Bai pa asuntu

PERGUNTAS KI JÓVENS TA FAZE

Nu debe faze txeu kuza omésmu ténpu?

Nu debe faze txeu kuza omésmu ténpu?

 Bu ta konsigi faze txeu kuza omésmu ténpu?

 Bu ten kapasidadi di faze kel-li? Txeu algen ta atxa ma é más fásil pa jóvens faze txeu kuza omésmu ténpu di ki kes algen más bédju. Es ta pensa si, pamodi jóvens nase na ténpu di tekinolojia, má kes algen más bédju ben prende uza tekinolojia más tardi na ses vida. Má kel-li é verdadi mê?

 SIN ô NAU?

  •   Faze txeu kuza omésmu ténpu ta djuda-u popa ténpu.

  •   Sima bu ta ba ta faze txeu kuza omésmu ténpu bu ta midjora kel kapasidadi li.

  •   É más fásil pa jóvens faze txeu kuza omésmu ténpu di ki kes algen más bédju.

 Si bu respósta é “sin” pa algun di kes frazi li, talvês bu sta ser nganadu pa un ideia mariadu sobri faze kuzas omésmu ténpu.

 Un ideia mariadu sobri faze kuzas omésmu ténpu

 Bu ta konsigi faze dôs kuza omésmu ténpu? Talvês bu ta konsigi faze alguns kuza omésmu ténpu si bu ka meste konsentra na un di es. Pur izénplu, si bu linpa bu kuartu timenti bu sta ta obi múzika, bu kuartu pode fika rumadu.

 Má óras ki bu ta tenta faze dôs kuza omésmu ténpu i bu meste konsentra na es, talvês bu ka ta konsigi faze ninhun di es dôs dretu. Talvês é pur isu ki un jóven ki txoma Katherine fla ma faze txeu kuza omésmu ténpu é “faze kes kuza tudu mariadu omésmu ténpu.”

 “N staba ta pâpia ku un algen i N resebe un mensaji ki N tinha ki respondeba. N tenta faze tudu dôs kuza omésmu ténpu. Má kuazi N ka konsigi obi nada ki kel algen fla-m i N skrebe kel mensájen tudu mariadu.” — Caleb.

 Un spesialista a na tekinolojia, skrebe: “Óras ki nu ta atxa ma nu sta konsigi faze txeu kuza omésmu ténpu, . . . na verdadi nu ka sta faze ninhun di es dretu. Óras ki nu ta faze txeu kuza omésmu ténpu, ta kontise un kuza na nos sérbru ki ta pô-nu ta xinti ma nu sta faze kuzas kada bês midjór má na verdadi nu sta ta piora sô piora.”

 “Alvês N ta atxa ma N sta konsigi pâpia ku un algen pa mensájen timenti N sta ta pâpia ku un algen ki sta djuntu ku mi. Ti ki N ta da kónta ma N pâpia ku vós altu kel ki N krê skrebeba i N skrebe kel ki N krê flaba kel algen ki sta djuntu ku mi!”Tamara.

 Kes algen ki ta tenta faze txeu kuza omésmu ténpu na verdadi ta poi ses vida fika más konplikadu. Pur izénplu, pode toma-s más ténpu pa faze trabadju di kaza ô talvês es ten ki gasta más ténpu pa faze kes trabadju ki dja es fazeba. Na verdadi, kes algen ki ta faze txeu kuza omésmu ténpu ta fika sen ténpu di faze kes kuza ki es krê faze!

 É pur isu ki un dotor b fla: “Imajina má sérbru é un lugar di guarda tudu informason ki bu meste di manera organizadu. Nton sérbru di kes algen ki ta sta sénpri ta tenta faze txeu kuza omésmu ténpu é dizorganizadu.”

 “Kantu más kuza bu faze omésmu ténpu é más faxi bu ka presta atenson na otus kuza inportanti i talvês bu pode sta sô ta ranja más trabadju pa bo i perde ténpu, envês di popa ténpu.”Tereza.

Tenta faze txeu kuza omésmu ténpu é sima tenta konduzi un karu na dôs strada omésmu ténpu

 Un manera midjór di faze kuzas

  •   Trena bu menti pa bu faze un kuza di kada bês. Si bu sta kustumadu na faze un monti kuza omésmu ténpu, kel-li pode ser un dizafiu pa bo, sima óras ki bu sta ta studa i bu ta manda mensájen omésmu ténpu. Má, Bíblia ta fla-nu pa nu ‘konfirma kuzê ki é más inportanti.’ (Filipenses 1:10) É ka tudu kuza ki é inportanti. Pur isu disidi kuzê ki bu ta faze primeru i konsentra sô na kel kuza la ti ki bu tirmina-l.

     “Un menti ki ka sta konsentradu é sima un bebé: alvês bu meste fla-l nau sikrê ta parse má é más fásil dexa-l faze kuzê ki el krê.” — Maria.

  •   Ka bu dexa nada distrai-u. Bu ta xinti ku gana di djobe pa bu telemóvel timenti bu sta ta studa? Pô-l na otu lugar, má lonji di bo. Disliga tilivizon i nen ka bu pensa na uza redi sosial! Bíblia ta fla ma nu debe uza nos ‘ténpu di midjór manera posível.’ — Colossenses 4:5.

     “N odja ma é midjór N konsentra na un kuza di kada bês. Asi, N ta fika kontenti óras ki N ta riska kel kuza di nha lista i N ta pasa pa otu kuza. Kel-li ta pô-m ta xinti sábi.” — Onya.

  •   Presta atenson óras ki algen sta ta pâpia ku bo. Pâpia ku algen timenti bu sta mexe na telemóvel ka ta da rezultadu i tanbê é falta di idukason. Bíblia ta fla-nu pa nu trata otu algen di mésmu manera ki nu ta gostaba pa es trata-nu. — Mateus 7:12.

     “Alvês, timenti N sta pâpia ku nha irman el sta ta manda mensájen ô el sta ta faze otu kuza na se telemóvel. Kel-li ta pô-m txeu xatiadu. Má pa fla verdadi, alvês N ta faze mésmu kuza!” — Davidi.

a Sherry Turkle, ki skrebe livru Reclaiming Conversation (Recuperando a Conversa).

b Dotor Thomas Kersting, ki skrebe livru Disconnected (Desconectados).