ٴتان ساۋلىعى
كيەلى كىتاپ مەديسينالىق كىتاپ بولماسا دا، سالاۋاتتى ٶمىر سالتىن ۇستانۋعا ۇندەيدى. تومەندە دەنساۋلىعىمىزدى جاقسارتۋعا كومەكتەسەتىن كيەلى كىتاپتىڭ اقىل-كەڭەستەرى جازىلعان.
دەنساۋلىقتى كۇتىڭىز
كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسى: «ەشكىم دە ٶز ٴتانىن جەك كورمەيدى، قايتا، وعان ٴنار بەرىپ، ايالاپ كۇتەدى» (ەفەستىكتەرگە 5:29).
بۇل سوزدەردىڭ ٴمانى: كيەلى كىتاپتاعى بۇل كەڭەس ٴتانىمىزدىڭ ساۋلىعىن ويلاۋعا شاقىرادى. ٴبىر زەرتتەۋگە ساي، كوپتەگەن سىرقاتتار دۇرىس ٶمىر سالتىن ۇستانباعاننان پايدا بولادى ەكەن. دەمەك، جاقسى دەنساۋلىقتىڭ نەگىزى — سالاۋاتتى ٶمىر سالتىن تاڭداۋ.
نە ىستەي الاسىز؟
-
دۇرىس تاماقتانىڭىز. نە ٸشىپ-جەيتىنىڭىزدى قاداعالاپ، دەنساۋلىققا پايدالى تاعامداردى تاڭداڭىز. جەتكىلىكتى مولشەردە سۋ ٸشىڭىز.
-
دەنەنى شىنىقتىرىڭىز. جاسىڭىز قانشادا بولسا دا، فيزيكالىق بەلسەندىلىك دەنساۋلىققا وڭ اسەرىن تيگىزەدى. ٴتىپتى مۇمكىندىگىڭىز شەكتەۋلى نە سوزىلمالى اۋرۋىڭىز بولسا دا، بۇنىڭ پايداسىن كورە الاسىز. جاقىندارىڭىز بەن دەنساۋلىق ساقتاۋ ماماندارى سىزگە اقىل-كەڭەسىن بەرىپ، قولداۋ كورسەتكەنىمەن، ولار ٴسىز ٷشىن جاتتىعۋ جاساي المايدى. بۇل ٴسىزدىڭ عانا قولىڭىزدا!
-
ۇيقىنى قاندىرىڭىز. ادام ۇزاق ۋاقىت بويى جەتكىلىكتى مولشەردە ۇيىقتاماي جۇرەتىن بولسا، اۋىر دەرتكە شالدىعۋى مۇمكىن. كوبىسى ۇيىقتايتىن ۋاقىتتا باسقا ىستەرمەن اينالىساتىندىقتان، ۇيقىلارى قانباي جۇرەدى. بىراق مىنانى ۇمىتپايىق: جاقسى ۇيقى — ساپالى ٶمىردىڭ كەپىلى.
جامان ادەتتەن جيرەنىڭىز
كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسى: «ٴتانىمىز بەن رۋحىمىزدى ارامدايتىن بارلىق نارسەدەن ٶزىمىزدى تازارتايىق» (قورىنتتىقتارعا 2-حات 7:1).
بۇل سوزدەردىڭ ٴمانى: تەمەكى ونىمدەرى سياقتى ٴتۇرلى زياندى زاتتارمەن اعزامىزدى ۋلاماساق، دەنساۋلىقتى ساقتايمىز. ٴتۇرلى ىندەت پەن ٶلىم-ٴجىتىم كوپ جاعدايدا وسى تەمەكىنىڭ كەسىرىنەن بولادى.
نە ىستەي الاسىز؟ تەمەكىنى تاستاۋ ٷشىن كۇنتىزبەگە ناقتى ٴبىر كۇندى بەلگىلەپ قويىڭىز. ٴدال سول كۇننىڭ الدىندا تەمەكىنى، كۇلسالعىشتى، تۇتاتقىش پەن وسى زياندى ادەتكە قاتىسى بار كەز كەلگەن زاتتى لاقتىرىپ تاستاڭىز. ادامدار وسى سەكىلدى زياندى ادەتتەرمەن اينالىساتىن جەرلەردەن الشاق ٴجۇرىڭىز. جامان ادەتتەن ارىلۋعا بەكىنگەنىڭىزدى جانىڭىزدا جۇرگەن دوستارىڭىز بەن تۋىستارىڭىزعا ايتىپ قويساڭىز، ولار دا ٶز تاراپىنان سىزگە قولداۋ كورسەتە الادى.
كيەلى كىتاپتاعى قوسىمشا كەڭەستەر
باسپا تۇرىندەگى كيەلى كىتاپتى الۋ ٷشىن ٴسىزدىڭ ايماقتا تۇراتىن ەحوبا كۋاگەرلەرىنە حابارلاسساڭىز بولادى
قاۋىپسىزدىك شارالارىن ۇستانىڭىز
«ەگەر جاڭا ٷي سوقساڭ، وندا ٷيدىڭ توبەسىنە قورشاۋ جاسا. ايتپەسە ٷيىڭنىڭ توبەسىنەن الدەبىرەۋ قۇلاپ كەتىپ، ونىڭ قانى ٷي ىشىڭە جۇكتەلەدى» (مۇسانىڭ 5-جازباسى 22:8).
اشۋدى اۋىزدىقتاڭىز
«اشۋعا باياۋ ٵر نارسەنىڭ پارقىن ايىرادى، شىدامسىز اقىماقتىعىن پاش ەتەدى» (ناقىل سوزدەر 14:29).
مەشكەيلىككە سالىنباڭىز
«ەتكە تويىمسىزداردىڭ قاتارىنا قوسىلما» (ناقىل سوزدەر 23:20).
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
ويانىڭدار!
باقىتقا باستار جول. دەنساۋلىقتى كۇتۋ جانە جاعدايعا بەيىمدەلۋ
دەنساۋلىعىمىز ناشارلاسا، قالعان كۇنىمىزدىڭ ٴبارى باقىتسىز وتەدى دەگەن ٴسوز بە؟
