MAPUSLANON gid ang ipot sa dung bee­tle. Ginakaon niya ini kag ginapangitlugan. Ginatanyag man ini sang pila ka laki sa bayi para maluyagan sila. Puerte gid ang pag-inagaway nila sa bag-o nga ipot. Isa ka bes, nakita sang mga re­searcher ang mga 16,000 ka beetle nga nagatumpok sa ipot sang elepante kag naubos nila hakot ini sa sulod lang sang duha ka oras.

Agod makapalagyo sa panong, ginapatipulon sang pila ka sahi sang dung bee­tle ang ipot, ginapaligid ini palayo, kag ginalubong sa mahumok nga duta. Ginapaligid niya ini sing tadlong para makapalagyo sia sing madasig kag malikawan nga maagaw sang iban.

Pero paano mabal-an sang dung bee­tle nga wala lang sia nagatiyogtiyog, ilabi na kon gab-i?

Binagbinaga: Ginapakita sang mga pagtuon sadto nga makatultol ang mga dung bee­tle paagi sa adlaw ukon bulan, pero matadlong gihapon ang ila pagpanglakaton bisan wala sing bulan. Nadiskobrehan sang mga re­searcher sa ­South Af­ri­ca nga mahimo nila ini, indi paagi sa mga bituon, kundi sa kapawa sang Milky Way nga galaksiya. Suno sa balasahon nga Cur­rent Bi­olo­gy, amo ini ang “una nga nadiskobrehan nga paggamit sang mga sapat sang ­Milky ­Way para makatultol.”

Suno sa researcher nga si Mar­cus ­Byrne, ang mga ­dung bee­tle may “epektibo nga pamaagi sa pagpanglakaton bisan puerte kadulom kag limitado lang ang kaalam sini.” Nagdugang pa sia: “Gani may ikasarang sila nga tudluan ang mga tawo nga solbaron ang komplikado nga mga problema sa pagpanglakaton.” Halimbawa, ang robot mahimo i-programa nga usisaon ang naguba nga bilding paagi sa pag-ilog sa ikasarang sang dung bee­tle sa pagpanglakaton.

Ano sa banta mo? Ang ikasarang bala sang dung bee­tle sa pagpanglakaton resulta sang ebolusyon? Ukon gindesinyo ini?