پرسشهای جوانان
چگونه میتوانم بیشتر بخوابم؟
اگر در درس ریاضی نمرات ضعیف و پایین داری، شاید فکر کنی که باید بیشتر درس بخوانی. یا اگر در ورزش پیشرفت نداری، شاید تصوّر کنی که باید بیشتر تمرین کنی. اما در هر دو مورد، به احتمال قوی به خواب بیشتری نیاز داری. چرا چنین میگوییم؟
چرا به خواب احتیاج داری؟
متخصصان میگویند که نوجوانان به ۸ تا ۱۰ ساعت خواب احتیاج دارند. چرا داشتن خواب کافی برای تو مهم است؟
خواب برای تقویت قوای ذهنی عاملی ضروری است. خواب «خوراک مغز» خوانده شده است. داشتن خواب کافی میتواند به تو کمک کند تا در درس خواندن، ورزش کردن و مهارت حل مشکلات پیشرفت کنی.
خواب در بهبود روحیه نقش مهمی دارد. خلق و خوی کسانی که به اندازهٔ کافی نمیخوابند، اغلب دچار نوسان میشود. به علاوه، ممکن است آنان دچار غم یا افسردگی شوند و نتوانند بهراحتی با دیگران کنار آیند.
خواب کافی از تصادف در حین رانندگی جلوگیری میکند. تحقیقات در کشور آمریکا نشان داده است که تصادفات ناشی از خوابآلودگی در رانندگان ۱۶ تا ۲۴ ساله، حدوداً دو برابر رانندگان ۴۰ تا ۵۹ ساله بوده است.
خواب کافی لازمهٔ سلامتی است. بدن در طول خواب سلولها و رگهای خونی را ترمیم و بازسازی میکند. خواب باکیفیت احتمال چاق شدن بیش از حد، ابتلا به دیابت و وقوع سکتهٔ مغزی را کاهش میدهد.
دلیل کمبود خواب تو چیست؟
همان طور که در بالا ذکر شد، خواب فواید زیادی دارد، اما اکثر نوجوانان به میزان کافی نمیخوابند. برای مثال، دختری ۱۶ ساله میگوید:
«معلّم از بچههای کلاس پرسید که دیشب چه ساعتی خوابیدن. اکثراً گفتن تقریباً ساعت ۲ نصف شب. عدهای هم گفتن حدوداً ساعت ۵ صبح. فقط یکی از بچههای کلاس گفت که ساعت ۹ و نیم شب خوابیده.»
حالا بیا به چند دلیل کمبود خواب اشاره کنیم:
معاشرت با دوستان. «بهخصوص وقتی با دوستام بیرون میرم، وقت تلف میکنم و دیروقت به خونه برمیگردم.»—پامِلا.
مشغولیتهای زندگی. «من عاشق خوابم ولی چون سرم خیلی شلوغه، سخته که به اندازهٔ کافی بخوابم.»—آنا.
تکنولوژی. «همش سرم تو موبایلمه و برای همین از خوابم میزنم. وقتی تو تختخوابم، خیلی برام سخته که موبایلم رو کنار بذارم و بخوابم.»—آنیسا.
چگونه میتوانی بیشتر بخوابی؟
چه دیدی نسبت به خواب داری؟ کتاب مقدّس میگوید: «کمی استراحت بهتر است از مشقّت زیاد و از پی باد دویدن!» (جامعه ۴:۶، ترجمهٔ دنیای جدید) خوابیدن امری ضروری است، نه دلخواه. کمبود خواب بر کیفیت کارهایت تأثیر منفی میگذارد و همچنین باعث میشود که نتوانی از بودن با دوستهایت لذّت ببری.
علّت اصلی کمبود خوابت را تشخیص بده. برای مثال، آیا عادت داری تا دیروقت با دوستانت باشی؟ آیا حس میکنی که در تکالیف مدرسه و کارهای خانه غرق شدهای؟ آیا به خاطر موبایل دیرتر میخوابی یا در وسط شب بیدار میشوی؟
نکتهای برای تأمّل: اگر میخواهی بر کمبود خواب خود غلبه کنی، باید سخت تلاش کنی، اما به زحمتش میارزد. در امثال ۱۳:۴ آمده است: «شخص کوشا کامیاب میشود.» (ترجمهٔ تفسیری)
البته دلیل کمبود خواب و نحوهٔ برطرف کردن آن، برای افراد مختلف متفاوت است. برای مثال، برخی میگویند که اگر طی روز چُرت بزنند، شبها بهتر میخوابند. اما عدهای دیگر میگویند که چُرت زدن سبب میشود که بدخواب شوند. مهم این است که علّت کمبود خواب خود را تشخیص دهی و مطابق آن راهحلی مناسب پیدا کنی. در ادامه چند پیشنهاد عملی آمده است:
قبل از خواب، نگرانیهای روز را از ذهن خود دور ساز. اگر پیش از خوابیدن نگرانی و استرس روز را از خود دور سازی، احتمالاً زودتر به خواب میروی.
«بهتره زودتر کارهای خونه و مسئولیتهای دیگهات رو انجام بدی که موقع خواب باعث استرس و نگرانیات نشه.»—ماریا.
برنامهریزی کن. اجازه نده که کارهای روزانه میزان خوابت را تعیین کند، بلکه بهخوبی برنامهریزی کن تا بتوانی به اندازهٔ کافی بخوابی.
«من میدونم که به حداقل ۸ ساعت خواب در شب نیاز دارم، پس اگه چیزی پیش بیاد و باید زودتر بیدار بشم،برنامهریزی میکنم که به همون اندازه زودتر بخوابم.»—وینسِنت.
سعی کن ساعت خواب و بیداری خودت را مشخص کنی. متخصصان توصیه میکنند که شب در ساعت معینی به تختخواب برویم و صبح در ساعت معینی بیدار شویم. با این عادت منظم، میتوان ساعت بدن خود را نیز تنظیم کرد. اگر تو هم به مدت یک ماه این کار را انجام دهی، مطمئناً روز را با انرژی و شادی بیشتری شروع خواهی کرد.
«اگه سعی کنی در ساعت خاصّی از شب به خواب بری، روز بعد فکرت خسته نیست و میتونی کارات رو بهتر انجام بدی.»—جارِد.
بیش از حد با دوستانت وقت صرف نکن. کتاب مقدّس میگوید: ‹در عادات خود تعادل را حفظ کن.› این عادات شامل وقتِ تفریح تو نیز میشود.—۱تیموتائوس ۳:۲، ۱۱.
«باید یاد میگرفتم که هر شب نمیتونم با دوستام باشم. اگه برای سرگرمی و تفریح حد و مرزی تعیین نکنم، معمولاً رو خوابم تأثیر منفی میذاره.»—رِبِکا.
اجازه بده موبایلت هم بخوابد! حداقل یک ساعت قبل از ساعت خوابت، سعی کن در اینترنت گشتوگذار نکنی یا دیروقت به دوستانت پیامک نفرستی. برخی از پژوهشگران هشدار دادهاند که نوع نوری که از موبایل، تلویزیون یا تبلت ساطع میشود، بیخوابی میآورد.
«مردم توقع دارن ۲۴ ساعته در دسترسشون باشی. اما بعضی وقتا باید موبایلت رو کنار بذاری تا بتونی کاملاً استراحت کنی.»—جولیسا.