Aiee. Mbivilia ndyaĩtye kana mbesa nĩ nthũku, o na ndyaĩtye kana nĩsyo syumanaa na maũndũ onthe mathũku. Ũneeni “mbesa nĩsyo kĩtina kya maũndũ onthe mathũku,” ũla ũtũmĩawa nĩ andũ aingĩ, nĩ ndeto ite sya wʼo ila syĩthĩawa itilĩtwe ũndũ vataĩle kuma Mbivilianĩ. Mbivilia yaĩtye kana “wendi wa mbesa nĩ kĩtina kya maũndũ mathũku ma mĩthemba yonthe.”—1 Timotheo 6:10.

•  Mbivilia yaĩtye ata ĩũlũ wa mbesa?

•  Nĩkĩ Mbivilia ĩtũkanĩtye tũikethĩwe na wendi wa mbesa?

•  Tũtonya kũtetheka ata nĩ ũtao wa Mbivilia ĩũlũ wa mbesa?

•  Mĩsoa ya Mbivilia ĩla ĩwetete ĩũlũ wa mbesa

 Mbivilia yaĩtye kana mbesa syatũmĩwa nesa nitonya kũtethya, o na nitonya kwĩthĩwa syĩ “ũsũvĩo.” (Mũtavanʼya 7:12) O na ĩngĩ, Mbivilia nĩmakathĩte ala monasya angĩ ũlau, na ũlau ũsu nũtonya kwĩthĩwa ne kũnengane mbesa.—Nthimo 11:25.

 O na ũu wĩ o vo, Mbivilia nĩtũkanĩtye tũikatwʼe kũmantha mbesa tawʼo ũndũ ũla wa vata mũno thayũnĩ witũ. Yaĩtye: “Ĩthĩwai mũte na wendi wa mbesa thayũnĩ wenyu, ĩndĩ ĩanĩwai nĩ syĩndũ ila mwĩ nasyo.” (Aevelania 13:5) Twĩĩmanyĩsya mũsoanĩ ũsu kana nĩtwaĩle kwĩthĩwa na woni waĩle ĩũlũ wa mbesa, na tũyaĩlĩte kũsembanyʼa na ũthwii. Vandũ va ũu, twaĩle nĩ kwĩanĩwa nĩ syĩndũ ila sya vata thayũnĩ ta lĩu, ngũa, na vandũ va kũkoma.—1 Timotheo 6:8.

 Andũ me ĩtomo maikakwata thayũ wa tene na tene. (Aeveso 5:5) Ũndũ wa mbee, ĩtomo nĩ mũthemba wa ũthaithi wa mĩvwʼanano, kana ũthaithi wa ũvũngũ. (Akolosai 3:5) Ũndũ wa kelĩ nĩ kana, mavinda maingĩ andũ me ĩtomo mayĩatĩĩaa maũndũ ala maĩlĩte nũndũ methĩawa mekĩĩte kĩthito makwate kĩla mekwenda. Ĩandĩko ya Nthimo 28:20 yaĩtye kana “ũla wĩkalaataa ethĩwe na ũthwii ndakatĩa kũkũnwa [kwĩthĩwa na ĩvĩtyo].” Mũndũ wa mũthemba ũsu nũtonya kũtatwa eke maũndũ mathũku ta kwilĩĩla andũ maũndũ mathũku, kũvenana, kũvitha andũ kya vinya nĩ kana anengwe mbesa (kidnapping), kana kũaa.

 O na ethĩwa wendi wa mbesa ndwĩtuma mũndũ ethĩwa na mwĩkalĩle mũthũku, no ũete maũndũ mate maseo. Mbivilia yaĩtye kana “ala matwʼĩte kwĩthĩwa athwii nĩmavalũkaa ĩtatwanĩ na kĩteinĩ na mĩmeonĩ mĩthũku na ya ũtumanu.”—1 Timotheo 6:9.

 Ethĩwa tũivũthya myolooto ya mwĩkalĩle na ya Mbivilia nũndũ wa mbesa, tũkeenenga ndaĩa, o na tũkamwendeesya Ngai, nake akatũtetheesya. Kwa ala matataa kwĩka kwenda kwa Ngai kuma ngoonĩ, nũmathĩte atĩĩ: “Ndikakũtia nongi, na ndikakũeka nongi.” (Aevelania 13:5, 6) O na ĩngĩ nũtũĩkĩĩthĩtye kana “mũndũ wĩ kĩthito akaingĩvĩwa nĩ moathimo.”—Nthimo 28:20.