Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

NIKASEMƆ 25

Yehowa Jɔɔ Mɛi Ni Kɛ Eshai Keɔ Lɛ

Yehowa Jɔɔ Mɛi Ni Kɛ Eshai Keɔ Lɛ

“Bɔ ni Yehowa kɛke nyɛ tswaa lɛ, nyɛ hu nyɛfea nakai nɔŋŋ.”​—KOL. 3:13.

LALA 130 Okɛ Eshai Ake

NƆ NI ABAASUSU HE *

1. Kɛ́ eshafeelɔ ko tsake etsui lɛ, mɛni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee?

 YEHOWA ji wɔ-Bɔlɔ, wɔ-Mlawolɔ, kɛ wɔ-Kojolɔ, shi yɛ nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, eji wɔŋwɛi Tsɛ ni sumɔɔ wɔ. (Lala 100:3; Yes. 33:22) Kɛ́ wɔfee esha wɔshi lɛ ni wɔtsake wɔtsui lɛ, ebaanyɛ ekɛke wɔ ni eesumɔ waa ni efee nakai. (Lala 86:5) Yehowa tsɔ gbalɔ Yesaia nɔ ewo shi akɛ: “Kɛ́ nyɛhe eshai lɛ tsuɔ tamɔ lá po, amɛbaayɛ tamɔ snoo.”​—Yes. 1:18.

2. Kɛ́ wɔmiisumɔ ni toiŋjɔlɛ ahi wɔ kɛ mɛi ateŋ lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee?

2 Wɔyeee emuu, ni no hewɔ lɛ bei komɛi lɛ, wɔwieɔ nibii loo wɔfeɔ nibii ni gbaa mɛi krokomɛi anaa. (Yak. 3:2) Shi ani enɛ tsɔɔ akɛ wɔnyɛŋ wɔkɛ amɛ ahi shi yɛ toiŋjɔlɛ mli? Wɔbaanyɛ aahu kɛji akɛ wɔkase bɔ ni akɛ eshai keɔ. (Abɛi 17:9; 19:11; Mat. 18:21, 22) Kɛ́ mɛi fee wɔ nibii ni bɛ hiɛdɔɔ tsɔ ni gba wɔnaa lɛ, Yehowa miisumɔ ni wɔkɛke amɛ. (Kol. 3:13) Nɔ titri hewɔ ni esa akɛ wɔfee nakai ji, Yehowa kɛ wɔhe eshai keɔ wɔ tswaa.​—Yes. 55:7.

3. Mɛni he wɔbaasusu yɛ nikasemɔ nɛɛ mli?

3 Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ bɔ ni wɔ, adesai ni yeee emuu lɛ, baanyɛ akase Yehowa ni wɔkɛ eshai ake. Agbɛnɛ hu, wɔbaakwɛ akɛ mɛɛ eshai esa akɛ wɔbɔ asafoŋ onukpai lɛ amaniɛ. Mɛni hewɔ Yehowa sumɔɔ ni wɔkɛ mɛi ahe eshai ake amɛ lɛ? Ni mɛni wɔbaanyɛ wɔkase kɛjɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi ni epiŋ waa yɛ mɛi komɛi atɔmɔi ahewɔ lɛ adɛŋ?

KƐ́ KRISTOFONYO KO FEE ESHA NI YƆƆ HIƐDƆƆ

4. (a) Kɛ́ Yehowa tsulɔ ko fee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ lɛ, mɛni esa akɛ efee? (b) Kɛ́ asafoŋ onukpai lɛ kɛ eshafeelɔ lɛ ta shi lɛ, mɛni amɛfeɔ?

4 Kɛ́ Kristofonyo ko fee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ lɛ, esa akɛ abɔ asafoŋ onukpai lɛ amaniɛ. Atsĩ eshai ni yɔɔ hiɛdɔɔ lɛ ekomɛi atã yɛ 1 Korintobii 6:9, 10 lɛ. Kɛ́ mɔ ko fee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ lɛ, etɔ̃ Nyɔŋmɔ nɔ waa. Kɛ́ Kristofonyo ko fee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ lɛ, esa akɛ esɔle ekpa Yehowa fai, ni agbɛnɛ hu, eyabɔ asafoŋ onukpai lɛ amaniɛ. (Lala 32:5; Yak. 5:14) Shi ani asafoŋ onukpai lɛ ni kɛ mɔ lɛ he eshai baake lɛ? Dabi. Yehowa pɛ ni yɔɔ hegbɛ akɛ ekɛ eshai keɔ kwraa, ni edamɔɔ Kristo kpɔmɔ afɔleshaa lɛ nɔ efeɔ nakai. * Kɛ́ nakai lɛ, mɛni asafoŋ onukpai lɛ tsuɔ mɔ? Yehowa ehã amɛ nitsumɔ akɛ amɛjɛ Ŋmalɛ lɛ mli amɛkwɛ akɛ mɔ ni efee esha lɛ baanyɛ aya nɔ ahi asafo lɛ mli lo. (1 Kor. 5:12) Nɔ kome ni yeɔ ebuaa amɛ koni amɛna enɛ ji, amɛkwɛɔ akɛ ani mɔ lɛ je gbɛ ni efee esha lɛ? Ani ekpaŋ akɛ ebaayafee nakai esha lɛ? Ani efee esha nɛɛ be kplaŋŋ? Ni nɔ ni he hiaa fe fɛɛ lɛ, ani eefee nibii ni tsɔɔ akɛ etsake etsui? Ni ani nɔ ko yɛ ni tsɔɔ faŋŋ akɛ Yehowa kɛ ehe eshai lɛ eke lɛ?​—Bɔf. 3:19.

5. Mɛɛ sɛɛnamɔ yɔɔ nitsumɔ ni asafoŋ onukpai lɛ tsuɔ lɛ he?

5 Kɛ́ asafoŋ onukpai lɛ kɛ mɔ ni eyafee esha lɛ ta shi lɛ, oti ni ma amɛhiɛ ji, ni amɛkpɛ yiŋ ni kɛ yiŋ ni akpɛ momo yɛ ŋwɛi lɛ baakpã gbee. (Mat. 18:18) Mɛɛ gbɛ nɔ asafo lɛ náa enɛ he sɛɛ? Ehãa ajieɔ eshafeelɔi ni tsakeee amɛtsui lɛ kɛjeɔ asafo lɛ mli koni amɛkaná asafoŋbii ni eshwɛ lɛ anɔ hewalɛ gbonyo. (1 Kor. 5:6, 7, 11-13; Tito 3:10, 11) Agbɛnɛ hu, ebaanyɛ etsirɛ eshafeelɔ lɛ ni etsake etsui koni Yehowa kɛ ehe esha lɛ ake lɛ. (Luka 5:32) Kɛ́ mɔ lɛ tsake etsui lɛ, asafoŋ onukpai lɛ sɔleɔ amɛhãa lɛ koni Yehowa aye abua lɛ ni esaa ekɛ lɛ teŋ ekoŋŋ.​—Yak. 5:15.

6. Kɛ́ ashwie mɔ ko kɛje asafo lɛ mli lɛ, ani no tsɔɔ akɛ Yehowa nyɛŋ ekɛ ehe esha lɛ ake lɛ dɔŋŋ? Tsɔɔmɔ mli.

6 Kɛ́ be ni asafoŋ onukpai lɛ kɛ mɔ lɛ ta shi lɛ etsakeko etsui lɛ, abaashwie lɛ kɛje asafo lɛ mli. Agbɛnɛ hu, kɛ́ eku maŋ lɛ mla ko mli lɛ, asafoŋ onukpai lɛ yeŋ amɛbuaŋ lɛ ni ejo nɔ ni baajɛ mli kɛba lɛ naa foi. Yehowa ehã amralofoi lɛ hegbɛ akɛ, kɛ́ mɔ ko ku amɛmla mli lɛ amɛkojo mɔ lɛ ni amɛgbala etoi. Ni enɛ lɛ, kɛji mɔ lɛ etsake etsui jio, etsakeko etsui jio lɛ, ekɔɔɔ he eko. (Rom. 13:4) Kɛ́ sɛɛ mli lɛ, mɔ ni ashwie lɛ lɛ jwɛŋmɔ ba shĩa ni ena akɛ nɔ ni efee lɛ ehiii ni etsake etsui ni eje egbɛ gbonyo lɛ nɔ lɛ, Yehowa kɛ ehe eshai lɛ baake lɛ. (Luka 15:17-24) Yehowa baafee nakai kɛji eshai ni efee lɛ yɛ hiɛdɔɔ waa po.​—2 Kro. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Kɛ́ akɛɛ wɔkɛ mɔ ko ni etɔ̃ wɔnɔ lɛ he eshai ake lɛ lɛ, mɛni no biɔ ni wɔfee?

7 Eŋɔɔ wɔnaa waa akɛ jeee wɔ wɔbaatsɔɔ kɛji Yehowa kɛ mɔ ko ni efee esha lɛ he baake lɛ loo ekɛ ehe ekeŋ lɛ. Shi nɔ ko yɛ ni no lɛ Yehowa eshi ehã wɔ. Ani ole nɔ ni ji? Bei komɛi lɛ, nyɛmi ko baanyɛ afee nɔ ko ni baadɔ wɔ waa ni ebaakpa wɔ fai ni wɔkɛke lɛ. Shi kɛ́ mɔ lɛ ebakpaaa fai po lɛ, wɔbaanyɛ wɔkpɛ wɔyiŋ akɛ wɔkɛ nɔ ni efee lɛ baake lɛ ni wɔŋmɛɛ he kwraa. Enɛ feemɔ bɛ mlɛo ni ekolɛ ebaahe be, titri lɛ kɛ́ nɔ ni mɔ lɛ efee lɛ edɔ wɔ waa. September 15, 1994 Buu-Mɔɔ lɛ wie akɛ: “Kɛ́ okɛ eshafeelɔ he eshai ke lɛ lɛ, no etsɔɔɔ akɛ ookpɛlɛ esha lɛ nɔ. Kɛhã Kristofonyo lɛ, eshaifaa tsɔɔ akɛ ooshi sane lɛ yɛ Yehowa dɛŋ yɛ hekɛnɔfɔɔ mli. Lɛ ji jeŋ muu fɛɛ jalɛ Kojolɔ lɛ, ni ebaatsu jalɛsaneyeli he nii yɛ be ni sa mli.” Kɛ́ mɔ ko tɔ̃ wɔnɔ lɛ, mɛni hewɔ Yehowa biɔ ni wɔkɛke lɛ ni wɔshi sane lɛ wɔhã lɛ Yehowa ni ekojo lɛ?

NƆ HEWƆ NI YEHOWA BIƆ NI WƆKƐ MƐI AHE ESHAI AKE AMƐ

8. Mɛni hewɔ kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe eshai ke amɛ lɛ, no tsɔɔ akɛ wɔhiɛ sɔɔ bɔ ni Yehowa naa wɔ mɔbɔ ni ekɛ wɔhe eshai keɔ wɔ lɛ?

8 Kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe eshai ke amɛ lɛ, ehãa anaa akɛ wɔhiɛ sɔɔ bɔ ni Yehowa kɛ wɔhe eshai keɔ wɔ lɛ. Yɛ nɔkwɛmɔnɔ ko ni Yesu gba lɛ mli lɛ, ekɛ Yehowa to maŋtsɛ ko ni kɛ nyɔmɔ wulu ko ni enyɔŋ ko hiɛ lɛ lɛ ke lɛ lɛ he. Shi nakai nyɔŋ lɛ ni ana lɛ mɔbɔ ni akɛ enyɔmɔ lɛ ke lɛ lɛ, enaaa enaanyo nyɔŋ ko ni hiɛ lɛ nyɔmɔ fioo ko lɛ mɔbɔ ni ekɛ enɔ lɛ baake lɛ. (Mat. 18:23-35) Mɛni Yesu taoɔ wɔkase yɛ nɔkwɛmɔnɔ nɛɛ mli? Kɛ́ wɔhiɛ sɔɔ bɔ ni Yehowa naa wɔ mɔbɔ waa ni ekɛ wɔhe eshai keɔ wɔ lɛ, wɔ hu wɔkɛ mɛi anɔ baake amɛ. (Lala 103:9) Afii pii ni eho nɛ lɛ, awie yɛ Buu-Mɔɔ lɛ mli akɛ: “Ekɔɔɔ he eko shii abɔ ni wɔkɛ wɔnyɛmi gbɔmɔ ko he eshai baake lɛ lɛ, eshɛŋ shii abɔ ni Nyɔŋmɔ naa wɔ mɔbɔ ni ekɛ wɔhe eshai keɔ wɔ yɛ Kristo kpɔmɔ afɔleshaa lɛ hewɔ lɛ kɔkɔɔkɔ.”

9. Namɛi Yehowa naa amɛ mɔbɔ? (Mateo 6:14, 15)

9 Kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe eshai ke amɛ lɛ, Yehowa hu kɛ wɔnɔ baake wɔ. Mɛi ni naa mɔbɔ lɛ, amɛ Yehowa naa amɛ mɔbɔ. (Mat. 5:7; Yak. 2:13) Yesu fee enɛ faŋŋ be ni etsɔɔ ekaselɔi lɛ bɔ ni asɔleɔ lɛ. (Kanemɔ Mateo 6:14, 15.) Nɔ ko nakai nɔŋŋ wɔkaseɔ yɛ nɔ ni Yehowa kɛɛ etsulɔ Hiob afii pii dani Yesu baaba shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ. Hii etɛ komɛi ni atsɛɔ amɛ Elifaz, Bildad, kɛ Zofar lɛ wie nibii gbohii yɛ Hiob he ni egba Hiob naa waa. Yehowa fã Hiob ni esɔle ehã amɛ, ni no sɛɛ dani Yehowa jɔɔ Hiob.​—Hiob 42:8-10.

10. Kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe mlifu to wɔtsui mli lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ eyeɔ wɔ awui? (Efesobii 4:31, 32)

10 Kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe mlifu to wɔtsui mli lɛ, wɔbaaye wɔhe awui. Mlifu tamɔ jatsu ko ni tsii waa, ni no hewɔ Yehowa miisumɔ ni wɔjie mɛi ahe mlifu kɛje wɔtsui mli koni wɔhe ajɔ wɔ lɛ. (Kanemɔ Efesobii 4:31, 32.) Yehowa kɛɛ ‘wɔkahã wɔmli fu, ni wɔkahã wɔmli wo la hu.’ (Lala 37:8) Nilee yɛ nakai ŋaawoo lɛ mli waa. Kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe mlifu to wɔtsui mli lɛ, eyeɔ wɔgbɔmɔtso lɛ awui ni ehãaa wɔnyɛ wɔjwɛŋ jogbaŋŋ. (Abɛi 14:30) Kɛ́ okɛ mɔ ko he mlifu to otsui mli lɛ, etamɔ nɔ ni oyanu pɔizin ni ookpa gbɛ akɛ eye mɔ lɛ awui. Bo nɔŋŋ ohe awui obaaye. No hewɔ lɛ, kɛ́ wɔkɛ mɛi atɔmɔi ke amɛ lɛ, wɔmiifee wɔ diɛŋtsɛ wɔhe ejurɔ. (Abɛi 11:17) Ehãa wɔhe jɔɔ wɔ ni wɔnyɛɔ wɔsɔmɔɔ Yehowa kɛ miishɛɛ.

11. Mɛni Biblia lɛ wieɔ yɛ oweletɔɔ he? (Romabii 12:19-21)

11 Yehowa ni yɔɔ hegbɛ akɛ etɔɔ owele. Yehowa hãko wɔ hegbɛ akɛ kɛ́ mɔ ko fee wɔ nɔ ko ni edɔ wɔ lɛ wɔtɔ he owele. (Kanemɔ Romabii 12:19-21.) Akɛni wɔyeee emuu ni wɔnyɛɛɛ wɔsusu nii ahe kɛya shɔŋŋ hewɔ lɛ, wɔnyɛɛɛ wɔkojo saji jogbaŋŋ tamɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ feɔ lɛ. (Heb. 4:13) Agbɛnɛ hu, bei komɛi lɛ bɔ ni wɔnuɔ nii ahe wɔhãa lɛ hãaa wɔnyɛ wɔkojo saji jogbaŋŋ. Yehowa kɛ emumɔ lɛ tsirɛ Yakobo ni eŋma akɛ: “Gbɔmɔ mlifu tsuuu Nyɔŋmɔ jalɛ nii.” (Yak. 1:20) Ná nɔmimaa akɛ Yehowa baafee nɔ ni ja ni ebaaye jalɛ sane.

Okɛ mɛi ahe mlifu akato otsui mli. Shi sane lɛ ohã Yehowa. Etsɛŋ, ebaajie nibii gbohii fɛɛ ni ejɛ esha mli kɛba lɛ kɛya (Kwɛmɔ kuku 12)

12. Mɛni kɛ́ wɔfee lɛ, no baatsɔɔ akɛ wɔheɔ wɔyeɔ akɛ Yehowa yeɔ jalɛ sane?

12 Kɛ́ wɔkɛ eshai ke lɛ, etsɔɔ akɛ wɔheɔ wɔyeɔ akɛ Yehowa yeɔ jalɛ sane. Kɛ́ wɔshi sane lɛ wɔhã Yehowa lɛ, ehãa anaa akɛ wɔheɔ wɔyeɔ akɛ ebaahã naagbai ni ejɛ esha mli kɛba lɛ fɛɛ sɛɛ afo. Yɛ jeŋ hee ni ewo shi akɛ ekɛbaaba lɛ mli lɛ, wɔkaiŋ dɔlɛ nii ni mɛi efee wɔ lɛ dɔŋŋ, ni ‘amɛbaŋ wɔtsui mli hu dɔŋŋ.’ (Yes. 65:17) Shi kɛ́ nɔ ni mɔ lɛ efee lɛ edɔ wɔ waa lɛ, ani wɔbaanyɛ wɔŋmɛɛ mlifu lɛ he ni wɔjie kɛje wɔtsui mli? Hɛɛ. Hã wɔkwɛ nɔ ni eye ebua mɛi komɛi ni amɛnyɛ amɛfee nakai.

KƐ́ WƆKƐ ESHAI KE LƐ WƆNÁA HE SƐƐ

13-14. Mɛni wɔkaseɔ yɛ Tony kɛ José sane lɛ mli?

13 Wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ateŋ mɛi babaoo ni mɛi fee amɛ dɔlɛ nii lɛ kɛ mɛi lɛ ahe eshai lɛ eke amɛ. Te amɛná he sɛɛ amɛhã tɛŋŋ?

14 Be ni nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Tony * ni yɔɔ Philippines lɛ bako anɔkwale lɛ mli lɛ, nuu ko ni atsɛɔ lɛ José lɛ gbe Tony nyɛmi nuu onukpa. No mli lɛ, Tony hiɛ yɛ laŋlaŋ, ni etswa efai shi akɛ ebaatɔ enyɛmi lɛ gbele lɛ he owele. Amɔ José ni awo lɛ tsuŋ. Shi sɛɛ mli be ni ajie lɛ kɛjɛ tsuŋwoo lɛ mli lɛ, Tony sa enaa lamulu akɛ ebaatao lɛ ni egbe lɛ. Enɛ hewɔ lɛ, Tony yahé tũ. Shi Yehowa Odasefoi kɛ Tony bɔi Biblia lɛ kasemɔ. Ewie akɛ: “Be ni akɛ mi kaseɔ nii lɛ, mibana akɛ, esa akɛ matsake bɔ ni mifeɔ minii mihãa lɛ ni mikɛ mɛi ahe mlifu hu akawo mimli.” Abaptisi Tony, ni sɛɛ mli lɛ ebatsɔ asafoŋ onukpa. Sɛɛ mli lɛ, ená ele akɛ José hu ebatsɔ Yehowa Odasefonyo ni abaptisi lɛ, ni enɛ hã enaa kpɛ ehe waa. Gbi ko be ni amɛkpe lɛ, amɛfua amɛhe waa ni Tony kɛɛ José akɛ ekɛ nɔ ni efee lɛ eke lɛ. Tony wie akɛ, esha nɛɛ ni ekɛke lɛ ehã ená miishɛɛ aahu akɛ, eleee wiemɔi po ni ekɛbaatsɔɔ bɔ ni enuɔ he ehãa lɛ mli. Yehowa jɔɔ Tony waa yɛ esha lɛ ni ekɛke lɛ hewɔ.

Peter kɛ Sue sane lɛ hãa wɔnaa akɛ, wɔbaanyɛ wɔjie mɛi ahe mlifu kɛje wɔtsui mli (Kwɛmɔ kuku 15-16)

15-16. Mɛni wɔkaseɔ yɛ Peter kɛ Sue sane lɛ mli?

15 Yɛ afi 1985 lɛ, nyɛmi nuu ko ni atsɛɔ lɛ Peter lɛ kɛ eŋa Sue yɛ asafoŋ kpee shishi yɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ kɛkɛ ni trukaa lɛ, bɔmb ko fɛ yɛ jɛmɛ. Asomoaŋ, nuu ko ni jeee Yehowa tsulɔ lɛ eju shi ekɛ bɔmb ebawo Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ. Sue pila waa ni kɛbashi ŋmɛnɛ lɛ, enyɛɛɛ ena nii jogbaŋŋ, enyɛɛɛ enu nii jogbaŋŋ ni enyɛɛɛ enu nii ahe fu hu. * Sane kome ni no mli lɛ Peter kɛ Sue fɔɔ amɛhe bimɔ ji, ‘Namɔ kwraa ni eyitsoŋ wa nɛkɛ?’ Afii pii asɛɛ lɛ, amɔ mɔ ni kɛ bɔmb lɛ bawo Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ lɛ ni awo lɛ tsuŋ ewala gbii abɔ fɛɛ. Be ni abi Peter kɛ Sue kɛji amɛkɛ nuu lɛ he eke lɛ lɛ, amɛwie akɛ: “Yehowa etsɔɔ wɔ akɛ kɛ́ wɔkɛ mɛi ahe mlifu to wɔtsui mli lɛ, ebaaye wɔgbɔmɔtso lɛ awui, ebaafite wɔmiishɛɛ, ni ehãŋ wɔnyɛ wɔjwɛŋ jogbaŋŋ. No hewɔ lɛ mra mli lɛ, wɔkpa Yehowa fai ni eye ebua wɔ ni wɔjie mɔ ni fee nakai lɛ he mlifu fɛɛ kɛje wɔtsui mli koni wɔnyɛ wɔhi shi yɛ toiŋjɔlɛ mli.”

16 Ani ke ni Peter kɛ Sue kɛ nuu lɛ he eke lɛ lɛ tsɔɔ akɛ sane lɛ egbo kwraa yɛ amɛjwɛŋmɔ mli? Dabi. Eyɛ mli akɛ amɛmiibɔ mɔdɛŋ waa ni amɛjie sane lɛ kɛje amɛjwɛŋmɔ mli moŋ, shi amɛnáko lɛ mlɛo. Amɛwie akɛ: “Be fɛɛ be ni Sue baapiŋ yɛ oshãra lɛ ni ba nakai gbi lɛ lɛ hewɔ lɛ, mɔ ni ye awui lɛ he jwɛŋmɔ baa wɔyitsoŋ ni wɔmli fuɔ. Shi wɔyaaa nɔ wɔsusuuu nɔ ni efee lɛ he. No hewɔ lɛ, etsɛɛɛ nɔŋŋ kɛkɛ lɛ wɔtsui eba shi. Anɔkwa wɔbaanyɛ wɔwie akɛ, kɛ́ wɔsɛɛ lɛ mɔ ni kɛ bɔmb lɛ bawo Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ lɛ batsɔ nyɛmi lɛ, wɔbaahere lɛ kɛ miishɛɛ. Sane nɛɛ ehã wɔna akɛ, kɛ́ wɔkɛ Biblia mli shishitoo mlai tsu nii lɛ, wɔhe jɔɔ wɔ waa. Wɔhe jɔɔ wɔ bɔ ni wɔjwɛŋmɔ po nyɛŋ akpele he. Le ni wɔle akɛ wɔsɛɛ lɛ Yehowa baajie wɔnaagbai lɛ fɛɛ kɛje jɛmɛ lɛ hu shɛjeɔ wɔmii.”

17. Mɛni okaseɔ yɛ Myra niiashikpamɔ lɛ mli?

17 Be ni Myra ba anɔkwale lɛ mli lɛ, no mli lɛ ebote gbalashihilɛ mli ni eyɛ bii bibii enyɔ. Shi ewu lɛ baaa anɔkwale lɛ mli. Sɛɛ mli lɛ, ewu lɛ yabɔ ajwamaŋ ni eshi Myra kɛ gbekɛbii lɛ. Myra wie akɛ: “Be ni miwu lɛ shi mi kɛ wɔbii enyɔ lɛ, minu he waa tamɔ bɔ ni mɛi pii nuɔ he amɛhãa kɛ́ mɔ ko ni amɛsumɔɔ waa lɛ fee amɛ nɔ ko ni yɔɔ dɔlɛ ni amɛkpaaa gbɛ kwraa lɛ. Efee mi tamɔ miila, edɔ mi waa, miye awerɛho, minu he akɛ mi ejɛ ni eshi wɔ, ni agbɛnɛ hu, mimli fu waa.” Eyɛ mli akɛ amɛgbãla lɛ fite moŋ, shi sane lɛ tee nɔ edɔ Myra. Ewie akɛ: “Sane lɛ hao mi waa nyɔji abɔ ni mina akɛ eesa mi kɛ Yehowa teŋ naanyobɔɔ lɛ kɛ bɔ ni mikɛ mɛi yeɔ mihãa lɛ he.” Myra kɛɛ amrɔ nɛɛ lɛ, ejie nuu lɛ he mlifu fɛɛ kɛje etsui mli ni eshweee nɔ fɔŋ ko ehãaa lɛ. Eshwelɛ ji wɔsɛɛ lɛ, nuu nɛɛ abale Yehowa ni esɔmɔ lɛ. Enɛ hewɔ lɛ, Myra nyɛɔ ekɛ ejwɛŋmɔ maa nibii ni Yehowa baafee ehã lɛ wɔsɛɛ lɛ anɔ. Ekome enyɛ etsɔse ebii enyɔ lɛ ni amɛbatsɔmɔ Yehowa tsuji. Ŋmɛnɛ lɛ, Myra kɛ ebii lɛ kɛ amɛwekui lɛ fɛɛ miisɔmɔ Yehowa ni ená miishɛɛ waa.

YEHOWA KOJOƆ YƐ JALƐ NAA BE FƐƐ BE

18. Mɛni wɔbaanyɛ wɔhe wɔye akɛ Yehowa, ni ji Kojolɔ Ni Fe Fɛɛ lɛ baafee?

18 Eŋɔɔ wɔnaa waa akɛ, Yehowa kɛwoko wɔdɛŋ akɛ wɔkojo mɛi, ejaakɛ nakai sɔ̃ lɛ tsii waa diɛŋtsɛ. Akɛni Yehowa ji Kojolɔ Ni Fe Fɛɛ hewɔ lɛ, lɛ ji mɔ ni baatsu nitsumɔ ni he hiaa nɛɛ. (Rom. 14:10-12) Wɔheɔ wɔyeɔ kɛ wɔtsui fɛɛ akɛ, Yehowa baakojo yɛ jalɛ naa be fɛɛ be, ni ekɛ eshishitoo mlai ni kɔɔ nɔ ni ja kɛ nɔ ni ejaaa he lɛ baatsu nii. (1 Mo. 18:25; 1 Maŋ. 8:32) Efeŋ nɔ ni ejaaa kɔkɔɔkɔ!

19. Wɔsɛɛ lɛ, mɛni Yehowa baafee akɛni eyeɔ jalɛ sane lɛ hewɔ?

19 Wɔkɛ miishɛɛ miikpa be ni Yehowa baajie nibii gbohii fɛɛ ni ejɛ emuu ni wɔyeee kɛ esha mli kɛba lɛ kɛje jɛmɛ lɛ gbɛ. Nakai beiaŋ lɛ, nibii ni hãa wɔpiŋɔ ni wɔyeɔ awerɛho lɛ fɛɛ sɛɛ baafo kwraa. (Lala 72:12-14; Kpo. 21:3, 4) Amɛbaŋ wɔjwɛŋmɔ mli dɔŋŋ po. Shi kɛyashi nakai be lɛ baashɛ lɛ, kwɛ bɔ ni eŋɔɔ wɔnaa waa akɛ Yehowa bɔ wɔ bɔ ni wɔbaanyɛ wɔkase lɛ ni wɔkɛ eshai ake.

LALA 18 Wɔhiɛ Sɔɔ Kpɔmɔnɔ Lɛ Waa

^ Yehowa miisumɔ waa ni ekɛ eshafeelɔi ni etsake amɛtsui lɛ ahe eshai ake amɛ. Akɛni Kristofoi ji wɔ hewɔ lɛ, wɔmiisumɔ ni wɔkase lɛ ni wɔkɛ mɛi ni etɔ̃ wɔnɔ lɛ ahe eshai ake amɛ. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaasusu eshai ni wɔbaanyɛ wɔkɛke kɛ eshai ni no lɛ esa akɛ wɔbɔ asafoŋ onukpai lɛ amaniɛ lɛ ahe. Agbɛnɛ hu, wɔbaasusu nɔ hewɔ ni Yehowa miisumɔ ni wɔkɛ mɛi ahe eshai ake amɛ kɛ jɔɔmɔi ni wɔbaaná kɛ́ wɔfee nakai lɛ ahe.

^ Kwɛmɔ “Sanebimɔi Ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ” ni je kpo yɛ April 15, 1996 Buu-Mɔɔ lɛ mli lɛ.

^ Atsake gbɛ́i lɛ ekomɛi.

^ Kwɛmɔ January 8, 1992 Awake! lɛ, bf. 9-13. Kwɛmɔ vidio ni yitso ji, Peter Schulz Kɛ Eŋa Sue: Abaanyɛ Aye Tsutsu Haomɔ Ko Nɔ lɛ yɛ JW Broadcasting® lɛ nɔ.