YOSEFU UWA KU ALIMATIYA ateelenginyepo ukuti ukusipa u kwalenzile kuti aye kuli kateeka wa ina Loma. Ponti Pilato wamanyikwe ukuti wali sana ni cilumba. Nomba pakuti Yesu aziikwe ningo, umwi walondekwanga ukuya lenga ulusa kuli Pilato pakuti azumilizye ukusenda umwili wakwe Yesu nu kuya uziika. Lino Yosefu waile umu kulanzyanya na Pilato, limwi vintu vitatazile wakwe vino welenganyanga. Pacisila ca kuuzya umusilika nu kusininkizya ukuti Yesu watafwa, Pilato wazumilizye ukuti Yosefu angaya akamuziike. Nanti cakuti ala paapo Yosefu acili nu ulanda, waswilile kuno yakomiile Yesu.—Mako 15:42-45.

• Uzye Yosefu uwa ku Alimatiya wali a weni?

• Uzye wali a lupwa wakwe Yesu?

• U mulandu ci uno icicindamila ukuti mumanye ilyasi lyakwe?

Umwi buku lyakwe Mako, Yosefu walumbulwa ukuti wali u muntu “mucindame uwa mu nkombe zya mwi Tengo.” Umu ulondolozi uu, Itengo lingaya sile a Sanihedilini, icilye cikalamba ica ya Yuda. (Mako 15:1, 43) Fwandi Yosefu wali apa ntunguluzi zya ya Yuda, icikulangilila sile icalenzile ukuti aye umu kulanzyanya na kateeka wa ina Loma. Ali mulandu uno Yosefu wakwatiile ni cuma sana.—Mate. 27:57.

Iumba lyakwe yaayo aaombanga umu cilye ca Sanihedilini yapasile sana Yesu. Aonsi aombanga umu cilye kwene cii yuvwanyile ukuti yakome Yesu. Nomba Yosefu wene walondololwa ukuti “wali umusuma nupya walondelanga masunde.” (Luka 23:50) Ukupusanako na yauze aombelanga umu cilye ca Sanihedilini, wali uwa cumi, nupya uvwilanga masunde yakwe Leza nu kucita ivisuma. Nupya ‘walolelanga kwiza kwa Wene wakwe Leza,’ na ci cikatwazwa ukumanya umulandu uno wizile ayela umusambi wakwe Yesu. (Mako 15:43; Mate. 27:57) Yosefu wali uwa cumi nupya wapasile ulufyengo, limwi ali cino watemilwe sana vino Yesu wasambilizyanga.

Pali Yoane 19:38 pakalanda ukuti Yosefu “wali mulondezi wakwe Yesu mu umfisolo.” I vyani vino Yosefu watiinanga? Wamanyile ukuti Ayuda yapasile sana Yesu nupya umuntu uwataila muli aliwe ala wene amazingwa mu ng’anda ya mapepo. (Yoa. 7:45-49; 9:22) Ndi cakuti umwi wazingwa umu ng’anda ya mapepo, Ayuda yauze yamusowekanga, ukumusooloka, nupya yamulolanga ukuti acipondoka. Fwandi Yosefu uvwanga intete ukulanga apaswe ukuti wataile Yesu. Ukucita vivyo nga kwalenzile yamupoke icifulo cino walipo alino nu kuta ukupeelwa umucinzi.

Asi Yosefu sile uwakweti intazi ii. Pali Yoane 12:42 pakati, “Aingi mu ntunguluzi zya Ciyuda yataile muli Yesu. Lelo pa mulandu wa Afaliseo, yene yatalandanga cii paswe kuti yatazingwa mu ng’anda ya mapepo.” Muze uwali umu miyele iyo a Nikodemo, nawe kwene waombanga umu cilye ca Sanihedilini.—Yoa. 3:1-10; 7:50-52.

Nanti icakuti Yosefu wali u musambi, atalesile kuti yauze yamanye. Icamusango uu citazifile, sana sana ndi twelenganya pa mazwi yano Yesu walanzile akuti: “Wensi uwalanda paswe ukuti uwakwane, nani ndamucitila cili conga pa manso yakwe Tata uwa mwiyulu. Lelo wensi alankana pa manso ya antu, nani ndamukana pa manso yakwe Tata uwa mwiyulu ukuti ntamumanyile.” (Mate. 10:32, 33) Yosefu ataakanyile ukuti wamanyile Yesu nupya ataazumile ukuti wamumanyile. Uzye namwe avino mukacita?

Yosefu wacisile icintu cimwi icisuma, Baibo ikalanga ukuti wene atatungilile amu cilye ca Sanihedilini aapangine ukuti yakome  Yesu. (Luka 23:51) Yamwi yakati limwi Yosefu ataalipo lino yapitulukanga umu mulandu wakwe Yesu. Yosefu afwile uvwile uyi sana pa lufyengo kwene luu, nomba pataali vino wali nu kucita pakuti yatafyenga Yesu!

Cikaloleka kwati lino Yesu wafwile ala Yosefu wata ukutiina nupya waombelanga pamwi na alondezi yakwe Yesu. Ukupingulapo kwa musango uu kukalangililwa ningo pali Mako 15:43 apakati: “Aposya aya kuli Pilato kuyalenga icala cakwe Yesu.”

Cikaloleka kwati Yosefu apano wali lino Yesu wafwile. Wamanyile ukuti Yesu watafwa ala na Pilato atali amanye. Fwandi lino Yosefu waile umukulenga icala cakwe Yesu, kateeka “azunguka pa kuuvwa ukuti Yesu afwile mpiti.” (Mako 15:44) Ndi cakuti Yosefu waweniko kuno Yesu waculanga pa cimuti, uzye ale cii calenzile ukuti aicecete nu kupingulapo ukuti lyene amasipa nu kulanga apaswe ukuti waya umu cumi? Limwi vivyokwene avino wacisile. Yosefu lyene wakomelike nu kutandika ukuombesya. Ataali nu kutwalilila ukuya umusambi wa mu umfisolo.

Ayuda yakweti isunde lyakuti umwi ndi wapingulwa ukukomwa, yali nu kumuzika lino akasanya katali kawe. (Malan. 21:22, 23) Lelo aina Loma yene yalekanga umwili wa cipondo ukuolela pa cimuti nanti ukuusumbila umwilindi. Nomba vii asi vino Yosefu walondanga ciye kuli Yesu. Yosefu wakweti ilindi lino wapanzile umu ciliwe apiipi na pano Yesu wafwilile. Pa kulangilila ukuti pa nsita iiya ala ilindi lii litali liomviwe, aingi yakati pa  nsita iiya ala alino Yosefu wacikusile sile ukufuma uku Alimatiya * ukuya uku Yelusalemu nu kuti walondanga kuti ace aaomvya ilindi kwene lii ukuzikamo amu lupwa lwakwe. (Luka 23:53; Yoa. 19:41) Ukuziika Yesu umwi lindi lino Yosefu wali nu kwiza zikwamo uku nkoleelo calangiliile ukuti wali sana na ukapekape nupya usoowelo wafikiliziwe uwakuti Mesiya wali nu kuziikwa “pamwi na akama.”—Eza. 53:5, 8, 9.

Amabuku ya malandwe yonsi 4 yakalanda ukuti lino yafumizye icala cakwe Yesu pa cimuti, Yosefu wacipomvile umu nsalu isuma nu kucitwala umwi lindi. (Mate. 27:59-61; Mako 15:46, 47; Luka 23:53, 55; Yoa. 19:38-40) Umuntu wenga sile wino walumbulwa ukuti wazwilizye Yosefu a Nikodemo, uwalesile umulembo wa mununko usuma. Vino antu yaa yoili yali aasambazi, limwi kwali yauze aayazwilizye ukusenda icala cakwe Yesu. Limwi aomvi yao ali yano yasenzile icitumbi nu kuya ziika. Nanti icakuti yaomvizye aomvi, umulimo uno aonsi yaa yaomvile utaali unono. Umuntu wensi uwalema icala wayanga umukowele pa manda 7, nupya consi cino wakumya umu manda kwene yayo cayanga icikowele. (Mpe. 19:11; Hag. 2:13) Cii cali nu kulenga ukuti yataya pamwi na antu yauze pa nsita ya Ucilo nupya yataali nu kucitako vyonsi ivyacitikanga umu kuzevya kwa Ucilo. (Mpe. 9:6) Nupya ukupanga mapekanyo ya kuziika Yesu kwali nu kulenga kuti Yosefu yamuseka kuli yano waombanga nayo. Nomba nanti cali nu kuya vivyo, waipekinye kuli vyonsi ivyali nu kucitika nu kulanga apaswe ukuti wali umusambi wakwe Yesu.

Kufuma pano Yesu wazikiilwe ukulingana na vino vyalondololwa umu mabuku ya malandwe, Baibo italumbulapo Yosefu wa ku Alimatiya nupya, na ci cingalenga yamwi yuze ukuti: I vyani ivyacitiike kuli Yosefu? Cisinka icakuti, tutaamanya. Ukulingana ni vyati vilandwapo, cikaloleka kwati wizile aimanyisya ukuti wali Umwina Klistu. Pano pa nsita ino ivintu vyatazile sana, Yosefu watwalilile ukukomeleka umu utailo alino nu kusipa. Cii cali icilangililo cakuti waombanga ningo.

Ilyasi lii lyalenga kuye cuzyo cino swensi tulinzile ukwelenganyapo sana icakuti: Uzye kwaya icintu cimwi icacindama sana ukuluta pali ucuza witu na Yeova cino twasumbako sana mano wa cifulo cino twakwata umwi wikazi, masambililo, vikwatwa, kutemwisya ulupwa, nanti ukucita ivintu ivya kuizanzya?