مازمۇنعا ٶتۋ

ايان كىتابىنىڭ 17-‏تاراۋىندا سيپاتتالعان ال قىزىل اڭ نە‌نى بە‌ينە‌لە‌يدى؟‏

ايان كىتابىنىڭ 17-‏تاراۋىندا سيپاتتالعان ال قىزىل اڭ نە‌نى بە‌ينە‌لە‌يدى؟‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ جاۋابى

 ايان كىتابىنىڭ 17-‏تاراۋىندا سيپاتتالعان ال قىزىل اڭ الە‌مدە‌گى ۇ‌لتتاردى بىرىكتىرىپ،‏ سولاردىڭ مۇ‌ددە‌سىن قورعاۋ ٷشىن قۇ‌رىلعان ۇ‌يىمدى بە‌ينە‌لە‌يدى.‏ باستاپقىدا بۇ‌ل ۇ‌يىم ۇ‌لتتار ليگاسى رە‌تىندە قۇ‌رىلدى،‏ ال بۇ‌گىندە ول —‏ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى.‏

ال قىزىل اڭدى انىقتاۋ جولى

  1.   ساياسي ۇ‌يىم.‏ ال قىزىل اڭنىڭ «جە‌تى توبە‌نى» جانە «جە‌تى پاتشانى»،‏ نە‌مە‌سە بيلە‌ۋشىلە‌ردى،‏ بە‌ينە‌لە‌يتىن «جە‌تى باسى بار» (‏ايان 17:‏9،‏ 10‏)‏.‏ كيە‌لى كىتاپتا توبە-‏تاۋلار مە‌ن اڭدار مە‌ملە‌كە‌تتە‌ردىڭ بە‌ينە‌سى رە‌تىندە قولدانىلادى (‏ە‌رە‌ميا 51:‏24،‏ 25؛‏ دانيال 2:‏44،‏ 45؛‏ 7:‏17،‏ 23‏)‏.‏

  2.   دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ساياسي جۇ‌يە‌نىڭ بە‌ينە‌سى.‏ ال قىزىل اڭ ايان كىتابىنىڭ 13-‏تاراۋىندا سيپاتتالعان ٵرى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ساياسي جۇ‌يە‌نى بە‌ينە‌لە‌يتىن ٴ‌جە‌تى باستى اڭعا ۇ‌قسايدى.‏ ە‌كى اڭنىڭ دا جە‌تى باسى،‏ ون ٴ‌مۇ‌يىزى جانە قۇ‌دايدى قورلايتىن ە‌سىمدە‌رى بار (‏ايان 13:‏1؛‏ 17:‏3‏)‏.‏ بۇ‌ل ۇ‌قساستىقتاردى جاي كە‌زدە‌يسوقتىق دە‌ي المايسىڭ.‏ دە‌مە‌ك،‏ ال قىزىل اڭ —‏ دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ساياسي جۇ‌يە‌نىڭ ٴ‌مۇ‌سىنى،‏ ياعني بە‌ينە‌سى (‏ايان 13:‏15‏)‏.‏

  3.   كۇ‌ش پە‌ن بيلىكتى وزگە مە‌ملە‌كە‌تتە‌ردە‌ن الادى.‏ ال قىزىل اڭ وزگە مە‌ملە‌كە‌تتە‌ردە‌ن «شىقتى»،‏ ياعني سولاردىڭ ارقاسىندا پايدا بولدى (‏ايان 17:‏11،‏ 17‏)‏.‏

  4.   دىنمە‌ن بايلانىسى بار.‏ ال قىزىل اڭنىڭ ۇ‌ستىندە ۇ‌لى بابىلدى‏،‏ ياعني دۇ‌نيە‌جۇ‌زىندە‌گى جالعان دىندە‌ردىڭ ٴ‌بارىن،‏ بە‌ينە‌لە‌يتىن ايە‌ل وتىر.‏ بۇ‌دان اڭنىڭ ٵرتۇ‌رلى دىندە‌ردىڭ ىقپالىندا ە‌كە‌نى كورىنە‌دى (‏ايان 17:‏3—‏5‏)‏.‏

  5.   قۇ‌دايدى قورلايدى.‏ اڭنىڭ «تۇ‌لا بويى قۇ‌دايدى قورلايتىن ە‌سىمدە‌رگە تولى» (‏ايان 17:‏3‏)‏.‏

  6.   ۋاقىتشا ارە‌كە‌تسىز كۇ‌يدە بولادى.‏ ال قىزىل اڭ بە‌لگىلى ٴ‌بىر ۋاقىت «تۇ‌ڭعيىقتا»‏ a‏،‏ نە‌مە‌سە ارە‌كە‌تسىز كۇ‌يدە بولىپ،‏ ٴ‌بىراق ودان قايتا شىقپاق ە‌دى (‏ايان 17:‏8‏)‏.‏

پايعامبارلىقتىڭ ورىندالۋى

 ال قىزىل اڭ تۋرالى پايعامبارلىقتىڭ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى مە‌ن ونىڭ الدىندا قۇ‌رىلعان ۇ‌لتتار ليگاسىنا قاتىستى قالاي ورىندالعانىن كورە‌يىك.‏

  1.   ساياسي ۇ‌يىم.‏ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى وزىنە مۇ‌شە بولعان بارلىق ە‌لدە‌ردىڭ «ە‌گە‌مە‌ندى تە‌ڭدىگىن» قولدايدى،‏ وسىلاي قازىرگى ساياسي جۇ‌يە‌نىڭ ساقتالىپ قالۋىنا ىقپال ە‌تۋدە b‏.‏

  2.   دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك ساياسي جۇ‌يە‌نىڭ بە‌ينە‌سى.‏ 2011-‏جىلى بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمىنىڭ قۇ‌رامىنا تاعى ٴ‌بىر مە‌ملە‌كە‌ت كىرىپ،‏ 193 ٴ‌شى مۇ‌شە‌سى بولدى.‏ وسىلايشا ول الە‌مدە‌گى ۇ‌لتتار مە‌ن حالىقتاردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ مۇ‌ددە‌سىن قورعاۋ وكىلە‌تتىگىنە يە بولۋعا دامە‌لى.‏

  3.   كۇ‌ش پە‌ن بيلىكتى وزگە مە‌ملە‌كە‌تتە‌ردە‌ن الادى.‏ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى وزىنە مۇ‌شە ە‌لدە‌ردىڭ ارقاسىندا قۇ‌رىلعان،‏ ٵرى سول ە‌لدە‌ر مۇ‌رسات بە‌رگە‌ن كۇ‌ش پە‌ن بيلىككە عانا يە.‏

  4.   دىنمە‌ن بايلانىسى بار.‏ ۇ‌لتتار ليگاسىنا دا،‏ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمىنا دا الە‌مدىك دىندە‌ر ۇ‌نە‌مى قولداۋ كورسە‌تىپ وتىرعان c‏.‏

  5.   قۇ‌دايدى قورلايدى.‏ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى «حالىقارالىق بە‌يبىتشىلىك پە‌ن قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ە‌تۋ» ماقساتىمە‌ن قۇ‌رىلعان d‏.‏ بۇ‌ل يگى ماقسات بولىپ كورىنگە‌نمە‌ن،‏ شىنداپ كە‌لگە‌ندە،‏ ب‌ۇ‌ۇ تە‌ك قۇ‌داي پاتشالىعى جۇ‌زە‌گە اسىرا الاتىن ىسكە قول سۇ‌عۋىمە‌ن قۇ‌دايدى قورلايدى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 46:‏9؛‏ دانيال 2:‏44‏)‏.‏

  6.   ۋاقىتشا ارە‌كە‌تسىز كۇ‌يدە بولادى.‏ ٴ‌بىرىنشى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىستان كە‌يىن كوپ ۇ‌زاماي بە‌يبىتشىلىكتى قامتاماسىز ە‌تۋ ماقساتىمە‌ن قۇ‌رىلعان ۇ‌لتتار ليگاسى حالىقتار اراسىنداعى اگرە‌سسياعا توسقاۋىل بولا المادى.‏ وسىلاي 1939-‏جىلى ە‌كىنشى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىس باستالعاندا،‏ ول ٶز جۇ‌مىسىن توقتاتتى.‏ ال 1945-‏جىلى ە‌كىنشى دۇ‌نيە‌جۇ‌زىلىك سوعىس بىتكە‌ن سوڭ،‏ بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى قۇ‌رىلدى.‏ ونىڭ ماقساتتارى،‏ تاسىلدە‌رى مە‌ن قۇ‌رىلىمى ۇ‌لتتار ليگاسىنا قاتتى ۇ‌قسايدى.‏

a كيە‌لى كىتاپتا بۇ‌ل ٴ‌سوز قاپاستا نە قاماۋدا وتىرعانداي مۇ‌لدە‌م ارە‌كە‌تسىز كۇ‌يدى بىلدىرە‌دى.‏

b بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى جارعىسىنىڭ 2-‏بابىن قاراڭىز.‏

c مىسالى،‏ 1918-‏جىلى امە‌ريكاداعى ونداعان پروتە‌ستانت اعىمدارىنىڭ اتىنان سويلە‌گە‌ن كە‌ڭە‌س ۇ‌لتتار ليگاسى «قۇ‌داي پاتشالىعىنىڭ جە‌ردە‌گى ساياسي كورىنىسى» بولماق ە‌كە‌نىن ايتتى.‏ 1965-‏جىلى بۋدديزم،‏ يندۋيزم،‏ يسلام،‏ يۋدايزم دىندە‌رى مە‌ن كاتوليك،‏ پراۆوسلاۆ،‏ پروتە‌ستانت شىركە‌ۋلە‌رىنىڭ وكىلدە‌رى بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمىنا قولداۋ كورسە‌تىپ،‏ دۇ‌عا ايتۋ ٷشىن سان-‏فرانسيسكو قالاسىندا باس قوستى.‏ ال 1979-‏جىلى پاپا يوانن پاۆە‌ل II ب‌ۇ‌ۇ نىڭ «ماڭگى باقي بە‌يبىتشىلىك پە‌ن ادىلدىكتىڭ ە‌ڭ جوعارعى فورۋمى بولىپ قالا بە‌رە‌تىنىنە» ۇ‌مىتتە‌نە‌تىنىن ايتتى.‏

d بىرىككە‌ن ۇ‌لتتار ۇ‌يىمى جارعىسىنىڭ 1-‏بابىن قاراڭىز.‏