Nugbo kavi Lalo

1.   Eyin a tindo họntọn susu, a ma na mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede.

2.   Eyin a nọ jihọntọn lẹ to Intẹnẹt ji, a ma na mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede.

3.   Eyin a nọ do wekanhlanmẹ susu hlan mẹdevo lẹ gbọn alokan ji, a ma na mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede.

4.   Eyin a nọ gọalọna mẹdevo lẹ, a ma na mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede.

 Naegbọn e do yinmọ?

•   Họntọn susu tintindo ma dohia dandan dọ a ma na wá mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede gba.

   “Onú họntọn ṣie lẹ tọn nọ duahunmẹna mi, amọ́ to whedelẹnu n’nọ lẹndọ onú ṣie ma nọ duahunmẹna yewlẹ. Eyin a tindo họntọn susu, bọ e taidi dọ yé ma nọ do owanyi kavi mẹtọnhopọn hia we dile hiẹ nọ wà na yé do, numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn he a na tindo sọgan sinyẹn taun.”​—Anne.

•   Họntọnjiji to Intẹnẹt ji ma dohia dandan dọ a ma na wá mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede gba.

   “Mẹdelẹ nọ bẹ họntọn susu pli dile mẹhe yiwanna yẹdide atinpipa tọn lẹ nọ to yẹdide enẹlẹ bẹ họ̀ do. Amọ́ eyin a nọ bẹ họntọn lẹ pli taidi aṣọ́donu de poun, a ma gán duvivi owanyi yetọn tọn gbede. Eyin a ma do họntọn jọ họntọn lẹ bọ Intẹnẹt ji janwẹ a nọ jihọntọn te, be yẹdide tata he ma gán do owanyi hia we lẹ bẹpli wẹ a te.”​—Elaine.

•   Wekinkan hlan mẹdevo lẹ mapote gbọn alokan ji ma dohia dandan dọ a ma na wá mọ dewe to ṣokẹdẹ gba.

   “To whedelẹnu, eyin yè to ṣokẹdẹ, yè nọ to alokan mẹtọn ji pọ́n mapote nado pọ́n eyin họntọn lẹ ko do wekanhlanmẹ de hlan. Podọ eyin a ko to numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn tindo dai bosọ wá mọdọ mẹdepope ma tlẹ flinnu jẹ ji we, enẹ nọ hẹn numọtolanmẹ lọ sinyẹn deji!”​—Serena.

•   Alọgigọna mẹdevo lẹ ma dohia dandan dọ a ma na wá mọ dewe to ṣokẹdẹ gbede gba.

   “N’nọ dovivẹnu to whelẹponu nado gọalọna họntọn ṣie lẹ, amọ́ n’doayi e go dọ yewlẹ ma nọ hòkàn ṣie domọ. E ma vẹna mi dọ n’nọ gọalọna yé, amọ́ e nọ paṣa mi pẹẹde dọ yewlẹ ma nọ tẹnpọn gbede nado wà nudopolọ na yẹnlọsu.”​—Richard.

 Nuagokun lọ die: Hú popolẹpo, ayiha mítọn mẹ wẹ mí nọ mọ míde to ṣokẹdẹ te. Jọja yọnnu de he nọ yin Jeanette dọmọ: “Homẹ wẹ e nọ wá sọn, e ma nọ wá sọn gbonu.”

 Etẹwẹ a sọgan wà eyin a nọ mọdọ a ma do họntọn depope bo nọ mọ dewe to ṣokẹdẹ?

Dovivẹnu ma nado nọ mọ dewe di nuvọ́nọ.

 “Ayimajai sọgan zọ́n bọ mẹde na nọ nọ̀ ṣokẹdẹ. Eyin a nọ mọ ovọ́ mẹ na dewe bo nọ lẹndọ mẹde ma na jlo nado nọpọ́ hẹ gbẹtọ hiẹ nkọ, e na vẹawuna we nado dọnsẹpọ mẹdevo lẹ bo yí ahundopo do jihọntọn hẹ yé.”​—Jeanette.

 Biblu dọmọ: “Hiẹ dona yiwanna kọmẹnu towe di dewe.” (Galatianu lẹ 5:14) Nado duvivi haṣinṣan dagbe tọn hẹ họntọn mítọn lẹ, mí dona nọ yọ́n pinpẹn míde tọn jẹ obá de mẹ, ṣigba e ma dona yin po goyiyi po.​—Galatianu lẹ 6:3, 4.

Ma nọ to lewu gando dewe go mapote blo.

 “Numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn tintindo nọ taidi nado biọ obọ́ mẹ. Lehe a joawuna ẹn dẹnsọ, mọ wẹ tintọ́n sọn e mẹ nọ to awuvẹ dogọ do niyẹn. Eyin a nọ to lewu mapote gando ṣokẹdẹninọ towe go, ojlẹ pẹẹde godo, a na wá mọ dewe di nuvọ́nọ pete he mẹdepope ma na jlo nado dọnsẹpọ.”​—Erin.

 Biblu dọmọ: “Owanyi . . . ma nọ dín ale edetiti tọn lẹ.” (1 Kọlintinu lẹ 13:4, 5) Nugbo lọ wẹ yindọ, eyin mí jẹ ayiha zedo míde ji zẹjlẹgo, onú mẹdevo lẹ tọn masọ nọ duahunmẹna mí sọmọ ba, podọ enẹ sọgan hẹn ẹn vẹawuna yé nado dọnsẹpọ mí bo jihọntọn hẹ mí. (2 Kọlintinu lẹ 12:15) Lẹnnupọn pẹẹde: Eyin nuyiwa mẹdevo lẹ tọn ji wẹ ayajẹ towe sinai do, bo yọnẹn dọ dòkun do oglọ na dewe wẹ a te! Nado dọ hójọhó, eyin a nọ saba wule dọ “Mẹde ma nọ ylọ mi to alokan ji gbede” kavi “Mẹdepope ma tlẹ nọ dọna mi dọ n’ma wá ba jonọ emi gbede,” be ayajẹ towe zedo alọ mẹdevo lẹ tọn mẹ wẹ a te niyẹn. Be enẹ ma na dohia dọ a to dotẹnmẹ na mẹdevo lẹ zẹjlẹgo nado deanana gbẹzan towe ya?

Ma nọ de mẹdepope poun taidi họntọn blo.

 “Mẹhe nọ mọ yede to ṣokẹdẹ lẹ nọ jlo dọ mẹde ni na yé ayidonugo, podọ ojlo enẹ sọgan sinyẹn sọmọ bọ eyin mẹdepope ko gbẹ́ na yé ayidonugo, yé ma tlẹ na lẹnnupọn whẹpo do kẹalọyi mẹlọ. Nuhe dín yé te poun wẹ nado mọdọ mẹde gbẹ́ ylọ yé dọ nujọnu. Etomọṣo, mẹdelẹ na yinuwa hẹ we ganji di mẹhe to ayidonugo na we bo ka na tafu we to godo mẹ. Eyin enẹ jọ, a na vọ́ wá mọ dewe to ṣokẹdẹ hugan lehe a te dai.”​—Brianne.

 Biblu dọmọ: “Ewọ he to zọnlinzin hẹ nuyọnẹntọ na yọnnuin: ṣigba ogbẹ́ nulunọ lẹ tọn na sudo.” (Howhinwhẹn lẹ 13:20) Mẹhe huvẹ to hùhù de sọgan dù núdùdù depope he e mọ. Mọdopolọ, mẹhe to họntọn dín vẹkuvẹku lẹ sọgan jihọntọn hẹ mẹdepope he yé gbẹ́ plá. Yé tlẹ sọgan yì jẹ mẹblutọ lẹ ji po awubibọ po, bo na lẹndọ họntọn dagbe he emi sọgan tindo lẹ ján niyẹn.

 Bladopọ: Dopodopo mítọn wẹ nọ wá mọ ede to ṣokẹdẹ to whedelẹnu; vogbingbọn lọ poun wẹ yindọ obá he mẹ e sinyẹn na mẹde jẹ sọgan gbọnvona mẹdevo tọn. Numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn sọgan hẹn awufiẹsa sinsinyẹn wá, amọ́ to popolẹpo mẹ, numọtolanmẹ de poun wẹ. Nuhe mí nọ lẹn to ayiha mẹ lẹ wẹ nọ saba fọ́n numọtolanmẹ lẹ dote na mí, amọ́ e yọnbasi nado deanana nuhe mí nọ lẹn lẹ.

 Sọ yin lẹnpọn dagbenọ na nuhe dù nuhe a nọ donukun sọn mẹdevo lẹ dè. Jeanette he go mí donù wayi dọmọ: “Mẹlẹpo ma na yin họntọn dagbe na we kakadoi, amọ́ a na nọ mọ mẹhe onú towe nọ duahunmẹna lẹ. Eyin onú towe gbẹ́ nọ duahunmẹna mẹde, be ohó fó. Enẹ wẹ nọ gọalọnamẹ nado gán sọn ṣokẹdẹninọ si.”

 Be a jlo nudevo he na gọalọna we ya? Hia apotin lọ “ Duto Nuhe Nọ Glọnalinamẹ Nado Jihọntọn lẹ Ji.” Sọ yí wema PDF “Lehe A Sọgan Duto Ṣokẹdẹninọ Ji Do.”