•  Kinahanglan ko gud ba mag-iban hin timbang?

•  Ano an pinakamaopay nga paagi ha pag-iban hin timbang?

•  An akon puydi himoon

•  An ginsisiring han iba nga batan-on

 An pipira nga tin-edyer nasiring nga karuyag nira maibanan an ira timbang. Pero . . .

•   Damu an mas nababaraka ha ira hitsura kay han ira kahimsog. Basi maibanan an ira timbang, gintitestingan han iba an pipira nga butang nga ginhuhunahuna nira nga malaksi makaiban hin timbang, sugad han pagpalipas ha pagkaon o pag-inom hin tableta nga pampagasa. An sugad nga pamaagi kaurogan na nga diri epektibo ngan danay delikado pa ngani.

   “An iba nga kababayin-an nagpapalipas hin gutom basi gumasa hira dayon. Kaurogan na nga nakakadaot ito ha ira lawas, ngan mag-iiha anay antes makarekober hito an ira lawas.”​—Hailey.

•   Damu an nababaraka ha ira timbang bisan kon diri man unta hira angay mabaraka. Okey man la an ira timbang pero bangin inaabat nira nga matambok hira kon ginkukompara nira an ira kalugaringon ha ira kasangkayan o ha magasa nga lawas nga ginpu-promote han media nga amo kuno an maopay nga lawas.

   “Han 13 anyos ako, ginkompara ko an akon kalugaringon ha akon kasangkayan. Kahuna ko mas maruruyagan ako nira kon magin pariho ha ira an akon lawas​—nga nagpapasabot nga kinahanglan ko magin sobra kagasa nga pariho hin istik.”​—Paola.

 Ha luyo nga bahin, an pipira nga batan-on kinahanglan gud mag-iban hin timbang. Sumala ha usa nga report han World Health Organization . . .

•   Ha bug-os nga kalibotan, mga 340 ka milyon nga batan-on nga nag-iedad hin 5 tubtob 19 an sobra an timbang.

•   Han 1975, 4 porsyento la hadton 5-19 anyos an sobra an timbang. Han 2016, nagin 18 porsyento an kadamu hito.

•   Ha kadam-an nga lugar ha bug-os nga kalibotan, mas damu an tawo nga sobra katambok kay ha kulang an timbang.

•   Ha pobre nga mga nasud, damu liwat an mga tawo nga sobra katambok, bisan ha mga pamilya nga an pipira nga membro kulang hin nutrisyon.

 Ano nga pamaagi an imo pipilion?

1.   Pagpalipas ha pagkaon.

2.   Pag-ehersisyo ngan balanse nga pagkaon.

3.   Pagtumar hin pampagasa nga mga tableta.

 Tama nga baton: Pamaagi 2: Pag-ehersisyo ngan balanse nga pagkaon.

 Bangin malaksi an resulta kon magpapalipas ka ha pagkaon o maglilikay ha pipira nga klase hin pagkaon. Pero diri maopay ha imo kahimsog ito nga mga pamaagi, ngan posible nga bumalik an imo timbang kon himoon mo utro an imo nabatasan hadto ha pagkaon.

 Ha luyo nga bahin, kon an imo tumong amo an pagin mahimsog, magigin maopay an imo hitsura ngan pag-abat. “An pinakatalwas, nakakapahimsog gud, ngan may nagpapadayon nga mga epekto resulta . . . han imo pagbag-o han imo estilo ha pagkinabuhi ha mga paagi nga maipapadayon mo ha bug-os mo nga kinabuhi,” siring ni Dr. Michael Bradley. a Ano an punto? Kon kinahanglan mo mag-iban hin timbang, ayaw la basta pagsunod hin diet, lugod bag-oha an estilo han imo pagkinabuhi.

 An Biblia nagsusugo ha aton nga kinahanglan magin “kontrolado an [aton] pamatasan,” ngan nag-uupod ito han aton pamatasan ha pagkaon. (1 Timoteo 3:11) Espisipiko pa ngani nga nasiring ito nga likayan an sobra nga pagkinaon. (Proberbios 23:20; Lucas 21:34) Uyon hito nga mga prinsipyo, testingi an masunod basi magkaada ka mas mahimsog nga estilo han pagkinabuhi:

•   Hibaroi kon ano an nahiuupod ha pagkaon hin masustansya.

   Diri kinahanglan nga magin sobra kaistrikto ka ha imo ginkakaon, pero an pagkaada gutiay nga kahibaro ha nutrisyon daku an maibubulig basi magkaada ka balanse nga diet. Ngan an balanse nga diet usa han pinakamaopay nga paagi basi magpadayon an imo tama nga timbang.

•   Regular nga mag-ehersisyo.

   Hunahunaa kon ano an puydi mo himoon kada adlaw basi pirme magin aktibo. Pananglitan, imbes nga mag-elevator, paghagdan. An tunga ka oras nga pag-video game liwani hin brisk walking ha gawas.

•   Liwani hin masustansya an imo mga ginkakaon nga diri masustansya.

   “Pirme ako may-ada masustansya nga isnak sugad han prutas ngan utan,” siring han tin-edyer nga hi Sophia. “Hito nga paagi, diri ako nasusulay nga kumaon hin damu nga diri masustansya nga pagkaon.”

•   Maghinay-hinay ha pagkaon.

   An iba malaksi kumaon salit diri nira “nababatian” an sinyales han ira lawas nga angay na hira umundang pagkaon! Salit paghinay-hinay. Undang anay antes ka kumuha hin dugang nga pagkaon. Bangin mahibaroan mo nga busog ka na ngay-an.

•   I-monitor an calories han imo ginkakaon.

   Basaha an nutrition label basi mahibaroan mo kon pira an calories han imo ginkakaon. Hinumdumi: Damu gud an calories han soft drinks, fast food, ngan mga dessert, ngan makakadugang ito han imo timbang.

•   Magin balanse.

   Hi Sara nga 16 anyos, nagsiring: “Han una, pirme ko gin-iihap an calories han akon mga ginkakaon salit kon nagkikita ako ha akon plato, puro numero an akon nakikita!” Likayi nga magin “calorie accountant.” Puydi ka kumaon panalagsa hin marasa nga pagkaon bisan kon damu an calories hito.

 Suhestyon: Pakiistorya ha imo doktor may kalabotan ha imo timbang. Tungod kay maaram hiya han kondisyon han imo lawas, makakabulig hiya nga magkaada ka estilo han pagkinabuhi nga makakaopay para ha imo.