Skip to content

Nkaambo Nzi Holocaust Ncoyakacitikila? Nkaambo Nzi Leza Ncaatakailesya?

Nkaambo Nzi Holocaust Ncoyakacitikila? Nkaambo Nzi Leza Ncaatakailesya?

 Bantu banji ibabuzya mibuzyo eeyi bakasweekelwa kapati mubuumi bwabo aboobo bayanda kuzyiba ikutali buyo bwiinguzi pele akujana luumbulizyo. Bamwi babona Holocaust kuti ncecibi cipati bantu ncobakacita, aboobo cilabakatazya kusyoma muli Leza.

Makani aakubeja aadumide kujatikizya Leza alimwi a Holocaust

 Makani aakubeja: Taciluzi kubuzya Leza ncaakalekela Holocaust kuti icitike.

 Makani aamasimpe: Bantu bajisi lusyomo lunji bakali kuyanda kuzyiba kaambo Leza ncalekela bubi kuti kabuliko. Mucikozyanyo, musinsimi Habakuku wakabuzya Leza kuti: “Ino nkaambonzi wandibonya zibi akundilanzya bupilingene? Kusaala akuvupuula, zyoonse nkuzili kumeso aangu.” (Habakuku 1:3) Muciindi cakumunyemena Habakuku, Leza wakacita kuti mibuzyo eeyi njaakabuzya ilembwe mu Bbaibbele kutegwa bantu boonse kababala.

 Makani aakubeja: Leza takubikkili maano kupenga kwabantu.

 Makani aamasimpe: Leza tayandi kuti katupenga. (Tusimpi 6:16-19) Mumazuba aa Nowa, Leza “wakausa” akaambo kabubi bwakali munyika. (Matalikilo 6:5, 6) Cakutadooneka, Leza wakabijilwa kapati akaambo ka Holocaust.Malaki 3:6.

 Makani aakubeja: Holocaust cakali cisubulo kuba Juda kuzwa kuli Leza.

 Makani aamasimpe: Leza wakalekela munzi wa Jerusalemu kuti unyonyoonwe abana Roma mumwaanda wamyaka wakusaanguna. (Matayo 23:37–24:2) Kuzwa ciindi eeco, Leza tasali musyobo wabantu umwi kuti kaulibedelede naa kuusubula. Mumeso aa Leza “kunyina kwiindana akati kamu Juda amu Giliki.”—Baloma 10:12.

 Makani aakubeja: Ikuti nokwakali Leza siluyando alimwi singuzuzyoonse, naatakalekela Holocaust kucitika.

 Makani aamasimpe: Nokuba kuti Leza kunyina naleta mapenzi, zimwi ziindi ulalekelela mapenzi kuti kaaliko kwaciindi cisyoonto.—Jakobo 1:13; 5:11.

Nkaambo nzi Leza ncaakalekela Holocaust kuti icitike?

 Ikaambo kakapa kuti Leza alekele Holocaust kuti icitike nkakaambo nkeenya kapa kuti alekele mapenzi kuti kaaliko, kutegwa abeteke makani aakabuka kaindi. Bbaibbele lilaamba cakusalazya kuti kwacecino ciindi, Diabolosi nguweendelezya nyika, ikutali Leza. (Luka 4:1, 2, 6; Johane 12:31) Nokuba kuti cibalo ceendelana acibalo eeci cilabandika kaambo Leza ncalekela mapenzi kuti kaaliko, twaambo tobilo twamasimpe tuzwa mu Bbaibbele tulakonzya kupandulula kaambo Leza ncaakalekela Holocaust kuti icitike.

  1.   Ino nguni wakapa kuti Holocaust icitike? Leza wakaambila bantu bakusaanguna, ba Adamu a Eva ncaakali kuyanda kuli mbabo, pele tanaakabasungilizya kuti bamumvwide. Bakasala kulibikkila milawo iijatikizya ziluzi alimwi azitaluzi, pele kutasala kabotu kwabo—alimwi akutasala kabotu kwabantu—zyapa kuti bantu kabacitikilwa zyintu zibyaabi. (Matalikilo 2:17; 3:6; Baloma 5:12) Ncimwi buyo acaambwa mubbuku litegwa Statement of Principles of Conservative Judaism ilyakati: “Mapenzi manji bantu ngobajana alaboola akaambo kakutabelesya kabotu nguzu zyakulisalila nzyotupedwe.” Muciindi cakutunyanga nguzu zyakulisalila, Leza wapa bantu ciindi cakulyeendelezya balikke.

  2.   Leza ulakonzya kugwisya mapenzi alimwi uyakwaagwisya mapenzi aboola akaambo ka Holocaust. Leza usyomezya kubusya bantu banji bakafwa, kubikkilizya abakafwa akaambo ka Holocaust. Alimwi uyoogwisya kucisa koonse nkobamvwa bantu bakafwutuka lya Holocaust. (Isaya 65:17; Milimo 24:15) Iluyando Leza ndwajisi kubantu lusinizya kuti uyoozizuzikizya zisyomezyo eezyi.—Johane 3:16.

 Bantu banji ibakapenzyegwa alimwi akufwutuka lya Holocaust bakacikonzya kuyumya lusyomo lwabo alimwi akujana mpindu mubuumi kwiinda mukumvwisya kaambo Leza ncalekela bubi kuti kabuliko alimwi amakanze ngajisi aakubugwisya.