Okenge Abiriyo Mamiyo Somo Muma Obed Makonyo

“Muma e buk mosenyiew moloyo e histori mar dhano, to e wi mano, higa ka higa pod en e buk minyiewo moloyo buge duto.”​—TIME MAGAZINE.

“Seche moko asomo Muma, to kata kamano ok awinj mitne kata matin.”​—KEITH, JAWER MONG’ERE E PINY INGRESA.

DONGE en gimiwuoro ni ji mang’eny nigi Muma to ok giwinj tiende sama gisome? Jomoko to mor ahinya kod weche ma gisomo ei Muma. Kuom ranyisi, miyo miluongo ni Nancy wacho niya: “Nyaka ne achak somo Muma pile pile gokinyi kendo paro matut kuome, awinjo ka aikora mar nyagora gi chandruok moro amora ma anyalo romogo e odiechieng’no. Chenroni osekonya nyagore gi tuwo mar chuny mool moloyo thieth moro amora ma asetiyogo kuom higini 35 mosekalo.”

Kata kapo ni pok isomo Muma, donge iwuoro ndi ni osekonyo jomoko mosesome? Ka in ng’ama osebedo ka somo Muma, be diher yudo ber momedore sama isome? Ka en kamano, tem tiyo gi weche abiriyo moler e sulani.

Okang’ Mokwongo​—Som gi Chuny Makare

▪ Inyalo somo Muma mana nikech en buk mamit somo, ineno ni some ochuni, kata nikech idwaro ni otayi e piny marachni. Kata kamano, ibiro yudo kony moloyo ka isome gi chuny madwaro ni ipuonjri adiera e wi Nyasaye. E wi mano ibiro yudo gweth mogundho ka isome gi chuny madwaro ng’eyo kaka wach mayudore e iye onego omul ngimani.

Konyiso gimomiyo somo Muma gi chuny makare dwarore, Ndiko wacho ni Muma chalo gi rang’i. Owacho niya: “Ka ng’ato winjo wach, to ok otim, ochalo gi dhano ma ng’iyo wang’e e rang’i. Ong’iyore, kendo odhiyo, to gikanyono wiye owil kaka ochalo. To en ma  nono chik makare, ma miyowa bedo thuolo, kosiko kotimo kamano, kendo ok obed ng’at ma winjo wach, mi wiye wilgo, to en jatim tich; noguedh jali e tichne.”​—Jakobo 1:23-25.

Jal mowuo kuome e ranyisino ne ong’iyo wang’e e rang’i to ne ok oloso kama ne dwarore ni olosi. Nyalo bedo ni ne ong’iyore mana mapiyo piyo, kata ne ok odwar timo lokruok moro amora. Kamano bende, ka wasomo Muma ayuotha, kata watamore tiyo kod gigo mwasomo, ok wabi yudo kony kaka dwarore. To mopogore gi mano, wanyalo yudo mor madier ka wapuonjore Muma e yo matut ka wan gi chuny madwaro bedo ‘jotim tich’ ka waweyo paro mar Nyasaye ochik parowa koda timbewa.

Okang’ mar 2​—Ti kod Loko mar Muma Motim Maber

▪ Nyalo bedo ni nitie loko mang’eny mag Muma e dhok mitiyogo. Kata obedo ni loko moro amora mar Wach Nyasaye nyalo konyi, loko moko tiyo kod weche matinde ok tigo kata weche matek winjo. (Tich Joote 4:13) Loko mamoko loko adiera mag Muma kaluwore gi timbe mag ogandagi. Kuom ranyisi, jomoko osegolo nying Nyasaye ma en Jehova e Muma to kar nyingno giketo nyinge mag duong’ kaka “Nyasaye” kata “Ruoth.” Nikech mano, sama iyiero loko mar Muma mibiro tiyogo, yier loko motim e yo makare, mayot winjo kendo mamit somo.

Ji tara gi tara e piny mangima masomo Muma oseyudo ni loko mar New World Translation ema yot somo kendo winjo. * Par ane ranyisi mar jal moro ma hike ng’eny e piny Bulgaria. Ne odhi e chokruok mar Joneno mag Jehova momiye kopi mar New World Translation. Bang’e nowacho niya, “Asesomo Muma kuom higini mang’eny, kata kamano pok asomo loko mayot winjo kendo mamulo chuny kaka mae.”

Okang’ mar 3​—Lem

▪ Inyalo winjo tiend Muma e yo momedore ka ikwayo Wuon-go ma ne ondike mondo okonyi, mana kaka jandik-zaburi ma ne owacho niya: “Yaw wang’a mondo ane weche miwuoro manie chikni.” (Zaburi 119:18) Kinde duto, sama isomo Ndiko, kwa Nyasaye e lamo mondo okonyi winjo tiend Wachne. Bende inyalo dwokone erokamano nikech Muma, nimar ok wanyal ng’eyo Nyasaye maonge Muma.​—Zaburi 119:62.

Be Nyasaye dwoko kwayo ma kamago? Par ane gima ne otimore ne nyiri ariyo me ot achiel e piny Uruguay. Ne chunygi chandore kane gisomo gima Muma wacho e bug Daniel 2:44 kendo ne gikwayo Nyasaye mondo oornegi ng’ato manyalo leronegi tiend ndikono. Kane pok giumo ndikono, Joneno ariyo mag Jehova nolimogi, kendo ne gisomo ne nyiri ariyogo mana ndikocha ma ne oyudo gikwayo e lamo mondo ging’e tiende, ma gileronegi tiend ndikono ka ginyisogi ni Pinyruodh Nyasaye biro kawo kar sirkal mag dhano. * Nyiri ariyogo nobedo gadier ni Nyasaye nodwoko kwayo margi.

Okang’ mar 4​—Som Muma Pile

▪ Bang’ mahundu ma ne otimore e piny Amerka Septemba 11, 2001, jal moro magoyo buge nowacho ni “e kindeno ji ne onyiewo Muma ahinya.” Ji mang’eny somo Wach Nyasaye mana sama giyudo chandruok. Kata kamano, Muma jiwowa ni wasom Wach Nyasaye pile kowacho niya: “Kitabuni mar chik kik oa e dhogi, to inipar wechene odiechieng’ gotieno, mondo ine kitimo duto mondikie: eka nimi  yoreni bedo maber, kendo initi gi rieko.”​—Joshua 1:8.

Gimomiyo dwarore ni wasom Muma pile, inyalo ler kitiyo gi ranyisi mar ng’ama nigi tuwo mar adundo ma koro oketo chenro mar chamo mana chiemo magero del. Be chenroni biro konye ka oluwe mana seche mowinjo lit machwowe e adundone? Ooyo. Mondo chenroni okonye maber chuth, nyaka oluwe kinde duto. Kamano bende, somo Muma pile biro konyi mondo ‘yoreni obed maber.’

Okang’ mar 5​—Som Muma Kitiyo gi Yore Mopogore Opogore

▪ Somo Muma a Chakruok nyaka Fweny en gimaber, kata kamano inyalo yudo ni yore moko mag some miyo ibedo gi paro manyien. Weche maluwogi nyalo konyi.

Non weche motudore gi ng’at achiel mowuo kuome e Muma. Som sula koda buge duto mawuoyo kuom jal moro ma ne olamo Nyasaye kaka:

• Josef: Chakruok 37-50.

• Ruth: Ruth 1-3.

• Yesu: Mathayo 1-28; Mariko 1-16; Luka 1-24; Johana 1-21. *

Tim nonro kuom wach achiel. Som ndiko motudore gi wachno. Kuom ranyisi, tim nonro e wi wach lemo, kae to isom puonj ma Muma chiwo e wi wach mar lemo kendo itim nonro kuom lemo mag jomoko mondik ei Muma. *

Som gi dwol. Somo Muma gi dwol nyalo konyi ahinya. (Fweny 1:3) Unyalo somo kaka joot, ka upogo ne ng’ato ka ng’ato paragraf kata kuonde ma jo mopogore opogore wuoyoe. Joot moko to ohero winjo somo momaki e tep. Miyo moro nowacho niya, “Chako somo Muma ne tekna, omiyo ne achako gi winjo somo momaki mag Muma. Gie sani aneno ni Muma en buk mamit moloyo buge sigendini.”

Okang’ mar 6​—Par Matut

▪ Dich mang’eny koda gigo ma galo pach ji e ngima masani miyo yudo thuolo mar paro matut bedo matek. Kata kamano, mana kaka nyaka wareg chiemo e iwa mondo chiemono okonywa, e kaka paro matut kuom weche mwasomo e Muma dwarore mondo eka wechego okonywa. Watimo mano kuom nwoyo e pachwa gik mwasomo, kendo kuom penjore penjo kaka: ‘Wachni osepuonja ang’o e wi Jehova Nyasaye? Anyalo tiyo gi wachni nade? Ere kaka anyalo tiyo kode e konyo jomamoko?’

Paro e yo matut kamano miyo gima Muma wacho omul chunywa kendo mor mwayudo kuom somo Wach Nyasaye medore. Zaburi 119:97 wacho kama: “Ahero chikni nadi! Apare e chunya pile ka pile.” Jandik-zaburi ne paro matut kuom Ndiko kendo mano nomiyo chikgo osiko e chunye pile. Timo kamano nokonye hero ahinya gigo ma ne opuonjore.

Okang’ mar 7​—Kwa Jomoko Okonyi Winjo Tiend Muma

▪ Nyasaye ong’eyo ni ok wanyal winjo tiend Wachne maber ka ok okonywa. Kata Muma owuon wacho ni nitie ‘weche moko e iye matek winjo.’ (2 Petro 3:16) Bug Tich Joote wuoyo kuom ofisa moro ma Ja-Ethiopia ma ne ok winj tiend ndiko moro ma ne osomo e Muma. Nyasaye nooro achiel kuom jotichne mondo okonye, mi gikone Ja-Ethiopiano ‘nodhi komor.’​—Tich Joote 8:26-39.

In bende inyalo ng’eyo weche mang’eny ka okonyi winjo tiend gima isomo e Muma. Tudri kod Joneno mag Jehova manie alworau, kata ti gi adres manie ite mar 4 mar gasedni e kwayo puonjruok mar Muma maonge chudo.

[Weche moler piny]