1, 2. (a) I yini leswi Yehovha a vuleke leswaku swi ta humelela enkarhini wa hina? (b) Hi swihi swivutiso leswi nga ta hlamuriwa eka xihloko lexi? (Vona xifaniso lexi nga eku sunguleni ka xihloko lexi.)

YEHOVHA u vule leswaku enkarhini wa hina, “vavanuna va khume lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko va ta khoma, ina, entiyisweni va ta khoma nguvu ya wanuna la nga Muyuda, va ku: ‘Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.’” (Zakariya 8:23) “Muyuda” u yimela lava Xikwembu xi va toteke hi moya lowo kwetsima. Nakambe va vitaniwa “Israyele wa Xikwembu.” (Vagalatiya 6:16) “Vavanuna va khume” va yimela vanhu lava nga ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni. Va swi tiva leswaku Yehovha u katekise ntlawa lowu wa vatotiwa naswona va swi xiya leswaku i lunghelo ku n’wi gandzela swin’we na vona.

² Ku fana na muprofeta Zakariya, Yesu u vule leswaku vanhu va Xikwembu va ta va ni vun’we. U hlamusele lava nga ni tshembo wo hanya etilweni tanihi “ntlhambinyana” kasi lava nga ni tshembo wo hanya laha misaveni tanihi hi “tinyimpfu tin’wana.” Kambe Yesu u vule leswaku va ta va “ntlhambi wun’we” naswona va ta landzela yena, ‘murisi un’we.’ (Luka 12:32; Yohane  10:16) Leswi ku nga ni mintlawa yimbirhi, van’wana va nga ha tivutisa leswi: (1) Xana tinyimpfu tin’wana ti fanele ti tiva mavito ya hinkwavo lava totiweke namuntlha? (2) Xana vatotiwa va fanele va titeka njhani? (3) Loko un’wana evandlheni a sungula ku dya xinkwa ni ku nwa vhinyo exitsundzuxweni, xana ndzi fanele ndzi n’wi khoma njhani? (4) Xana ndzi fanele ku vilela loko ndzi vona nhlayo ya lava dyaka xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni yi ya ehenhla? Xihloko lexi xi ta hlamula swivutiso leswi.

3. Ha yini hi nga swi koti ku tiyiseka hi leswaku i vamani lava nga ta va eka ntlawa wa lava va 144 000?

³ Xana tinyimpfu tin’wana ti fanele ti tiva mavito ya vatotiwa hinkwavo lava ha riki laha misava namuntlha? Nikatsongo. Ha yini? Hikuva a nga kona loyi a tiyisekaka hi ku helela leswaku vatotiwa volavo va ta kuma hakelo ya vona. ^[1] (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Hambileswi Xikwembu xi va hlawuleke leswaku va ya etilweni, va ta kuma hakelo ya vona ntsena loko vo tshama va tshembekile. Sathana wa swi tiva sweswo, kutani u tirhisa “vaprofeta va mavunwa” ku ringeta ku “va hambukisa.” (Matewu 24:24) Vakreste lava totiweke a va tiyiseki loko va ta kuma hakelo ya vona, ku fikela loko Yehovha a va tiyisekisa leswaku va tshame va tshembikile eka yena. Yehovha u va amukela ro hetelela kumbe ku va fungha ro hetelela, loko va ri kusuhi ni ku fa kumbe loko “nhlomulo lowukulu” wu ri kusuhi ni ku fika.—Nhlavutelo 2:10; 7:3, 14.

4. Loko swi nga koteki ku tiva mavito ya vatotiwa hinkwavo lava ha riki laha misaveni, xana hi nga ‘famba njhani na vona’?

⁴ Loko swi nga koteki ku tiva mavito ya vatotiwa hinkwavo lava ha riki laha misaveni, xana lava tinyimpfu tin’wana va ta swi kotisa ku yini ku ‘famba na vona’? Bibele yi vula leswaku “vavanuna va khume” va ta “khoma nguvu ya wanuna la nga Muyuda, va ku: ‘Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.’” Hambileswi ndzimana leyi yi vulavulaka hi Muyuda un’we, a yi vuli munhu un’we kambe yi vula vanhu vo tala. Leswi swi vula leswaku rito leri nge Muyuda a ri kombeteli eka munhu un’we, kambe ri kombetela eka ntlawa hinkwawo wa vatotiwa. Lava tinyimpfu tin’wana va swi tiva leswi, naswona va tirhela Yehovha swin’we ni ntlawa lowu. A swi kali swi lava leswaku va tiva mavito ya vatotiwa leswaku va ta kota ku va landzela. Yesu i murhangeri wa hina, naswona Bibele yi hi byela leswaku hi fanele hi landzela yena ntsena.—Matewu 23:10.

5. Hi xihi xilemukiso xa nkoka lexi vatotiwa va faneleke va xi tekela enhlokweni naswona ha yini?

⁵ Vatotiwa va fanele va xi tekela enhlokweni xilemukiso lexi nga eka 1 Vakorinto 11:27-29. (Hlaya.) Mutotiwa a nga dya xinkwa ni ku nwa vhinyo ‘swi nga fanelanga’ hi ndlela yihi eXitsundzuxweni? Loko a nga ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha naswona a nga tshembekanga eka yena, loko munhu  yoloye a dya xinkwa ni ku nwa vhinyo, u va a nga xiximi. (Vaheveru 6:4-6; 10:26-29) Xitsundzuxo lexi xa nkoka xi lemukisa vatotiwa leswaku va fanele va tshama va tshembekile loko va lava ku kuma “hakelo ya ku vitaneriwa ehenhla hi Xikwembu hi ku tirhisa Kreste Yesu.”—Vafilipiya 3:13-16.

6. Vakreste lava totiweke va titeka njhani?

⁶ Pawulo u byele Vakreste lava totiweke a ku: “Mina mukhotsiwa eHosini, ndzi mi kombela leswaku mi famba hi mukhuva lowu fanelaka ku vitaniwa loku mi vitaniweke hakona.” Va nga swi endla njhani leswi? Pawulo u hlamusele a ku: “Hi mianakanyo yo titsongahata hi ku helela ni hi ku rhula, hi ku va ni mbilu yo leha, mi lehiselana mbilu hi rirhandzu, mi tiyimisela hi mbilu hinkwayo ku hlayisa vun’we bya moya exibohweni lexi hlanganisaka xa ku rhula.” (Vaefesa 4:1-3) Moya lowo kwetsima wa Yehovha wu pfuna malandza yakwe leswaku ma titsongahata, ma nga tikukumuxi. (Vakolosa 3:12) Kutani vatotiwa a va titeki va antswa ku tlula van’wana. Va swi tiva leswaku Yehovha a nga va nyiki moya lowo kwetsima lowu engetelekeke ku tlula malandza lama man’wana loko swi nga bohi. Naswona a va titeki va ri lava nga ta twisisa Bibele swinene ku tlula van’wana. Nakambe a va nge pfuki va byele munhu wo karhi leswaku na yena u totiwile kutani u fanele ku sungula ku dya xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni. Kambe, va titsongahata naswona va swi tiva leswaku i Yehovha ntsena loyi a hlawulaka vanhu lava nga ta hanya etilweni.

7, 8. I yini leswi Vakreste lava totiweke va nga swi langutelangiki naswona ha yini?

⁷ Hambileswi vatotiwa va swi tekaka ku ri lunghelo ku ya hanya etilweni, a va langutelanga leswaku van’wana va va khoma hi ndlela yo hlawuleka. (Vaefesa 1:18, 19; hlaya Vafilipiya 2:2, 3.) Nakambe va swi tiva leswaku loko Yehovha a va hlawula, a nga tivisanga van’wana. Kutani munhu la totiweke a swi n’wi hlamarisi loko van’wana va nga tshembi hi xihatla leswaku u totiwile. Wa swi tiva leswaku Bibele yi hi byela leswaku hi nga hatliseli ku tshemba munhu loko a hi byela leswaku Xikwembu xi n’wi nyike vutihlamuleri byo hlawuleka. (Nhlavutelo 2:2) Leswi munhu la totiweke a nga langutelangiki leswaku van’wana va n’wi tekela enhlokweni, a nga va byeli lava a hlanganaka na vona ro sungula leswaku u totiwile. Kahlekahle a nga swi byeli munhu. Nakambe a nga tinyungubyisi hi swilo swo hlamarisa leswi a nga ta swi endla etilweni.—1 Vakorinto 1:28, 29; hlaya 1 Vakorinto 4:6-8.

⁸ Vakreste lava totiweke a va titwi onge va fanele va heta nkarhi ni vatotiwa van’wana, onge hi loko va ri ntlawa wa xipani xo karhi. A va ringeti ku lava vatotiwa van’wana leswaku va ta vulavula hileswi va nga totiwa kumbe ku hlangana leswaku va ta dyondza Bibele hi mintlawa. (Vagalatiya 1:15-17) Vandlha a ri nge vi na vun’we loko vatotiwa va endla leswi. Va ta va va lwisana ni moya lowo kwetsima lowu pfunaka vanhu va Xikwembu leswaku va va ni ku rhula ni vun’we.—Hlaya Varhoma 16:17, 18.

9. Ha yini hi fanele hi tivonela eka ndlela leyi hi khomaka lava dyaka xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni? (Vona bokisi leri nge “ Rirhandzu ‘A Ri Tikhomi Hi Ndlela Leyi Nga Tengangiki.’”)

⁹ Xana u fanele u va khoma njhani vamakwerhu lava totiweke? Yesu u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “N’wina hinkwenu mi  vamakwavo.” U tlhele a ku: “Mani na mani la titlakusaka u ta tsongahatiwa, naswona mani na mani la titsongahataka u ta tlakusiwa.” (Matewu 23:8-12) Kutani swi ta va swi hoxile ku xixima munhu ku tlula mpimo, hambiloko a ri vamakwavo wa Kreste. Loko Bibele yi vulavula hi vakulu, yi hi khutaza leswaku hi tekelela ripfumelo ra vona, kambe a yi hi byeli leswaku hi nga endla munhu hambi a ri wihi murhangeri wa hina. (Vaheveru 13:7) I ntiyiso leswaku Bibele yi ri van’wana va faneriwa hi ku “xiximiwa loku andzisiweke kambirhi.” Kambe hikwalaho ka leswi va “ungamelaka hi ndlela leyinene” ni leswi va “tirhaka hi matimba eku vulavuleni ni le ku dyondziseni,” ku nga ri hi leswi va nga vatotiwa. (1 Timotiya 5:17) Loko hi va bumabumela swinene vatotiwa ni ku va teka va antswa ku tlula van’wana hi ta va khomisa tingana. Kambe xo biha no tlurisa, hi ta va endla va sungula ku tikukumuxa. (Varhoma 12:3) Ha tshemba leswaku a nga kona ni un’we eka hina loyi a lavaka ku endla leswaku un’wana wa vamakwavo va Kreste lava totiweke a endla xihoxo xo tano lexi lexikulu!—Luka 17:2.

10. U nga swi kombisa njhani leswaku u xixima Vakreste lava totiweke?

¹⁰ Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va xixima vanhu lava totiweke hi Yehovha? A hi nge va vutisi leswaku swi endlekise ku yini leswaku vatotiwa. Mhaka leyi i ya munhu hi yexe, leyi hi nga fanelangiki hi yi tiva. (1 Vatesalonika 4:11; 2 Vatesalonika 3:11) Naswona a hi fanelanga hi anakanya leswaku vanuna kumbe vasati va vona, vatswari kumbe swirho swa ndyangu wa ka vona na swona swi totiwile. Ntshembo lowu a hi ndzhaka, munhu a nga wu kumi ku suka eka vandyangu wa ka vona. (1 Vatesalonika 2:12) Nakambe hi fanele hi papalata ku vutisa swivutiso leswi nga ta vavisa van’wana. Hi xikombiso, a hi fanelanga hi vutisa nsati wa makwerhu loyi a totiweke leswaku u ta ti twa njhani ku hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni nuna wakwe a nga ri kona. Ha tiyiseka leswaku emisaveni leyintshwa Yehovha u ta “enerisa ku navela ka xilo xin’wana ni xin’wana lexi hanyaka.”—Pisalema 145:16.

11. Hi tisirhelela njhani loko hi papalata ku “ndhundhuzela vanhu”?

¹¹ Loko hi nga teki vatotiwa va ri va nkoka ku tlula van’wana ha tisirhelela na hina. Njhani? Bibele yi hi byela leswaku ku nga ha va ku ri ni “vamakwerhu va mavunwa” evandlheni lava nga ha vulaka leswaku vatotiwile. (Vagalatiya 2:4, 5; 1 Yohane 2:19) Nakambe, vatotiwa van’wana va nga ha va lava nga tshembekangiki. (Matewu 25:10-12; 2 Petro 2:20, 21) Kambe loko hi papalata ku “ndhundhuzela vanhu,” a hi nge va landzeli van’wana, hambi lava vatotiweke kumbe lava tivekaka ngopfu kumbe lava ku nga khale va ri karhi va tirhela Yehovha. Kutani, loko va nga ha tshembeki kumbe va tshika vandlha, a hi nge heleriwi hi ripfumelo eka Yehovha kumbe hi tshika ku n’wi tirhela.—Yudha 16.

12, 13. Ha yini hi nga fanelanga hi vilerisiwa hi nhlayo ya lava va dyaka xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni?

¹² Ku ringana malembe yo tala, nhlayo ya lava dyaka xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni a yi ya ehansi. Kambe sweswinyana, nhlayo leyi yi ya ehenhla lembe ni lembe. Xana hi fanele hi vilela hi sweswo? Doo! A xiyeni leswaku ha yini.

¹³ “Yehovha wa va tiva lava nga vakwe.” (2 Timotiya 2:19) Ku hambana na Yehovha  vamakwerhu lava hlayaka nhlayo ya lava dyaka xinkwa ni ku nwa vhinyo eXitsundzuxweni a va va tivi vatotiwa va xiviri. Hikwalaho nhlayo leyi yi katsa ni lava va ehleketaka leswaku i vatotiwa kambe ku nga ri vona. Hi xikombiso, van’wana lava a va dya xinkwa ni ku nwa vhinyo va tshikile. Van’wana va nga ha va va ri ni ntshikilelo wa mianakanyo kumbe swiphiqo swin’wana kutani va titwa onge va faneleka ku ya fuma na Kreste etilweni. Swi le rivaleni leswaku a hi swi tivi leswaku i vangani vatotiwa lava ha riki kona laha misaveni.

14. Xana Bibele yi ri yini hi nhlayo ya vatotiwa lava nga ta va va ha ri laha misaveni loko nhlomulo lowukulu wu sungula?

¹⁴ Ku ta va ku ri ni vatotiwa emisaveni hinkwayo loko Yesu a tela ku va teka va ya etilweni. Bibele yi vula leswaku Yesu “u ta rhuma tintsumi takwe hi mpfumawulo lowukulu wa mhalamhala, ti ta hlengeleta vahlawuriwa va yena va huma etimhehweni ta mune, ku suka emakun’wini man’wana ya matilo ku ya emakun’wini man’wanyana.” (Matewu 24:31) Bibele yi tlhela yi kombisa leswaku emasikwini ya makumu, ku ta va ku ri ni nhlayo yitsongo ya vatotiwa lava saleke laha misaveni. (Nhlavutelo 12:17) Kambe a yi hlamuseli leswaku i vangani lava nga ta va va sele loko nhlomulo lowukulu wu sungula.

15, 16. I yini leswi hi faneleke hi swi twisisa hi lava va 144 000 lava hlawuriweke hi Yehovha?

¹⁵ Yehovha hi yena la endlaka xiboho xa leswaku u ta va hlawula rini vatotiwa. (Varhoma 8:28-30) Yehovha u sungule ku hlawula vatotiwa endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwile. Swi tikomba onge eminkarhini ya vaapostola, Vakreste hinkwavo va ntiyiso a  va ri vatotiwa. Kambe endzhaku ka malembe yo tala, vo tala lava a va tivula Vakreste a va nga ha tshembekanga eka Kreste. Hambiswiritano, emalembeni wolawo, Yehovha u tote vanhu vatsongo lava a va ri Vakreste va ntiyiso. A va fana ni koroni leyi Yesu a vuleke leswaku yi ta kula swin’we ni mfava. (Matewu 13:24-30) Eminkarhini leyi ya makumu, Yehovha u ye emahlweni a hlawula vanhu lava nga ta va xiphemu xa lava 144 000. ^[2] (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Kutani loko Xikwembu xi endla xiboho xo hlawula vatotiwa van’wana loko makumu ma ri kusuhi ni ku fika, a hi nge kanakani leswaku xi ta va xi endla leswinene. (Esaya 45:9; Daniyele 4:35; hlaya Varhoma 9:11, 16.) ^[3] (Vona nhlamuselo ya le hansi.) Hi fanele hi tivonela leswaku hi nga fani ni vatirhi lava vileleke hi ndlela leyi muthori wa vona a khomeke lava sunguleke ku tirha hi awara yo hetelela.—Hlaya Matewu 20:8-15.

¹⁶ A hi hinkwavo lava nga ni ntshembo wo ya hanya etilweni lava nga “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Ku fana ni le minkarhini ya vaapostola, Yehovha na Yesu namuntlha va tirhisa vanhu vatsongo leswaku va phamela kumbe ku dyondzisa vanhu vo tala. I Vakreste vatsongo ntsena lava totiweke eminkarhini ya vaapostola lava tirhisiweke ku tsala Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki. Ninamuntlha, i Vakreste vatsongo ntsena eka lava totiweke lava nga ni lunghelo ro nyika vanhu va Xikwembu “swakudya . . . hi nkarhi lowu faneleke.”

17. Xana u dyondze yini exihlokweni lexi?

¹⁷ Hi dyondze yini eka xihloko lexi? Yehovha u endle xiboho xo nyika vanhu vo tala vutomi lebyi nga heriki laha misaveni ni lava nga ta fuma na Yesu. Yehovha u hakela malandza yakwe hinkwawo, ku nga “Muyuda” ni “vavanuna va khume,” naswona u lava leswaku hinkwavo va yingisa nawu wun’we va tlhela va tshama va tshembekile. Hinkwavo va fanele va titsongahata. Hinkwavo va fanele va n’wi tirhela swin’we hi vun’we. Naswona va fanele va endla leswaku ku va ni ku rhula evandlheni. Leswi makumu ma nga kwala nyongeni, a hi hambeteni hi tirhela Yehovha ni ku landzela Kreste tanihi ntlhambi wun’we.