Alaghga u pine wer, ‘Er Aôndo a fe hanma kwagh, kua mbamhen man mbamgbe av cica cii nahan yô, shi m er msen mer nyi? Mpin la ka u hange hange. Yesu yange kaa ér Aôndo “fa kwagh u a gbe ne je er ne lu a sôn Un ga yô,” man er nan ve i gbe u se eren msen keng ne? (Mateu 6:8) Tor Davidi u ngise hemen Mbaiserael la yange fa kwagh ne, nahan a nger ér: “Er kwaghôron a lu a duem ken zwa ga je tsô, We TER U fa cii.” (Pasalmi 139:4) Tsô shi ka nyi i gbe u se eren msen keng ne? De se time sha kwagh u Bibilo i er sha kwagh u mbamsen la, ve se na mlumun sha mpin ne ye. *

Shin er Bibilo i kaa ér Yehova * Aôndo fa hanma kwagh nahan kpa, shi i̱ tese ér gba un ishima u fan akaa a mbacivir un tseegh tsô ga. (Pasalmi 139:6; Mbaromanu 11:33) Tahav nav mbu umbur kwagh, mbu mbu lu a ikighir ga la mbu er kômputa u ka a koso akaa a sha kwagh u ior asange asange tseegh tsô la nahan ga. Jighilii yô, ka mbamhen mba ken asema a ase la ve hembe gban Aôndo kwagh ye, sha ci u a soo ér se kporom hen a na. (Pasalmi 139:23, 24; Yakobu 4:8) Ka nahan ve Yesu yange wa mbadondon un kwagh ér ve eren msen, shin er Ter na a fe mbamgbe vev mba hange hange mbara nahan cii kpaa ye. (Mateu 6:6-8) Aluer se mba pasen Aôndo u a gbe se la mbamhen asev yô, se hemban kporom hen a na cii.

Ashighe agen yô, alaghga a taver se u fan kwagh u se er msen se sôn jighilii yô. Zum u i lu nahan yô, Aôndo una fa akaa a a gbe se kpa se ter ken mbamsen asev ga la, shi una er se akaa a a gbe se la sha mfe na u vough la. (Mbaromanu 8:26, 27; Mbaefese 3:20) Ka sea kav er Aôndo a er kwagh sha ci wase yô, kwagh na a doo se ishima, ka a lu sha igbenda i se nengen a mi bong ga je kpaa.

Bibilo kaa a vese ér, Aôndo Uhembanagee la ongo mbamsen mba mbacivir un mba jighjigh, kpa shi i pase atôakyaa a a ne ve a ongo mbamsen mbagenev ga yô. U tesen ikyav yô, hen shighe u tswam ngee ken tar u Iserael u tsuaa la, Aôndo tindi profeti Yesaia ér a pase ior kwagh ne, ér: “Zum u ne seer a seer eren mbamsen kpishi kpaa, M ver ato ga; ave a en iv a awambe.” (Yesaia 1:15) Kwagh ne tese wang ér, mba ve vende atindi a Aôndo shin ve eren msen a awashima u bo cii, ve de henen ér una ungwa mbamsen vev ga.—Anzaakaa 28:9; Yakobu 4:3.

Hide sha vegher ugen yô, Bibilo kaa ér: “Nyityô kwagh u a lu sha ishima Na vough yô, A ungwa se.” (1 Yohane 5:14) Nahan kpa, kwagh la tese ér hanma kwagh u mbacivir Aôndo ve sen un cii yô, una gba nan ve tsô shinii? Ka nahan keng ga. Nenge ikyav sha kwagh u apostoli Paulu, u yange zamber Aôndo kwa tar ér a dugh un “saa ken iyol” kera la. (2 Mbakorinte 12:7, 8) Alaghga lu ashe za Paulu iyol ye. Kwagh la yange una na iyol ia kpe Paulu kpen kpen! Yange i na Paulu iyua i been ior angev, je shi nder orgen shin ku, kpa angev nav mbura yô, gba u una wa ishima a mbu. (Aerenakaa 19:11, 12; 20:9, 10) Shin er Aôndo er kwagh sha zamber u Paulu la er Paulu ver ishima la ga nahan kpa, yange lumun iwasen i Aôndo a iwuese.—2 Mbakorinte 12:9, 10.

Ka mimi, Aôndo yange ungwa mbamsen mba ior mbagenev mba Bibilo i er kwagh ve la, na ve akaa a ve sônon un la sha ivande. (2 Utor 20:1-7) Nahan kpa, sha ayange a tsuaa la je kpa, Aôndo eren ior akaa sha ivande hanma shighe u ve sen un ga. Yange a lu mbacivir Aôndo mbagenev inja er a ungwa mbamsen vev ga yô, ishima i za ve iyol. Tor Davidi yange pine ér: “Shi nan je, TERE, man Ú de u hungul mo gbeme?” (Pasalmi 13:1) Kpa orjighjigh Davidi kaven er Yehova a yem un hanma shighe yô, a hemba suur sha Aôndo cii. Ken msen la môm môm, Davidi shi kaa ér: “Kpa mo yô, m suur sha erdoo Wou.” (Pasalmi 13:5) Nyian kpa, alaghga a gba u mbacivir Aôndo vea za hemen u eren msen zan zan vea nenge ér Aôndo ungwa uzamber vev, er Davidi kpa er nahan.—Mbaromanu 12:12.

Aôndo ongo mbamsen mba sha akaa a hange hange.

Ka hanma shighe cii mbamaren mba wan ônov ikyo ve ne ônov vev akaa a ve sen ve, hen shighe u ve sen la je ga. Man ka ve er nahan sha ityôkyaa i dedoo je. Kape Aôndo kpa alaghga una ungwa mbamsen asev sha gbenda u se hen ser ma a ongo, shin sha shighe u se ver ishima la ga je la. Kpa se fatyô u nan jighjigh ser Aôndo u a gbe se la una ungwa mbamsen asev mba sha akaa a hange hange sha shighe man sha gbenda u vough, er Ter u nan soo ônov mba nan nahan.—Luka 11:11-13.

Ashighe agen Aôndo una ungwa mbamsen asev kpa se kav ga.

Nahan kpa, aluer se mba eren msen ser se zua a mpever sha ma kwagh u a lu zan se iyol di ye? Doo u se kure ikyaa ser, er mzeyol wase la a bee sha ivande ga yô, tese ér Yehova ungwa msen wase la ga shinii? Ei. Doo u se tôv se fa, aluer Aôndo wase se sha ikyaa la sha ma gbenda u se kav ga yô. U tesen ikyav yô, alaghga ma ijende yase i wan se ikyo nan er kwagh u nan fetyô la, sha er nana wase se shighe u se lu keren iwasen yô. (Anzaakaa 17:17) Adooga tsô ka Yehova a tindi ijende yase i wan se ikyo la ér nana za lam a vese ye shinii? Shi Aôndo una fatyô u ungwan zamber wase shighe u se er Bibilo yô. Nahan se zua a mkav u una wase se u nôngon a mtaver u se nyer ker la yô.—2 Timoteu 3:16, 17.

Ashighe kpishi ka sea zamber Aôndo ser a bee se ma zayol kpa, a kar a mi kera ga, a gema a na se tahav mbu mbua wase se u wan ishima a zayol shon yô. (2 Mbakorinte 4:7) U tesen ikyav yô, Yesu yange zamber Ter na ér a bee un zayol ugen, sha ci u lu cian ér kwagh la una va a ilyahan sha iti i Aôndo, nahan Yehova tindi ortyom na ugen za taver Wan na ishima. (Luka 22:42, 43) Kape nyian kpa Aôndo una fatyô u tindin ma ijende yase nana va taver se ishima shighe u ishima i yen se kpishi je la. (Anzaakaa 12:25) Er Yehova ungwa zamber u Yesu ne sha gbenda u se kav ga yô, gba u se hemba veren ishima sha gbenda u Aôndo a ongo mbamsen asev la cii.

Aôndo ongo mbamsen mbagenev sha shighe na.

Bibilo kaa ér Aôndo Uhembanagee zungu mba ve hiden a ayol a ve ijime la mhôônom sha ‘shighe na.’ (1 Peteru 5:6) Nahan zum u se nenge ser Aôndo timbir u nan se kwagh u se sen un ken msen la je kpa, se tôô ser kwagh wase gba Yehova ishima ga ze. Kpa, er mfe u Aôndo u a gbe se shi a we se ikyo kpishi la a gande ave yô, ngu a kar mbamsen asev, nahan a fa kwagh u a hembe doon sha ci wase la.

Ikyav i tesen: Tôô wer wan wou u cuku kaa a we ér u yam un ikyekye. Nahan u hen sha kwagh u a sen u la ga tsô maa, u yam un ikyekye shonoo? Aluer u nenge wer nan ngu a kuma u nahan ikyekye ga yô, u yam ikyekye shon ga. Nahan kpa, u va nengen wer nan kuma ikyekye yô, u yam u na nan. Kape se kpa se za hemen u sônon Aôndo ve, una fatyô u “[nan se] asaren a ken ishima” yase sha shighe na je la.—Pasalmi 37:4.

Bibilo taver Mbakristu mba mimi asema ér ve de henen ér msen ngu a inja ga ze. Alaghga mbagenev vea kaa ér, ‘U ôron a ôr yô ka ican ga, kpa u eren yô taver tsô.’ Ka mimi, aluer se mba wan ishima a kwagh u a zer zan se iyol gbem, shin kwagh u i er a vese sha ifer yô, alaghga a taver se u keghen ser Aôndo a ungwa se. Nahan kpa, doo u se umbur kwagh u Yesu yange tese ér se de gbe uwer u eren msen ga la.

 Yesu yange ôr injakwagh igen sha kwagh u kwasecôghol u kungun ican, u zer zan hen orjir u wan or ikyo ga gbem ér a kure un ijir yô. (Luka 18:1-3) Shin er sha hiihii la orjir la venda u wasen kwase la nahan kpa, ken masejime yô, a va kaa a kwase la ér: “Me kure un ijir sha orihyom na, sha u a̱ de kera zem iyol zan zan i̱ bundem iyol sha mve na u keke ne ga.” (Luka 18:4, 5) Ken zwa Grika u i nger ivur Bibilo ne ker la yô, i kaa ér, orjir la yange wa kwasecôghol la ikyo sha u a de “vihin un iti,” shin a “pirin un ishe” sha injakwagh ga yô. * Aluer orjir u mimi ga je kpa nana cia iti i vihin, nana wase kwasecôghol u kungun ican yô, Aôndo wase u a we se ikyo la una hemba kuren ijir sha ci u “mba ve ve a mliam hen Na tugh man tetan” la cii.—Luka 18:6-8.

Alaghga ashighe agen uwer ua gba se u eren msen ser Aôndo a wase shin a er a vese i doo, kpa doo u se yina ishima ga. Aluer se gba uwer u eren msen ga yô, se tese ser sar se sha mimi u Aôndo a wa uwegh sha uma wase. Shi ka se hen u kaven akaa a se zamber a Aôndo ve a ongo la, nahan se seer kporom hen a na. Sha kpôô yô, se fatyô u nan jighjigh ser Yehova una ungwa mbamsen mba se eren sha gbenda u vough mbara, aluer se gba uwer u sônon un sha jighjigh ga yô.—Luka 11:9.