Skip to content

Feto sira iha Bíblia—Saida mak ita bele aprende husi sira?

Feto sira iha Bíblia—Saida mak ita bele aprende husi sira?

Bíblia nia resposta

 Liuhusi Bíblia mak ita bele aprende buat folin boot husi feto sira nia ezemplu. (Roma 15:4; 2 Timóteo 3:16, 17) Buat neʼebé hakerek tuirmai sei esplika kona-ba feto balu neʼebé temi iha Bíblia. Sira barak hatudu ezemplu diʼak mai ita. Maibé balu mak ezemplu neʼebé la diʼak.—1 Korinto 10:11; Ebreu 6:12.

  Abigail

 Sé mak Abigail? Nia mak Nabal nia feen. Nabal mak ema riku no laran-aat. Maibé Abigail mak hatene oinsá atu halo buat loos no hatudu hahalok haraik an. Nia mós bonita no hatudu hahalok diʼak neʼebé monu loos ba Maromak Jeová.—1 Samuel 25:3.

 Saida mak nia halo? Abigail uza matenek atu sees an husi problema boot. Abigail no Nabal hela iha fatin neʼebé David uza atu subar an iha tempu neʼebé David seidauk sai liurai ba rai-Izraél. Tempu neʼebá, David ho ninia mane joven sira proteje Nabal nia bibi-lubun husi naʼok-teen sira. Maski nuneʼe, bainhira David nia atan sira husu Nabal atu fó hahán uitoan, nia lakohi. David hirus tebes. Tan neʼe, David hamutuk ho mane joven sira bá atu oho Nabal no mane hotu iha ninia umakain.—1 Samuel 25:10-12, 22.

 Bainhira Abigail rona buat neʼebé ninia laʼen mak halo, nia halo planu kedas. Abigail fó ba ninia atan sira ai-han atu lori ba David no ninia mane joven sira. Abigail nia atan sira laʼo uluk, depois nia mak tuir hodi husu perdua ba David. (1 Samuel 25:14-19, 24-31) Bainhira David haree buat hotu neʼebé Abigail fó ba sira, no rona liafuan neʼebé nia koʼalia ho haraik an no matenek, nia rekoñese katak Maromak uza duni Abigail atu hapara nia atu labele oho Nabal no ninia mane sira. (1 Samuel 25:32, 33) Lakleur deʼit, Nabal mate no Abigail sai David nia feen.—1 Samuel 25:37-41.

 Saida mak ita bele aprende husi Abigail? Maski Abigail mak bonita no riku, nia mak ema neʼebé haraik an. Tanba nia buka dame, nia prontu atu husu deskulpa, maski nia la halo sala ida. Maski nia hasoru situasaun neʼebé susar, nia kalma nafatin. Nia koʼalia ho respeitu, hatudu aten-brani no hatene oinsá atu halo buat neʼebé loos.

  Ana

 Sé mak Ana? Nia mak Elkana nia feen no Samuel nia inan. Samuel sai profeta ida neʼebé importante iha rai-Izraél.—1 Samuel 1:1, 2, 4-7.

 Saida mak nia halo? Bainhira Ana labele iha oan, nia husu Maromak atu fó kmaan ba nia. Ana nia laʼen iha feen naʼin-rua. Elkana nia feen seluk naran Penina, no nia iha ona oan, maibé Ana la iha oan maski kaben ona ba tempu kleur. Penina hatún makaʼas Ana maibé Ana halo orasaun ba Maromak atu fó kmaan ba nia. Nia halo juramentu ba Maromak katak se Maromak fó ba nia oan-mane ida, nia sei fó oan neʼe ba Maromak atu serbí iha tenda santu. Neʼe mak tenda neʼebé nasaun Izraél lori hamutuk ho sira atu halaʼo adorasaun.—1 Samuel 1:11.

 Maromak hatán Ana nia orasaun, no nia tuur-ahi oan-mane ida naran Samuel. Ana kumpre duni buat neʼebé nia promete. Bainhira Samuel sei kiʼik hela, Ana lori nia atu serbí iha tenda santu. (1 Samuel 1:27, 28) Tinan-tinan Ana halo roupa neʼebé la iha liman ba Samuel no lori ba nia. Liutiha tempu balu Maromak haraik bensaun ba Ana atu hetan oan lima tan, oan-mane naʼin-tolu no oan feto naʼin-rua.—1 Samuel 2:18-21.

 Saida mak ita bele aprende husi Ana? Ana bele tahan susar tanba nia halo orasaun ho laran. Iha 1 Samuel 2:1-10 ita bele lee Ana nia orasaun agradese nian neʼebé hatudu sai ninia fiar neʼebé kleʼan loos ba Maromak.

  Dalila

 Sé mak Dalila? Nia mak feto ida neʼebé halo Sansão laran monu. Sansão mak juís ida husi rai-Izraél.—Juís 16:4, 5.

 Saida mak nia halo? Nia simu osan husi ema Filístia nia ulun-naʼin sira atu lohi Sansão. Tempu neʼebá, Maromak uza Sansão atu ema Filístia labele hanehan tan ema Izraél. Ema Filístia la iha kbiit atu manán hasoru Sansão tanba Maromak fó ba nia kbiit neʼebé la hanesan baibain. (Juís 13:5) Ema Filístia nia ulun-naʼin sira husu Dalila atu ajuda sira.

 Sira promete atu fó osan ba Dalila se nia fó-hatene sira Sansão nia kbiit mai husi neʼebé. Dalila simu osan neʼe, no ikusmai Sansão hatete sai ninia segredu ba nia. (Juís 16:15-17) Depois Dalila fó-hatene segredu neʼe ba ema Filístia. Sira kaer Sansão no halo nia sai dadur.—Juís 16:18-21.

 Saida mak ita bele aprende husi Dalila? Dalila mak ezemplu neʼebé la diʼak atu tuir. Tanba nia hadomi osan, nia sai lohidór ida. Nia mak feto neʼebé hanoin an deʼit no la laran-metin ba Maromak Jeová nia atan Sansão.

  Débora

 Sé mak Débora? Nia mak profeta ida. Jeová, Izraél nia Maromak, uza Débora atu fó sai Ninia hakarak ba Ninia povu. Maromak mós uza Débora atu ajuda povu Izraél atu rezolve sira-nia problema.—Juís 4:4, 5.

 Saida mak nia halo? Profeta Débora apoia ho aten-brani Maromak nia povu. Nia haruka lia-menon ba Barac atu lori tropa Izraél atu hasoru ema Kanaan neʼebé hanehan sira. (Juís 4:6,7) Bainhira Barac husu Débora atu bá hamutuk ho nia, Débora la dada an tanba taʼuk maibé ho aten-brani nia bá duni hamutuk ho Barac.—Juís 4:8, 9.

 Tropa Izraél manán funu neʼe tanba Maromak hamutuk ho sira. Depois Débora ajuda atu hakerek no mós kanta hamutuk ho Barac knananuk neʼebé konta fali kona-ba funu neʼe. Múzika neʼe mós temi kona-ba Jael. Nia mak feto seluk neʼebé brani tanba nia mós hola parte atu manán hasoru ema Kanaan.—Juís, kapítulu 5.

 Saida mak ita bele aprende husi Débora? Débora hatudu aten-brani no la hanoin an deʼit. Nia fó laran-manas ba ema seluk atu halo buat neʼebé monu loos ba Maromak nia laran, no bainhira sira halo nuneʼe, nia prontu atu gaba sira.

  Ester

 Sé mak Ester? Nia mak feto ida husi rai-Judá neʼebé liurai Pérsia, naran Assuero hili atu sai ninia feen.

 Saida mak nia halo? Liurai-feto Ester uza ninia kbiit atu ema Judeu hotu la mate. Ester rona kona-ba orden iha provínsia Pérsia tomak atu oho no halakon ema Judeu hotu iha loron ida nia laran. Planu aat neʼe mai husi mane ida naran Haman neʼebé serbí nuʼudar primeiru ministru. (Ester 3:13-15; 4:1,5) Maski perigu boot ba Ester, nia fó sai Haman nia planu aat ba ninia laʼen Liurai Assuero. Ester nia primu Mordecai mós ajuda nia. (Ester 4:10-16; 7:1-10) Assuero fó lisensa ba Ester no Mordecai atu hakerek orden foun neʼebé loke dalan ba ema Judeu atu defende sira-nia moris. Ema Judeu manán hasoru sira-nia inimigu hotu.—Ester 8:5-11; 9:16, 17.

 Saida mak ita bele aprende husi Ester? Liurai-feto Ester fó ezemplu kapás kona-ba hahalok aten-brani no haraik an. (Salmo 31:24; Filipe 2:3) Maski nia mak ema boot no bonita nia la foti an. Nia husu konsellu no ajuda husi ema seluk. Nia hatudu aten-brani bainhira nia koʼalia ho ninia laʼen maibé nia mós koʼalia ho respeitu no matenek. Nia la moe atu fó sai katak nia mak ema Judeu maski neʼe perigu tebes.

  Eva

 Sé mak Eva? Nia mak feto primeiru iha rai no nia mós feto primeiru neʼebé temi iha Bíblia.

 Saida mak nia halo? Eva la halo tuir ukun-fuan husi Maromak neʼebé simples deʼit. Hanesan ninia laʼen Adão, Eva mak ema neʼebé perfeitu no sira iha liberdade atu hili rasik sira-nia dalan. Sira mós iha kbiit atu haburas hahalok hanesan Maromak nian, porezemplu, domin no matenek. (Génesis 1:27) Eva hatene katak Maromak fó avizu ba Adão katak sira sei mate se sira han husi ai-hun ida. Maski nuneʼe, Diabu lohi nia atu fiar katak nia sei la mate. Tuir loloos, Diabu lohi nia atu fiar katak se nia la halo tuir Maromak, nia moris sei sai diʼak liu. Tan neʼe, Eva han ai-fuan neʼebé Maromak bandu, depois nia fó-hatene mós ninia laʼen atu han.—Génesis 3:1-6; 1 Timóteo 2:14.

 Saida mak ita bele aprende husi Eva? Eva nia ezemplu fó avizu mai ita katak perigu boot se ita hanoin nafatin kona-ba hakarak aat. Maski Maromak fó ona ukun-fuan, Eva nia hakarak sai makaʼas toʼo ikusmai book nia atu foti buat neʼebé laʼós ninian.—Génesis 3:6; 1 João 2:16.

  Feto husi Sulam

 Sé mak feto husi Sulam? Nia mak bonita no mai husi foho. Iha Bíblia laran iha livru ida naran Salomão nia Knananuk, no livru neʼe konta buat barak kona-ba nia. Bíblia la fó sai ninia naran.

 Nia halo saida? Joven feto neʼe husi Sulam laran-metin nafatin ba bibi-atan neʼebé nia hadomi. (Salomão nia Knananuk 2:16) Liurai Salomão neʼebé riku mós gosta nia, tanba nia mak bonita tebetebes. Salomão koko atu halo feto neʼe monu ba nia. (Salomão nia Knananuk 7:6) Maski ema seluk koko atu obriga nia atu hili Salomão, feto husi Sulam lakohi. Nia hadomi ninia doben no laran-metin ba nia maski nia mak ema baibain deʼit.—Salomão nia Knananuk 3:5; 7:10; 8:6.

 Saida mak ita bele aprende husi feto husi Sulam? Nia haraik an nafatin maski ninia bonita dada atensaun barak. Nia la husik rikusoin, naran boot ka ema seluk hodi obriga nia atu la hadomi tan ninia bibi-atan. Nia kontrola nafatin ninia sentimentu no hatudu hahalok moos.

  Jael

 Sé mak Jael? Nia mak feen ba mane ida naran Heber neʼebé laʼós ema Izraél. Jael apoia Maromak nia povu ho aten-brani.

 Saida mak nia halo? Bainhira Sísera, xefe ba tropa husi rai-Kanaan, tama ba Jael nia hela-fatin, nia la dada an atu halo buat ruma. Sísera foin lakon funu hasoru nasaun Izraél no nia buka fatin mahon. Jael konvida nia tama ba ninia tenda laran hodi nia bele subar an no deskansa. Bainhira Sísera toba-dukur loos, Jael oho nia.—Juís 4:17-21.

 Buat neʼebé Jael mak halo kumpre profesia ida neʼebé Débora mak fó sai: “Jeová sei entrega Sísera ba feto ida nia liman.” (Juís 4:9) Tanba buat neʼebé nia halo Jael simu gaba atu “hetan bensaun barak liu fali feto sira seluk.”—Juís 5:24.

 Saida mak ita bele aprende husi Jael? Jael uza matenek no aten-brani. Istória neʼe hatudu katak Maromak bele halo buat naran deʼit hodi bele kumpre buat neʼebé hakerek nanis ona.

  Jezabel

 Sé mak Jezabel? Nia mak nasaun Izraél nia liurai Acab nia feen. Jezabel laʼós ema Izraél no nia la adora Maromak Jeová. Nia adora ema Kanaan nia maromak, naran Baal.

 Saida mak nia halo? Liurai-feto Jezabel mak ema neʼebé hanehan ema seluk, laran aat no halo violénsia. Nia habelar adorasaun ba Baal no mós sala seksuál neʼebé parte ba adorasaun neʼe. Tempu hanesan, nia koko atu hanetik ema seluk atu labele adora Maromak neʼebé loos, Jeová.—1 Reis 18:4, 13; 19:1-3.

 Jezabel bosok no oho ema atu hetan buat neʼebé nia rasik mak hakarak. (1 Reis 21:8-16) Hanesan Maromak fó sai ona, Jezabel mate iha dalan neʼebé aat tebes no ema ida la hakoi nia.—1 Reis 21:23; 2 Reis 9:10, 32-37.

 Saida mak ita bele aprende husi Jezabel? Jezabel nia ezemplu mak sai hanesan avizu mai ita. Jezabel la hatudu hahalok moos no nia halo buat naran deʼit atu hetan buat neʼebé nia rasik mak hakarak. Tan neʼe, ohin loron, Jezabel nia naran liga ho feto neʼebé la iha morál, halo hahalok aat toʼo la sente moe, no la hatudu respeitu ba ema seluk.

  Lea

 Sé mak Lea? Nia mak feen primeiru ba fiar-naʼin ida naran Jacob. Jacob mós iha feen seluk. Neʼe mak Raquel, Lea nia alin.—Génesis 29:20-29.

 Saida mak nia halo? Lea sai inan ba Jacob nia oan-mane naʼin-neen. (Rute 4:11) Jacob hakarak kaben ho Raquel, laʼós Lea. Maski nuneʼe, sira-nia aman, Labão halo planu hodi Lea bele troka Raquel nia fatin. Ikusmai bainhira Jacob haree katak Labão lohi nia atu kaben ho Lea, Jacob bá atu hasoru Labão. Labão hatán katak tuir sira-nia toman, sira fó uluk oan-feto primeiru no tuirmai ida segundu. Liutiha semana ida, Jacob kaben ho Raquel.—Génesis 29:26-28.

 Jacob hadomi Raquel liu fali Lea. (Génesis 29:30) Tan neʼe, Lea laran-moras no buka dalan hodi Jacob hadomi nia, liu fali ninia alin. Maromak haree Lea nia sentimentu no haraik bensaun ba nia, nia iha oan naʼin-hitu, oan mane naʼin-neen no oan feto ida.—Génesis 29:31.

 Saida mak ita bele aprende husi Lea? Lea sadere ba Maromak liuhusi orasaun. Maski nia hasoru susar iha família laran, nia rekoñese katak Maromak ajuda nia. (Génesis 29:32-35; 30:20) Lea nia istória hatudu ho momoos katak kaben ho feen barak sempre lori problema. Maski Maromak tahan arranju neʼe ba tempu balu, maibé arranju kaben nian neʼebé Maromak simu mak feen ka laʼen ida deʼit.—Mateus 19:4-6.

  Lot nia feen

 Sé mak Lot nia feen? Bíblia la fó sai ninia naran. Maibé Bíblia hatete katak nia iha oan-feto naʼin-rua no hela hamutuk ho ninia família iha sidade Sodoma.—Génesis 19:1, 15.

 Saida mak nia halo? Nia la halo tuir Maromak nia mandamentu. Maromak halo planu ona atu halakon sidade Sodoma no mós sidade sira seluk neʼebé besik tanba sira halo sala seksuál neʼebé aat tebes. Maromak hadomi Lot neʼebé ema laran-loos no mós ninia família neʼebé hela iha sidade Sodoma. Tan neʼe, nia haruka anju naʼin-rua atu lori sira ba fatin seguru.—Génesis 18:20; 19:1, 12, 13.

 Anju sira dehan ba Lot nia família atu halai sees husi área neʼe no keta hateke ba kotuk, se lae, sira sei mate. (Génesis 19:17) Lot nia feen “hateke fali ba kotuk, no nia sai estátua masin.”—Génesis 19:26.

 Saida mak ita bele aprende husi Lot nia feen? Ninia ezemplu hatudu katak perigu loos atu hadomi sasán toʼo ikusmai la halo tuir Maromak. Jesus temi nia nuʼudar ezemplu neʼebé aat. Nia dehan: “Hanoin-hetan Lot nia feen.”—Lucas 17:32.

  Maria (Jesus nia inan)

 Sé mak Maria? Nia mak feto klosan ida husi rai-Judá. Nia mak virjen ida maski nia tuur-ahi Jesus, tanba nia sai isin-rua liuhusi milagre ida.

 Saida mak nia halo? Maria halo tuir Maromak nia hakarak ho haraik an. Iha tempu neʼebé anju ida mosu ba Maria, Maria promete ona atu kaben ho mane ida naran José. Anju fó sai ba Maria katak Maria sei sai isin-rua no tuur-ahi ba Mesias. (Lucas 1:26-33) Nia prontu atu simu knaar neʼe. Depois Jesus moris, Maria no José iha oan sira seluk, oan-mane naʼin-haat no oan-feto naʼin-rua ka liu. Entaun Maria laʼós virjen ba nafatin. (Mateus 13:55, 56) Durante tempu neʼebé Jesus laʼo iha rai no tempu neʼebé kongregasaun harii ona, Maria nunka buka oin ka hakarak ema atu hahiʼi nia, maski nia knaar mak espesiál no úniku.

 Saida mak ita bele aprende husi Maria? Maria mak feto neʼebé fiar metin no prontu atu simu knaar neʼebé la fasil. Nia komprende didiʼak Maromak nia liafuan. Maria nia liafuan neʼebé hakerek iha Lucas 1:46-55 temi eskritura sira seluk maizumenus 20.

  Maria (Marta nia alin no Lázaro nia feton)

 Sé mak Maria? Maria hamutuk ho Lázaro no Marta mak belun diʼak ho Jesus.

 Saida mak nia halo? Maria hatudu dala barak katak nia hafolin tebes Jesus nuʼudar Maromak nia oan-mane. Nia fó sai ninia fiar katak Jesus iha kbiit atu hapara Lázaro nia mate. Maria mós iha bainhira Jesus fó moris-hiʼas ba Lázaro. Ninia biin Marta hirus nia bainhira nia hili atu rona ba Jesus duké ajuda ho serbisu uma-laran nian. Maibé Jesus gaba Maria tanba nia tau lia-loos husi Maromak nuʼudar buat neʼebé importante liu fali buat sira seluk.—Lucas 10:38-42.

 Iha tempu seluk, Maria hatudu laran-luak neʼebé boot ba Jesus hodi fui “mina-morin neʼebé karun” ba Jesus nia ulun no ain. (Mateus 26:6, 7) Ema seluk sai hirus Maria, sira dehan katak nia estraga deʼit mina-morin neʼe. Maibé Jesus defende nia no dehan: “Iha fatin naran deʼit iha mundu tomak neʼebé ema haklaken liafuan diʼak, ema mós sei fó sai buat neʼebé feto neʼe halo hodi hanoin fali nia.”—Mateus 24:14; 26:8-13.

 Saida mak ita bele aprende husi Maria? Maria haburas fiar neʼebé kleʼan. Nia tau uluk adorasaun ba Maromak duké sai okupadu ho buat neʼebé baibain deʼit. Nia prontu atu lakon osan boot atu hatudu respeitu ho haraik an ba Jesus.

  Maria Madalena

 Sé mak Maria Madalena? Nia mak Jesus nia dixípulu ida neʼebé laran-metin.

 Saida mak nia halo? Maria Madalena no feto seluk laʼo hamutuk ho Jesus no nia dixípulu sira. Ho laran-luak Maria uza ninia rikusoin rasik atu apoia sira. (Lucas 8:1-3) Nia laʼo hamutuk ho Jesus toʼo tempu neʼebé ninia haklaken hotu. Bainhira ema oho Jesus, Maria besik nafatin nia. Nia mak parte ba grupu kiʼik neʼebé simu priviléjiu atu haree Jesus bainhira nia moris-hiʼas.—João 20:11-18.

 Saida mak ita bele aprende husi Maria? Maria Madalena hatudu laran-luak no apoia Jesus nia serbisu haklaken. Nia mak dixípulu ida neʼebé laran-metin nafatin.

  Marta

 Sé mak Marta? Nia mak Lázaro nia feton no Maria nia biin. Sira naʼin-tolu hela iha knua ida besik Jeruzalein, naran Betánia.

 Saida mak nia halo? Marta mak belun diʼak ho Jesus neʼebé “hadomi Marta no ninia alin-feto no mós Lázaro.” (João 11:5) Marta mak ema neʼebé laran-luak. Loron ida bainhira Jesus ba vizita sira, Maria hili atu tuur no rona ba Jesus maibé Marta sai okupadu loos tanba halo serbisu barak iha uma. Marta kesar ba Jesus katak Maria la ajuda nia. Iha dalan neʼebé mamar Jesus korrije Marta nia hanoin.—Lucas 10:38-42.

 Bainhira Lázaro sai moras, Marta no ninia alin bolu Jesus atu mai. Sira fiar katak Jesus bele kura Lázaro. (João 11:3, 21) Maibé Lázaro mate. Liafuan neʼebé Marta koʼalia ho Jesus hatudu katak nia tau fiar ba buat neʼebé Bíblia promesa kona-ba moris-hiʼas. Nia mós la duvida katak Jesus iha kbiit atu fó moris fali ba ninia alin.—João 11:20-27.

 Saida mak ita bele aprende husi Marta? Marta hakaʼas an atu hatudu laran-luak. Nia prontu atu simu konsellu. Nia koʼalia nakloke kona-ba ninia sentimentu no fiar.

  •  Atu lee informasaun tan kona-ba Marta, bele lee “Haʼu fiar ona”.

  Miriam

 Sé mak Miriam? Nia mak Moisés no Arão nia biin. Nia mak feto primeiru neʼebé Bíblia bolu nuʼudar profeta ida.

 Saida mak nia halo? Nuʼudar profeta ida, ninia knaar mós inklui atu fó sai Maromak nia mensajen. Nia knaar mak importante iha Izraél. Nia mós kanta hamutuk ho mane sira bainhira Maromak halakon tropa Ejitu iha Tasi Mean.—Éxodo 15:1, 20, 21.

 Liutiha tempu balu, Miriam no Arão koʼalia hodi kontra Moisés. Karik hahalok laran-moras no foti an mak book sira. Maromak “rona hela ida-neʼe”, no nia fó konsellu makaʼas ba Miriam no Arão. (Números 12:1-9) Maromak halo moras-lepra kona Miriam, karik tanba nia mak hahú atu koʼalia liafuan neʼebé kontra Moisés. Bainhira Moisés halerik ba Maromak tan Miriam nia moras, Maromak kura nia. Miriam tenke hela ba loron hitu iha povu nia hela-fatin nia liʼur, depois neʼe, nia bele hela hamutuk fali iha povu Izraél nia hela-fatin.—Números 12:10-15.

 Bíblia hatudu katak Miriam simu konsellu neʼe ho laran. Liutiha tinan barak, Maromak fó-hanoin fali kona-ba knaar espesiál neʼebé Miriam simu. Nia dehan: “Haʼu haruka Moisés, Arão no Miriam ba imi.”—Miqueias 6:4

 Saida mak ita bele aprende husi Miriam? Miriam nia istória hatudu sai katak Maromak haree didiʼak dalan neʼebé ninia povu koʼalia ba malu. Ita mós aprende atu halo Maromak kontente, ita tenke sees an husi hahalok foti an no laran-moras, hahalok sira-neʼe bele hafoʼer ema seluk nia naran diʼak.

  Raab

 Sé mak Raab? Nia mak feto-aat neʼebé hela iha rai-Kanaan, iha sidade Jerikó. Ikusmai Raab sai fiar-naʼin ida no adora Maromak Jeová.

 Saida mak nia halo? Raab subar espiaun naʼin-rua husi rai-Izraél. Nia halo nuneʼe tanba nia rona istória katak nasaun Izraél nia Maromak Jeová salva ninia povu husi Ejitu no mós husi ema Amoreu neʼebé ataka sira.

 Raab ajuda espiaun sira no husu ho haraik an katak bainhira ema Izraél mai atu halakon sidade Jerikó, sira sei proteje Raab hamutuk ho ninia família. Espiaun sira konkorda, naran katak Raab halo buat tuirmai neʼe: Nia la fó sai kona-ba buat neʼebé sira halo, no bainhira sira mai fali atu ataka sidade Jerikó, Raab hamutuk ho ninia família labele sai husi ninia uma. Nia mós tenke kesi tali mean husi ninia janela atu hatudu ninia uma iha neʼebé. Raab halo tuir buat hotu, tan neʼe hamutuk ho ninia família nia la mate bainhira ema Izraél manán sidade Jerikó.

 Liutiha tempu balu Raab kaben ho mane Izraél ida no sai beiʼala ba liurai David no Jesus Kristu.—Josué 2:1-24; 6:25; Mateus 1:5, 6, 16.

 Saida mak ita bele aprende husi Raab? Bíblia bolu Raab nuʼudar fiar-naʼin neʼebé ezemplu kapás. (Ebreu 11:30, 31; Tiago 2:25) Raab nia istória hatudu sai katak Maromak mak prontu atu fó perdua, haraik bensaun ba ema neʼebé tau fiar ba Nia, no la todan ba sorin.

  Raquel

 Sé mak Raquel? Nia mak Labão nia oan-feto no Jacob nia feen neʼebé nia hadomi liu.

 Nia halo saida? Raquel kaben ho Jacob no sira iha oan-mane naʼin-rua. Mane rua neʼe sai ulun-naʼin husi nasaun Izraél nia suku 12. Raquel hasoru Jacob bainhira nia tau matan ninia aman nia bibi-malae sira. (Génesis 29:9, 10) Nia “bonita loos no oin kapás” liu fali ninia biin, Lea.—Génesis 29:17.

 Jacob nia laran monu ba Raquel, no Jacob prontu atu serbisu ba tinan hitu hodi bele kaben ho nia. (Génesis 29:18) Maibé, Labão lohi Jacob atu kaben ho Lea uluk, depois neʼe mak nia fó lisensa hodi Jacob mós bele kaben ho Raquel.—Génesis 29:25-27.

Jacob hadomi Raquel no ninia oan-mane naʼin-rua barak liu fali Lea no ninia oan sira. (Génesis 37:3; 44:20, 27-29) Tan neʼe, feto naʼin-rua neʼe sempre haree malu la diʼak.—Génesis 29:30; 30:1, 15.

 Ita bele aprende saida husi Raquel? Raquel tahan susar iha família laran, maski nuneʼe nia fiar katak Maromak sei rona ninia orasaun sira. (Génesis 30:22-24) Ninia istória fó sai katak kaben ho feen rua hamosu problema barak iha uma-laran. Raquel nia istória mós hatudu ho klaru katak Maromak nia arranju hodi mane kaben ho feen ida deʼit mak matenek.—Mateus 19:4-6.

  Rebeca

 Sé mak Rebeca? Nia mak Isaac nia feen no inan ba oan-mane kaduak, Jacob no Esaú.

 Saida mak nia halo? Rebeca halo tuir Maromak nia hakarak, maski neʼe susar. Loron ida bainhira nia kuru bee husi bee-matan, mane ida husu nia atu fó bee uitoan ba nia. Rebeca fó kedas bee ba nia no mós husu se nia bele kuru bee ba ninia kuda-kamelu sira. (Génesis 24:15-20) Mane neʼe mak Abraão nia atan, no nia laʼo husi rai dook atu buka feen ba Abraão nia oan mane, Isaac. (Génesis 24:2-4) Nia mós halo orasaun hodi Maromak haraik bensaun ba nia. Bainhira nia haree katak Rebeca mak feto neʼebé badinas no laran-luak, nia haree duni katak Maromak mak hili Rebeca hodi hatán ninia orasaun.—Génesis 24:10-14, 21, 27.

 Bainhira Rebeca rona tanbasá atan neʼe mai, Rebeca konkorda atu fila hamutuk ho atan neʼe atu bele sai Isaac nia feen. (Génesis 24:57-59) Ikusmai Rebeca koʼus oan-mane kaduak. Maromak fó sai ba nia katak ida primeiru, Esaú sei serbí ida segundu, Jacob. (Génesis 25:23) Bainhira Isaac halo planu atu fó bensaun ba ninia oan-mane primeiru Esaú, Rebeca halo buat ruma hodi Jacob bele simu bensaun neʼe. Rebeca halo nuneʼe tanba nia hatene neʼe mak Maromak nia hakarak.—Génesis 27:1-17.

 Saida mak ita bele aprende husi Rebeca? Rebeca hatudu hahalok haraik an, badinas no laran-luak. Hahalok hirak-neʼe halo nia sai feen, inan no fiar-naʼin neʼebé diʼak.

  Rute

 Sé mak Rute? Nia mai husi rai-Moab no nia husik ninia maromak sira no nia rai rasik atu adora Jeová iha rai-Izraél.

 Saida mak nia halo? Rute hatudu domin boot ba nia banin-feto, Noemi. Noemi hamutuk ho ninia laʼen no oan-mane naʼin-rua muda ba rai-Moab tanba rai-hamlaha iha Izraél. Ikusmai ninia oan-mane sira kaben ho feto sira husi rai-Moab, neʼe mak Rute no Orpa. Liutiha tempu balu Noemi nia laʼen no oan-mane naʼin-rua mate. Tan neʼe sira naʼin-tolu sai feto-faluk.

 Noemi deside atu fila fali ba rai-Izraél tanba rai-hamlaha hotu ona. Rute no Orpa hili atu ba hamutuk ho nia. Maibé Noemi husu sira atu fila fali ba sira rasik nia família. Orpa halo nuneʼe. (Rute 1:1-6, 15) Maibé, Rute laran-metin ba ninia banin-feto. Nia hadomi Noemi no nia hakarak adora Noemi nia Maromak, Jeová.—Rute 1:16, 17; 2:11.

 Iha Noemi nia hela-fatin Belein, Rute hetan naran diʼak nuʼudar feto-foun neʼebé laran-metin no badinas. Mane ida neʼebé riku naran Boaz rona kona-ba Rute nia hahalok diʼak no fó ai-han ba nia no Noemi. (Rute 2:5-7, 20) Ikusmai Rute kaben ho Boaz no sai beiʼala ba liurai David no Jesus Kristu.—Mateus 1:5, 6, 16.

 Saida mak ita bele aprende husi Rute? Tanba nia hadomi Noemi no Jeová, Rute prontu atu husik ninia rai no família rasik. Nia hatudu hahalok badinas no laran-metin maski hasoru susar.

  Sara

 Sé mak Sara? Nia mak Abraão nia feen no Isaac nia inan.

 Saida mak nia halo? Sara muda husi sidade neʼebé riku maski nia moris diʼak iha neʼebá tanba nia tau fiar ba Maromak nia promesa ba Abraão, ninia laʼen. Maromak hatete ba Abraão atu sai husi sidade Ur no muda ba rai-Kanaan. Maromak promete atu haraik bensaun ba Abraão hodi ninia família sei sai nasaun boot ida. (Génesis 12:1-5) Tempu neʼebá, Sara maizumenus tinan 60 liu. Husi tempu neʼe ba oin, Sara hamutuk ho ninia laʼen la hela metin iha fatin ida no hela iha tenda deʼit.

 Maski moris hanesan neʼe ladún seguru ba Sara, maibé nia apoia Abraão nuʼudar Abraão halo tuir Maromak nia hakarak. (Génesis 12:10, 15) Ba tinan barak, Sara la iha oan. Neʼe halo nia triste loos. Maibé Maromak promete atu haraik bensaun ba Abraão nia bei-oan sira. (Génesis 12:7; 13:15; 15:18; 16:1, 2, 15) Liutiha tempu balu, Maromak fó sai katak Sara sei hetan oan husi Abraão. Nia tuur-ahi duni maski nia ferik ona. Nia tinan 90, no ninia laʼen tinan 100 ona. (Génesis 17:17; 21:2-5) Sira fó naran Isaac ba sira-nia oan.

 Saida mak ita bele aprende husi Sara? Sara nia ezemplu hanorin ita atu sempre tau fiar katak Maromak sei kumpre ninia promesa sira maski tuir ema nia hanoin labele! (Ebreu 11:11) No ninia ezemplu nuʼudar feen hatudu katak importante atu hatudu respeitu iha moris kaben nian.—1 Pedro 3:5, 6.

 Tempu neʼebé feto sira iha Bíblia moris

  1.  Eva

  2. Rai-Nabeen (2370 AEC)

  3.  Sara

  4.  Lot nia feen

  5.  Rebeca

  6.  Lea

  7.  Raquel

  8. Sai husi Ejitu (1513 AEC)

  9.  Miriam

  10.  Raab

  11.  Rute

  12.  Débora

  13.  Jael

  14.  Dalila

  15.  Ana

  16. Nasaun Izraél nia liurai primeiru (1117 AEC)

  17.  Abigail

  18.  Feto husi Sulam

  19.  Jezabel

  20.  Ester

  21.  Maria (Jesus nia inan)

  22. Jesus hetan batizmu (29 EC)

  23.  Marta

  24.  Maria (Marta nia alin no Lázaro nia feton)

  25.  Maria Madalena

  26. Jesus mate (33 EC)