Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Aninyiammɔ Yɛ Bɔkɔhɔ Sʋlɔ a?

Aninyiammɔ Yɛ Bɔkɔhɔ Sʋlɔ a?

Mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã

 Gyehova ba nu ɩyɩ Kilisinyiamaa nɔhʋanlɛmaa be mɔɔ bo owulo mɛda nɩ, bokodunwo bɛ ma bɔkɔhɔ sʋlɔ. (1 Pita 1:3, 4 ) Ɩsɛ kɛɛ Kilisinyiamaa eyimmɔ kɔ zʋlɔ nyia Gyehova nu dedi na bɛma bɛ ɛbɩlawɔlɛ nwʋ tɩ na ama ɔzɔ nwʋmɔ ɔhʋanɩ eyi iávili bɛ sa.—Ɛfɩsɛsɩmaa 5:5; Fɩlɩpɩmaa 3:12-14.

Bɛzabɛ mɔɔ bɔkɔhɔ sʋlɔ nɩ, mɩnla yɛ bɛkɛyɛ wɔ kɛ a?

 Bɛ nɩɩ Gyisɛsɩ keli bulombunli na bɛazʋ̃mɩ kɛɛ azɔfʋ alʋbɔ 1,000. (Yikile 5:​9, 10; 20:6) Bɔnlʋmmɔ yɛ bɛkɛyɛ “sʋlɔ fʋlɔ nɩ,” anzɛnyɩɩ sʋlɔ aɣanɩ nɩ, mɔɔ ikeli tumi wɔ “azɩlɛ fʋlɔ nɩ,” anzɛnyɩɩ adasamaa zʋ. Ɔzɔ sʋlɔ awulombunli nɩ kɔwʋwa ma enii kezia keli munli kɛmɔ Gyehova yi tile nu pɔkɔ dɩ nɩ.​—Ayɩzaya 65:17; 2 Pita 3:13.

Mmenii dʋdʋ ana yɛ bokodunwo bɛ ma bɔkɔhɔ sʋlɔ a?

 Bayɩbʋlʋ yɩ kã kɛɛ mmenii 144,000 yɛ bokodunwo bɛ ma bɔkɔhɔ sʋlɔ a. (Yikile 7:4) Anyɩnlɩzʋdɩyɛnwʋnlɛ mɔɔ bɛhã nwʋmɔ odwokɔ wɔ Yikile 14:1-3 nu nɩ, sʋ̃mavʋlɔ Dwɔɔnʋ nwʋnlɩ “Owuanɩɣalɛ nɩ kɛɛ igyĩ File Zanyɔnʋ zʋ, ɩ nɩɩ mmenii 144,000.” Wɔ anyɩnlɩzʋdɩyɛnwʋnlɛ eyi nu nɩ, ‘‘Owuanɩɣalɛ nɩ’’ gyĩ kɛnɩ ma Gyisɛsɩ mɔɔ bodunwonli yɩ nɩ. (Dwɔɔnʋ 1:29; 1 Pita 1:19) “File Zanyɔnʋ” sʋ̃ gyĩ kɛnɩ ma dibilɛ kezile mɔɔ Gyisɛsɩ nɩɩ mmenii 144,000 mɔɔ bɛ nɩɩ yɩ bɛali bulombunli wɔ sʋlɔ nɩ wɔ.​—Ndwomi 2:6; Hibulumaa 12:22.

 Mmenii mɔɔ ‘bɔvʋlɔ bɛ na bɛba nu bɛyɩ bɛ’ kɛɛ bɛ nɩɩ Kɩlayɩsɩ li bulombunli nɩ, bɔfʋlɛ bɛ “mmuwuanɩ kubo ɛgyɩkɩ̃ɩ̃.” (Yikile 17:14; Luuku 12:32) Eyi kile kɛɛ sɛ ɛfa bɛ tindiã Gyisɛsɩ yɩ mmuwuanɩ munwala nwʋ a, eyimmɔ mɛyɩ bɛdɩ ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be.​—Dwɔɔnʋ 10:16.

Awohwi ndwokɔ mɔɔ bɛkã bɛfalɩ mmenii mɔɔ bɔkɔhɔ sʋlɔ nɩ nwʋ

 Awohwi odwokɔ: Baabayɛlɛmaa munwala kɔhɔ sʋlɔ.

 Nɔhʋanlɛ odwokɔ: Nyamɩnlɩ wɔ anʋhʋba kɛɛ ɛdɩnɣɛlɛmaa sʋ̃maa kɔwʋwa azɩlɛ yɩ zʋ daabaa.​—Ndwomi 37:11, 29, 34.

  •   Gyisɛsɩ hanlɩ kɛɛ: “Enii bela ɩlɔ́fʋlɩ ɩlɔ́kɔlɩ sʋlɔ kyɩ.” (Dwɔɔnʋ 3:​13) Ɩmanlɩ yɛnwʋnlɩ yɩ kɛɛ ɛdɩnɣɛlɛmaa be dɩkɛɛ Abilehamɩ, Mosisi, Dwoobu, nɩɩ Devidi mɔɔ bowuli ansaana Gyisɛsɩ ɩbaa nɩ bɛákɔ sʋlɔ. (Egyima 2:29, 34) Mfomi, nɩ bɛlɛ anyɩnlɩlazʋ kɛɛ bokodunwo bɛ ma bɔkɔwʋwa azɩlɛ yɩ zʋ.​—Dwoobu 14:13-15.

  •   Mmenii mɔɔ bokodunwo bɛ ma bɔkɔhɔ sʋlɔ nɩ bɔfʋlɛ bɛ “awudunwolɩyɛ nɩ mɔɔ ili bɔmʋnlɩ.” (Yikile 20:6) Eyi kile kɛɛ awudunwolɩyɛ fʋlɔ wɔ kɛ. Ɩkɛyɛ mmenii mɔɔ bɔkɔwʋwa azɩlɛ yɩ zʋ nɩ.

  •   Bayɩbʋlʋ yɩ kilehile kɛɛ wɔ Nyamɩnlɩ yi bulombunlililɛ yɩ tumililɛ tʋ nɩ, “owulo íni ɛkɛnɩ ebiyekʋ̃.” (Yikile 21:​3, 4) Ɔzɔ anʋhʋba eyi kɛɣa numɔ wɔ azɩlɛ yɩ zʋ, iluwakɛɛ abiyela lówuli wɔ sʋlɔ kyɩ̃.

 Awohwi odwokɔ: Abiyela kʋla kile kɛɛ ɩpɛ kɛɛ ɩkɔ sʋlɔ anzɛnyɩɩ ɩbʋwa azɩlɛ yɩ zʋ.

 Nɔhʋanlɛ odwokɔ: Nyamɩnlɩ yɛ ikile nɔhʋanlɛ Kilisinyiamaa mɔɔ bɛ sa kɛhã ‘sʋlɔ akatuwa nɩ,’ mɔɔ ɩdɩ anyɩnlɩlazʋ mɔɔ bɛlɛ kɛɛ bɔkɔhɔ sʋlɔ nɩ a. (Fɩlɩpɩmaa 3:14) Abiye mɔɔ bɛkɛyɩ yɩ nɩ ígyĩ mɔɔ yɩzayɩ ɩpɛ yɩ anzɛnyɩɩ yɩ bʋtayɩ zʋ.​—Matiyu 20:20-23.

 Awohwi odwokɔ: Anyɩnlɩlazʋ mɔɔ mmenii wɔ kɛɛ bɔkɔwʋwa azɩlɛ yɩ zʋ daabaa nɩ ɩ́dɩ dɩyɛ baaba, na ɩwɔ ɛkɛnɩ ɩma mmenii mɔɔ bɛávata kɛɛ bɔkɔ sʋlɔ nɩ.

 Nɔhʋanlɛ odwokɔ: Nyamɩnlɩ fʋlɔ mmenii mɔɔ bɔkɔwʋwa azɩlɛ yɩ zʋ daabaa nɩ kɛɛ “mi mmenii,” “mmenii mɔɔ mɩba nu mɩyɩ bɛ nɩ,” nɩɩ ‘mmenii mɔɔ Gyehova iyila bɛ.’ (Ayɩzaya 65:21-23) Bekenyia nwʋmɔ ɔhʋanɩ mɔɔ bɛkɛma Nyamɩnlɩ yi tile nu pɔkɔ ma adasamaa nɩ kɛɣa numɔ​—mɔɔ ɩkɛma bekeli munli na bɛawʋwa azɩ daabaa wɔ paladayɩsɩ azɩlɛ yɩ zʋ.​—Gyɛnɛsɩsɩ 1:28; Ndwomi 115:16; Ayɩzaya 45:18.

 Awohwi ndwokɔ: Nɔma 144,000 mɔɔ bɛhanlɩ nwʋmɔ odwokɔ wɔ Yikile buuku yi nu nɩ gyĩ kɛnɩ ma dɩyɛ fʋlɔ na kɛ dɩyɛ be yɩ dʋdʋ ankasa.

 Nɔhʋanlɛ odwokɔ: Ɩwɔ numɔ kɛɛ Yikile buuku yɩ fa nɔmɛsɩ kyina kɛnɩ ma dɩyɛ fʋlɔ dɩyɛ, naasʋ̃ nɔmɛsɩ nɩ be gyĩ kɛnɩ ma dɩyɛ be yɩ dʋdʋ ankasa. Kɛ ndianwʋ nɩ, ɩkã “Owuanɩɣalɛ nɩ yɩ adʋwavʋlɔ 12 be anlima 12 nɩ” nwʋ odwokɔ. (Yikile 21:14) Eyi dɩ dasɩlɛ mɔɔ ikile kɛɛ ɔzɔ nɔma 144,000 yɩ sʋ̃ gyĩ ɛkɛnɩ ma mmenii dʋdʋ be.

 Yikile 7:4 hanlɩ kɛɛ “mmenii dʋdʋ mɔɔ bɛyɛlɩ bɛ ndwɩ [anzɛnyɩɩ, bɔkɔhɔ sʋlɔ nɩ], dɩ 144,000.” Bɛvalɩ mmenii dʋdʋ mɔɔ bɔwɔ nkyɩkyɛmi eyi nu nɩ bedindianlɩ okuwu be mɔɔ ɩtɔ ɔzʋlɔ anwɩ̃ nwʋ: “Ɔlɔmɩ sʋ̃maa sʋ̃maa be mɔɔ abiyela ɩáhʋla itinyia bɛ nɩ.” Mmenii “ɔlɔmɩ sʋ̃maa sʋ̃maa” eyimmɔ sʋ̃ bɛ sa hanlɩ Nyamɩnlɩ yi nyilalɛ. (Yikile 7:​9, 10) Sɛ nɩ nɔma 144,000 yɩ dɩ nɔma mɔɔ ikile mmenii be mɔɔ bɛáhʋla betinyia bɛ a, ankɩ sʋnʋnkʋ̃ mɔɔ ɩwɔ okuwu anwɩ̃ bɛ avinli nɩ keminli. a

 Akʋ̃ sʋ̃, Bayɩbʋlʋ yɩ kã mmenii 144,000 yɩ nwʋ odwokɔ kɛɛ “bɛyɩlɩ bɛ wɔ mmenii nu kɛɛ mma mɔɔ ili bɔmʋnlɩ.” (Yikile 14:4) Odwokɔpɔkɔ “mma mɔɔ ili bɔmʋnlɩ” nɩ kile mmenii ɛgyɩkɩ̃ɩ̃ be mɔɔ bɛba nu bɛyɩ bɛ. Ikile mmenii mɔɔ bɛ nɩɩ Gyisɛsɩ bɛali bulombunli wɔ sʋlɔ na bɛali mmenii sʋ̃maa mɔɔ bɛáhʋla betinyia bɔ dʋdʋ nɩ zʋ tumi wɔ azɩlɛ yɩ zʋ.​—Yikile 5:​10.

a Ɔzɔ la yɛ, Nnimidivʋlɔ Robert L. Thomas hɛlɛlɩ valɩlɩ nɔma 144,000 mɔɔ ɩwɔ Yikile 7:4 nu nɩ kɛɛ: “Ɩdɩ nɔma ankasa mɔɔ ɩdɩ sʋnʋnkʋ̃ wɔ nɔma mɔɔ bɛáhʋla betinyia mɔ ɩwɔ 7:9 nɩ. Sɛ bɛfa yɩ kɛɛ igyĩ kɛnɩ ɩma dɩyɛ be a, mɛyɩ nɔma bela íni buuku yi nu mɔɔ ikehile dɩyɛ be yɩ dʋdʋ ankasa.”​—Yikile 1-7: An Exegetical Commentary, owukolɛ 474.