Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Mɛni Biblia Lɛ Kɛɔ Yɛ Hɔkpɔmɔ He?

Mɛni Biblia Lɛ Kɛɔ Yɛ Hɔkpɔmɔ He?

Hetoo ni Biblia lɛ kɛhãa

 Wiemɔ ni ji “hɔkpɔmɔ” ni hiɛ shishinumɔ akɛ aajie bi kɛmiijɛ musuŋ lɛ bɛ Biblia lɛ mli. Kɛ̃lɛ, ŋmalɛi babaoo yɛ Biblia lɛ mli ni hãa wɔnaa Nyɔŋmɔ susumɔ yɛ adesa wala he, ni bi ni yɔɔ enyɛ musuŋ hu wala fata he lɛ he.

 Wala ji nikeenii ni jɛ Nyɔŋmɔ ŋɔɔ. (1 Mose 9:6; Lala 36:9) Ebuɔ wala fɛɛ wala, ni bi ni yɔɔ enyɛ musuŋ hu wala fata he lɛ, akɛ ejara wa waa. No hewɔ lɛ, kɛ́ mɔ ko je gbɛ egbe bi ni yɔɔ musuŋ lɛ, etamɔ nɔ ni egbe gbɔmɔ nɔŋŋ.

 Mla ni Nyɔŋmɔ kɛhã Israelbii lɛ kɛɔ akɛ: “Kɛ́ hii miinɔ ni amɛyapila yoohɔlɔ ko, ni efɔ be ni ebe shɛko, shi gbele ko jɛɛɛ mli kɛbaaa lɛ, mɔ ni hã sane nɛɛ ba lɛ awo nyɔmɔ ni yoo lɛ wu kɛbaafɔ̃ enɔ lɛ; ni ewo nyɔmɔ nɛɛ yɛ bɔ ni kojolɔi lɛ baatsɔɔ lɛ naa. Shi kɛ́ gbele ko jɛ mli kɛba lɛ, no lɛ, okɛ wala ato wala najiaŋ.”—2 Mose 21:22, 23. a

 Mɛɛ be gbɔmɔ wala jeɔ shishi?

 Kɛ́ yoo ŋɔ hɔ nɔŋŋ lɛ, Nyɔŋmɔ buɔ nɔ ni eba emusuŋ lɛ akɛ gbɔmɔ. Nyɔŋmɔ ewie bi ni yɔɔ enyɛ musuŋ ni afɔko lɛ lɛ he shii abɔ yɛ e-Wiemɔ ni ji Biblia lɛ mli akɛ gbɔmɔ. Naa nɔkwɛmɔnii komɛi ni tsɔɔ akɛ bɔ ni Nyɔŋmɔ naa bi ni yɔɔ enyɛ musuŋ lɛ nakai nɔŋŋ enaa bi ni afɔ lɛ.

  •   Akɛ mumɔ tsirɛ Maŋtsɛ David ni ekɛɛ Nyɔŋmɔ akɛ: “Be ni aŋɔ mi hɔ beebe lɛ, ohiŋmɛii na mi.” (Lala 139:16) Nyɔŋmɔ bu David akɛ gbɔmɔ kwraa po dani afɔ lɛ.

  •   Kɛfata he lɛ, Nyɔŋmɔ le akɛ ekɛ gbalɔ Yeremia baatsu nitsumɔ krɛdɛɛ ko dani afɔ Yeremia. Nyɔŋmɔ kɛɛ lɛ akɛ: “Mile bo dani mishɔ̃ bo yɛ onyɛ musuŋ, ni mihala bo koni otsu nitsumɔ krɔŋkrɔŋ dani afɔ bo. Miwó bo gbalɔ mihã jeŋmaji lɛ.”—Yeremia 1:5.

  •   Biblia ŋmalɔ Luka, ni eji datrɛfonyo lɛ kɛ nakai Greek wiemɔ lɛ nɔŋŋ tsu nii kɛhã bi ni afɔko lɛ kɛ bi ni afɔ lɛ fɛɛ.—Luka 1:41; 2:12, 16.

 Kɛ́ mɔ ko ekpɔ hɔ pɛŋ lɛ, ani Nyɔŋmɔ kɛ ehe baake lɛ?

 Nyɔŋmɔ baanyɛ ekɛ mɛi ni ekpɔ hɔ pɛŋ lɛ, ahe ake amɛ. Kɛ́ amrɔ nɛɛ amɛkpɛlɛ bɔ ni Nyɔŋmɔ naa wala ehãa lɛ nɔ lɛ, ehe ehiaaa ni amɛyeɔ ŋkɔmɔ yɛ amɛtsutsu esha lɛ he. “Yehowa lɛ, mɔbɔnalɔ kɛ musuŋtsɔlɔ ji lɛ . . . Bɔ ni hulushiteehe kɛ hulushinyɔɔhe teŋ jekɛ lɛ, nakai ehãa wɔkɛ wɔtɔmɔi lɛ ateŋ jekɛɔ.” b (Lala 103:8-12) Yehowa kɛ mɛi fɛɛ ni jɛɔ amɛtsuiŋ amɛshwaa amɛhe yɛ amɛtsutsu eshai, ni hɔkpɔmɔ fata he lɛ, ahe baake amɛ.—Lala 86:5.

 Kɛ́ yoo ko hiɛ hɔ ni ewala loo ebi ni yɔɔ emusuŋ lɛ wala yaje oshãra mli lɛ, ani tɔmɔ yɛ he akɛ ebaakpɔ hɔ lɛ?

 Yɛ nɔ ni Biblia lɛ kɛɔ yɛ bi ni yɔɔ enyɛ musuŋ ni afɔko lɛ lɛ he hewɔ lɛ, eji tɔmɔ akɛ mɔ ko baakpɔ hɔ yɛ oshãra ni esusuɔ akɛ ebaanyɛ eba yoo lɛ loo ebi lɛ nɔ lɛ hewɔ.

 Ni kɛ́ be ni yoo lɛ tee fɔmɔ lɛ, shihilɛ ko ni efɔɔɔ kaaa ba ni ehe bahia ni ahala kɛji abaabaa mami lɛ yi loo ebi lɛ yi lɛ, mɛni abaafee? Yɛ shihilɛ ni tamɔ nɛkɛ mli lɛ, esa akɛ mɛi ni sane lɛ kɔɔ amɛhe lɛ diɛŋtsɛ akpɛ amɛyiŋ yɛ mɔ ni amɛbaasumɔ ni amɛbaa eyi lɛ he.

a Bɔ ni Biblia shishitsɔɔlɔi komɛi tsɔɔ mla nɛɛ ni akɛhã Israelbii lɛ shishi lɛ hãa efeɔ tamɔ nɔ titri ni he hiaa yɛ sane nɛɛ mli ji nɔ ni baaba yoo lɛ nɔ, shi jeee nɔ ni baaba bi ni yɔɔ musuŋ lɛ nɔ. Shi Hebri wiemɔ ni akɛtsu nii lɛ kɔɔ oshãra ni baaba yoo lɛ kɛ ebi lɛ fɛɛ nɔ lɛ he.

b Yehowa ji Nyɔŋmɔ gbɛ́i, taakɛ ejeɔ kpo yɛ Biblia lɛ mli lɛ.—Lala 83:18.