Skip to content

Kua Hiki Kia e Tohi Tapu?

Kua Hiki Kia e Tohi Tapu?

 Nakai. He fakatatai e tau fakamauaga tuai, ne kua fakakite ko e Tohi Tapu kua nakai hiki, pete kua loga e tau lagakiaga he tali mai ke he tau mena malona vave.

Kakano kia kua nakai fai hepehepe e tau lagakiaga?

 Kua afe mo afe e tau fakamauaga tuai he Tohi Tapu kua moua. Ko e falu he tau mena nei kua toka ai e tau kehekehe, ti fakakite na fai hepehepe he taute e tau lagakiaga. Loga he tau kehekeheaga nei kua gahoa mo e nakai hiki foki e kakano he fekau. Ka e fai kehekeheaga ne kua moua foki ne tuga kua taute pauaki ke hiki aki e fekau he Tohi Tapu. Manamanatu la ke he ua e fakataiaga:

  1.   Ia 1 Ioane 5:7 ko e falu fakaliliuaga tuai he Tohi Tapu ne toka ai e tau kupu nei: “he lagi, ko e Matua, ko e Loko mo e Agaaga Tapu: ko e tolu foki ia ne taha ni.” Ko e tau fakamauaga tuai ne hako, kua fakamooli ko e tau kupu nei kua nakai toka ai he tohiaga fakamua. Ko e tau kupu nei kua lafi ki ai he magaaho fakamui. a Ko e tau liliuaga foou he Tohi Tapu kua nakai toka ai e tau kupu nei.

  2.   Ko e higoa he Atua kua fakaaoga ke he afe mo e afe he tau magaaho he tau fakamauaga tuai he Tohi Tapu. Pete ia, kua loga e tau fakaliliuaga he Tohi Tapu kua hiki mo e tuku aki e “Iki” po ke “Atua.”

Iloa fēfē e tautolu to nakai fai hepehepe ka moua mai foki?

 He magaaho nei kua loga e tau fakamauaga tuai ne moua ti mukamuka ke kitia e tau hepehepe. b Ko e heigoa e fakataitaiaga he tau tohi nei ne fakakite kua hakotika e Tohi Tapu he mogonei?

  •   Ko e talahauaga he taha pulotu ko William H. Green ne hagaao ke he tau Tohiaga Tapu Heperu (“Maveheaga Tuai”), ne pehē: “Kua latatonu ke talahau kua nakai fai liliuaga tuai ne kua hakotika pihia.”

  •   Hagaao ke he tau Tohiaga Tapu Heleni, po ke “Maveheaga Foou,” ko e taha pulotu hagaao ke he Tohi Tapu ko F. F. Bruce ne tohia: “Kua fai fakamooliaga ke he tau tohi he Maveheaga Foou ha tautolu ke he tau tohiaga he tau tagata tohi tala tuai ne nakai fai fakamooliaga.”

  •   Ko e taha pulotu he tau fakamauaga tuai he Tohi Tapu ko Frederic Kenyon ne pehē: “kua maeke a koe ke totō e Tohi Tapu he lima haau, mo e nakai matakutaku ke pehē, ko e kupu mooli he Atua anei, kua nakai galo he taha atu hau ke he taha atu hau he tali mai.”

Ko e heigoa e falu kakano ne mauokafua kua hakotika e lagakiaga he Tohi Tapu?

  •   Ko e tau Iutaia mo e tau Kerisiano tohi kupu kua tohia e tau hehē kelea lahi ne taute he tau tagata he Atua. c (Numera 20:12; 2 Samuela 11:2-4; Kalatia 2:11-14) Tohia foki e lautolu e nakai omaoma he tau tagata Iutaia mo e tau taofiaga faka-tagata ha lautolu. (Hosea 4:2; Malaki 2:8, 9; Mataio 23:8, 9; 1 Ioane 5:21) He lagaki hakotika e tau talahauaga nei kua fakakite he tau tohi kupu e falanakiaga mo e fakalilifu ke he Tohi Tapu he Atua.

  •   Kaeke ko e Atua ne fakaaoga e agaaga tapu haana ke tohi aki e Tohi Tapu, kua nakai kia lata ke hakotika ai? d (Isaia 40:8; 1 Peteru 1:24, 25) Ko e manako haana ke fai aoga ma e tau tagata oti tali mai he vahā i tuai. (1 Korinito 10:11) Pehē e Tohi Tapu, “Ha ko e tau mena oti ne tohi mai i tuai, ne tohi ia, ke fakaako ai a tautolu; kia moua ai e tautolu e amaamanaki ha ko e fakauka mo e fakamafanatia mai he tau Tohi.”​​—Roma 15:4.

  •   Kua talahau e Iesu mo e haana tau tutaki mai he Tohiaga Tapu Heperu, mo e nakai tupetupe a lautolu ke he hakotika he tau tohiaga tuai.​​—Luka 4:16-21; Gahua 17:1-3.

a Ko e tau kupu nei kua nakai moua he Codex Sinaiticus, Codex Alexandrinus, Vatican Manuscript 1209, tohi fakamua he Latin Vulgate, he Philoxenian-Harclean Syriac Version, po ke Syriac Peshitta.

b Ma e fakatai, kua moua ke he molea e lima e afe he tau fakamauaga tuai faka-Heleni ko e Maveheaga Foou, po ke tau Tohiaga Tapu Heleni.

c Nakai talahau he Tohi Tapu kua mitaki katoatoa e tau tagata he Atua. Ka e pehē: “Kua nakai fai tagata kua nakai hala.”​​—1 Tau Patuiki 8:46.

d Talahau he Tohi Tapu kua nakai talaage he Atua e tau kupu oti ke he tau tagata tohi kupu ke tohi hifo, ka e ko ia ne takitaki e tau manatu ha lautolu.​​—2 Timoteo 3:16, 17; 2 Peteru 1:21.