ya blong harem gud blong laef olwe. (Pri. 3:11) Be fraet blong ded i save halpem yumi blong protektem laef blong yumi. Eksampol, i save pulum yumi blong mekem ol gudfala desisen, olsem blong kakae ol gudfala kakae, mekem eksasaes, askem help long ol dokta, tekem meresin taem i nidim, mo blokem ol samting we i save putum laef blong yumi long denja.

16. ?Setan i yusum filing ya blong fraet blong ded blong mekem wanem?

¹⁶ Setan i save se yumi tinghae long laef blong yumi. Taswe, hem i talem se bambae yumi lego evri samting, inkludum frensip blong yumi wetem Jehova, blong sevem laef blong yumi. (Job 2:4, 5) !Be hem i rong! Setan i gat “i gat paoa blong mekem man i ded,” hem i traem blong yusum filing ya blong fraet blong ded, blong mekem yumi lego Jehova. (Hib. 2:14, 15) Samtaem Setan i yusum ol man blong oli talem se bambae oli kilim yumi, sipos yumi no lego bilif blong yumi. Mo samtaem, hem i luk we yumi kasem wan bigfala sik we yumi nidim help kwiktaem, mo hem i traem yusum samting ya blong pulum yumi blong brekem loa blong Jehova. Ol dokta mo ol famle blong yumi we oli no bilif, maet oli fosem yumi blong akseptem blad transfusen we i agensem loa blong God. O maet wan man i traem blong fosem yumi blong akseptem wan tritmen we i agensem ol rul blong Baebol.

17. Folem Rom 8:37-39, ?from wanem yumi no nid blong fraet blong ded?

¹⁷ Nating se yumi no wantem ded, be yumi save se Jehova bambae i no stop blong lavem yumi sipos yumi ded. (Ridim Rom 8:37-39.) Taem ol fren blong Jehova oli ded, hem i gohed blong tingbaot olgeta olsem we oli laef yet. (Luk 20:37, 38) Mo hem i wantem tumas blong mekem olgeta oli laef bakegen. (Job 14:15) Jehova i pem wan hae praes, blong yumi save “kasem laef we i no save finis.” (Jon 3:16) Hemia i mekem yumi luksave se Jehova i lavem yumi mo i kea bigwan long yumi. So i bitim we yumi lego Jehova taem yumi sik o taem narafala i talem se bambae i kilim yumi, yumi mas dipen long Jehova blong i mekem yumi harem gud, i givim waes mo paoa long yumi. Hemia nao samting we Valérie mo hasban blong hem i mekem.—Sam 41:3.

18. ?Yu lanem wanem long eksampol blong Valérie?

¹⁸ Taem Valérie i gat 35 yia, hem i kasem wan rabis kansa. Traem luk olsem wanem lav we hem i gat long Jehova, i halpem hem blong winim fraet blong ded. Hem i talem se: “Mi mo hasban blong mi i sapraes bigwan blong harem se mi gat kansa. Mi nidim wan bigfala operesen blong mi save stap laef. Mo mi toktok wetem plante dokta, be oli no wantem operetem  mi from we bambae oli no save yusum blad. !Mi mi fraet, be from we mi wantem obei long loa blong God, mi no akseptem blad transfusen! Long ful laef blong mi, Jehova i soemaot se hem i lavem mi tumas. Be naoia, mi gat janis blong soemaot long hem se mi lavem hem. Evri taem mi stap kasem ol nogud nius be hemia i mekem mi gat strong tingting moa blong mekem Jehova i praod mo no letem Setan i win. Samtaem biaen, mi kasem wan operesen we i go gud nomo we mi no yusum blad. Nating se mi gat problem long saed blong helt yet, be oltaem Jehova i givim samting we mitufala i nidim. Eksampol, long wan miting long wiken, bifo mi we faenemaot se mi gat kansa, mifala i stadi long Wajtaoa ya we i se ‘Yu No Mas Fraet Taem Trabol i Kasem Yu.’ * Wajtaoa stadi ya i rili leftemap tingting blong mitufala. Mitufala i ridim bakegen mo bakegen. Ol stadi olsem mo wan gudfala program long saed blong spirit, i givhan long mi mo hasban blong mi blong gat pis mo stret tingting, nao mitufala i naf blong mekem ol gudfala desisen.”

19. ?Wanem bambae i hapen i no longtaem?

¹⁹ Wetem help blong Jehova, ol Kristin raon long wol oli naf blong dil wetem ol had situesen mo winim Devel. (1 Pita 5:8, 9) Yu tu yu save mekem sem mak. I no longtaem, Jehova bambae i givim oda long Jisas wetem ol man we bambae oli rul wetem hem, blong oli “brekemdaon ol wok blong Devel.” (1 Jon 3:8) Afta long hemia, ol man blong God we oli mekem wok blong hem long wol, bambae oli ‘no fraet long wan samting mo bambae i no gat wan samting i mekem oli seksek.’ (Aes. 54:14; Maeka 4:4) Go kasem taem ya, yumi mas wok had blong winim ol fraet we yumi gat.

20. ?Wanem i save halpem yumi blong winim ol fraet we yumi gat?

²⁰ Yumi mas gohed blong trastem se Jehova i lavem mo protektem ol man blong wok blong hem. Blong mekem olsem, yumi mas tingting dip mo tokbaot olsem wanem Jehova i protektem ol man blong wok blong hem long taem bifo. Mo yumi save tingbaot tu olsem wanem Jehova i halpem yumi wanwan taem yumi fesem ol had situesen. !Yes wetem help blong Jehova, yumi save winim ol fraet we yumi gat!—Sam 34:4.