WEN it kom aan tu dem work, di piipl dem we liv iina di lan we Gad pramis did staat kount dem ier fram wen dem staat fi dig op di grong an plaant siid. Dat a bout Septemba/Aktuoba. So a da taim de da ier de did staat.

Fi nuo wen wan mont staat an don, dem wuda yuuz di muun fi chek it. So dem wuda kount di die dem fram wan nyuu muun tu di ada nyuu muun, wich wuda bi bout 29 ar 30 die. An fi nuo wen wan ier wuda staat an don, dem wuda yuuz di son fi chek it. So dem wuda kount di taim we it tek fi di ort mek wan ful sorkl roun di son. So kaa a bout toti die iina di mont dem we dem yuuz di muun fi chek, wen yu chek twelv a dem mont de, it shaata dan di wan ful ier we dem yuuz di son fi chek. So dem du difrant difrant ting fi chrai get di tuu alminak dem fi mach op bak tugeda. Dem wuda iida ad som die pan di mont dem ar dem wuda put iin wan wol a mont iina di ier. Wen dem get di tuu alminak dem fi mach op da wie de, den di faama dem wuda nuo wen dem fi staat plaant an wen dem fi staat riip.

Iina di taim wen Muoziz did de bout, Gad did tel im piipl dem se wen it kom aan tu worship, dem fi staat kount di ier fram di mont we dem kaal Iebib, ar Naisan, dat a iina di spring taim. (Ek. 12:2; 13:4) Wan a dem festival we dem kip iina da mont de, did afi du wid di taim we dem wuda riip wan sitn laik wiit we niem baali.​—Ek. 23:15, 16.

Iina di buk we niem The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ (175 B.C.–A.D. 135), wan man we stodi an nuo nof we niem Emil Schürer mek wi andastan se it neehn aad fi dem nuo ef dem fi put wan ekschra mont iina di ier. Dem wuda kip di Paasuova Alidie wen a ful muun, dat a pan Naisan 14, bot da taim de wuda de iina spring taim wen nait no kom dong kwik ar die no lait kwik. An ef dem nuotis se Naisan 14 fi di neks ier wuda kom tuu orli, dem wuda jos ad wan neks mont bifuo it kom an dat wuda mek it 13 mont.

So a da alminak ya di Jeuova Witnis dem yuuz wen dem a chrai fi fain out wen dem fi kip di Laad Sopa. So dis ya aalwiez mach bak tu Naisan 14. Afta dem get di diet fram da alminak ya, dem tel aal a di Jeuova Witnis dem we de aal uova di worl di diet lang bifuo di taim kom. *

Tide, wen wi waahn nuo wen wan mont don an wen wan neda wan staat, wi dis tek out di alminak ar wi go pan wi fuon an dem sitn de go chek it. Bot it neehn so iizi fi di Juu piipl dem we did de bout wen di Baibl did a rait. So ou dem get fi nuo?

Iina di taim wen di Flod did kom, di mont dem yuus tu av 30 die iina dem. (Jen. 7:11, 24; 8:3, 4) Afta dat, di alminak we di Juu dem yuus tu yuuz neehn aalwiez av 30 die iina it. Afta dat, di Juu dem we de iina Baibl taim did staat kount dem mont dem bies pan wen dem kyan si di nyuu muun a piip out. So insted-a aalwiez av 30 die iina wan mont, somtaim dem en op wid 29 die ar 30 die.

Wan a di taim wen Dievid an Janatan did a taak, an dem did a taak bout wan mont, dem se: “Tumaro a wan nyuu muun.” (1 Sam. 20:5, 18) So bai fi dem taim, piipl kuda nuo wen di nyuu mont a staat kaa di ruula dem wuda don chek op dat aredi. Bot a ou di aadineri Juu piipl dem wuda nuo wen di nyuu mont staat? Di Mishna, we tel wi bout di Juu dem laa dem an wa dem piipl dem du, did tel wi se wen di Juu piipl dem did kom bak fram outa Babilan, di liida dem a did paat a di wan dem we chek op di diet dem bifuo it kom. So fi di sevn mont dem wen dem wuda naamali av dem festival dem, di Juu liida dem wuda miit op pan die 30 fi disaid a wen di neks mont a-go staat. Bot ou dem wuda nuo wen it fi staat?

Dem did put som man pan som ai paat a Jeruusilem fi luk ef dem si di fos likl paat a di nyuu muun. An ef dem si’it dem wuda go tel di Juu liida dem kwik kwik. Wen muo dan wan a di man dem se yes dem si’it, den dem nuo wen di neks mont  a-go staat. Den di Juu liida dem wuda tel evribadi se di nyuu mont staat. Bot wa ef di plies ful op a fag, ar di kloud a blak di muun so dem kyaahn si’it? Wa dem wuda du, insted-a staat di neks mont, dem wuda av 30 die iina da mont de.

Di Mishna mek wi nuo se ou di Juu liida dem mek di piipl dem nuo, a das dem lait wan faiya pan Mount Aliv, we de nier Jeruusilem. An dem bon faiya iina som ada ai paat iina Izrel fi mek shuor se evribadi nuo. Som ier afta dat, insted-a dem yuuz faiya, dem wuda sen out som man fi go tel di piipl dem. So a so di piipl dem we liv aal bout iina Izrel wuda get fi nuo wen di nyuu mont wuda staat. So evribadi wuda kyan get fi kip di festival dem di siem taim.

Si wan alminak ya we kyan elp yu fi andastan di Juu piipl dem mont dem, festival dem, an siizn dem.