Skip to content

Skip to table of contents

MBOMUKONZYA KUJANA LUKKOMANO

Kulekelela

Kulekelela

“NONDAKACILI MUNIINI, MATUSI AKUBWENTA ZYAKALIDUMIDE MUMUKWASYI WESU,” oobo mbwaakaamba mukaintu wazina lya Patricia. Wakayungizya kuti: “Tiindakali kulekelela pe. Noliba leelyo nondakakomena, ndakali kubikkilila bulubizi bwabamwi kwamazuba manji cakuti ndakali kuba acilabila.” Masimpe, kunyema-nyema alimwi akubikkilila takupi kukkomana naa kupona buumi buli kabotu. Inzya, buvwuntauzi butondezya kuti bantu ibatalekeleli . . .

  • Balakonzya kulekela bukali kunyonganya zilongwe, calo icisololela kukulyaandaanya alimwi akulendelelwa

  • Balafwambaana kunyema, kulibilika naa kutyompwa kapati

  • Balabikkila maano kapati kubulubizi bwabamwi cakuti tabakkomani mubuumi

  • Tabajisi luumuno lwamumizeezo nkaambo balizyi kuti kulekelela ncecintu ceelede kucitwa

  • Balalibilika kapati alimwi bali muntenda yakuciswa malwazi mapati mbuli BP, malwazi aakumoyo, bulwazi bulya mafwuwa, kuciswa mutwe alimwi amalwazi aamwi. *

INO KULEKELELA CAAMBA NZI? Kulekelela caamba kujatila muntu iwalubizya alimwi akuleka kunyema, kutabikkilila alimwi akutaba amuzeezo wakupilusya cibi. Tacaambi ikubulanga buyo bubi, kubuubya-ubya naa kulilubya-lubya mbuli kuti kunyina cacitika. Muciindi caboobo, kulekelela caamba kulyaaba ikutondezya luyando akaambo kakuyanda kuba muluumuno amuntu alimwi akuzumanana kuba acilongwe cibotu.

Alimwi kulekelela kutondezya kuti tulabamvwisya mbobabede bantu. Muntu uulekelela ulizyi kabotu kuti toonse tulalubizya naa kubisya, muŋambawido alimwi amumicito. (Baroma 3:23) Busongo bwamajwi aaya bulalibonya caantangalala ciindi Bbaibbele nolyaamba kuti: “Amuzumanane kweengelelana akulekelelana camoyo woonse nokuba kuti umwi kajisi kaambo kakutongooka mweenzinyina.”—Bakolose 3:13.

Nkakaambo kaako, kulekelela ncibeela ciyandika kapati caluyando calo icili “ncecaanzyo calukamantano cilondokede.” (Bakolose 3:14) Masimpe, kweelana awebbusaiti ya Mayo Clinic, ikulekelela kusololela . . .

  • Kukuba azilongwe zili kabotu, kwalo kubikkilizya akuba aluzyalo, kubamvwisya bamwi alimwi akubeetelela aabo ibatulubizyila

  • Kukuliiba mumizeezo alimwi akulimvwa kuba muluumuno a Leza

  • Kukucesya kulibilika alimwi abukali

  • Kukucesya kutyompwa

AMULILEKELELE NOBENI. Magazini iitegwa Disability & Rehabilitation yakaamba kuti kulilekelela nobeni cilakonzya kuba “cintu ciyumu kucita,” pele “nceciyandika kapati mubuumi” nkaambo cilagwasya kuba amizeezo iiliibide akupona kabotu. Ino ncinzi cikonzya kumugwasya kulilekelela nobeni?

  • Mutalangili kuti inga mwazicita zintu zyoonse kakunyina kulubizya, pele amuzumine kuti nywebo mbubwenya mbuli bantu boonse, mulakonzya kulubizya.—Mukambausi 7:20

  • Amwiiye kukulubizya kwanu kutegwa kumbele mutakaciinduluki.

  • Amulikkazikile moyo; nkaambo bube bumwi alimwi atumpenda tubyaabi tulakonzya kutola ciindi cilamfwu kuti tumane.—Baefeso 4:23, 24

  • Amuyanzane abalongwe balo ibayumya-yumya, ibazilanga kabotu zintu alimwi babombe, pele batakonzyi kuyoowa kumululamika ikuti naa mwalubizya.—Tusimpi 13:20

  • Ikuti naa mwalubizyila muntu, amuzumine kulubizya kwanu, mpoonya amufwambaane kulilekelela. Ciindi nomuba muluumuno abantu, muyooba aluumuno lwamumizeezo.—Matayo 5:23, 24

NJIISYO ZYAMU BBAIBBELE ZILAGWASYA NCOBENI!

Naakamana kwiiya Bbaibbele, Patricia iwaambwa kumatalikilo, wakaiya kulekelela. Wakalemba kuti: “Ndilimvwa kwaanguluka kubukali ibwakali kundeendelezya mubuumi. Lino tandicipengi mbuli kaindi, alimwi tandicipenzyi bamwi. Njiisyo zyamu Bbaibbele zisinizya kuti Leza ulatuyanda alimwi uyanda kuti katupona kabotu.”

Mwaalumi wazina lyakuti Ron awalo wakajana luumuno lwamumizeezo kwiinda mukutobela njiisyo zyamu Bbaibbele. Wakaamba kuti: “Tiindakali kukonzya kweendelezya mizeezo alimwi amicito yabantu bamwi. Pele ndakali kukonzya kulyeendelezya. Kutegwa ndibe muluumuno, ndakeelede kucileka kubikkilila bamwi. Ndakatalika kubona kuti luumuno akubikkilila zilaandeene kapati mbuli kujwe akumbo. Tiindakali kukonzya kuba mumasena aaya obilo aciindi comwe.”

^ munc. 8 Makani aaya nkwaazwa: Mayo Clinic and Johns Hopkins Medicine websites and the journal Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology.