Skip to content

BAKUBUSI BALABUZYA

Kulenga naa Kusanduka?​—Cibeela 3: Nkaambo Nzi Ncomweelede Kusyoma Mukulenga?

Kulenga naa Kusanduka?​—Cibeela 3: Nkaambo Nzi Ncomweelede Kusyoma Mukulenga?

“Ikuti kosyoma mukulenga, bantu inga bayeeya kuti uli mufwubafwuba, ukakatila kunjiisyo nzyobakali kukuyiisya bazyali kubwana, naa cikombelo cako cakunyonganya.”​—Jeanette.

 Sena andinywe mulimvwa mbuli Jeanette? Ikuti kacili boobo, mulakonzya kutalika kudooneka nzyomusyoma mukulenga. Kunze lyaboobo, kunyina uuyanda kubonwa kuti unyina luzyibo. Ncinzi cikonzya kugwasya?

 Nzyobaamba bantu

 1. Ikuti musyoma mukulenga, bantu balayeeya kuti mukazya sayaansi.

 “Bayi bangu bakaamba kuti bantu batolo kuyeeya mbabasyoma mukulenga nkaambo balaalilwa kupa bupanduluzi kujatikizya nyika mboibeleka.”​—Maria.

 Ncomweelede kuzyiba: Bantu ibaamba boobo tabazyi makani aamasimpe. Basayaansi ibazyibidwe kapati mbuli Galileo alimwi a Isaac Newton bakali kusyoma mu Mulengi. Zintu nzyobakali kusyoma tiizyakali kukazyanya aluyando ndobakajisi musayaansi. Mbubwenya buyo, basayaansi bamwi mazuba aano babona kuti taakwe kukazyanya kuliko akati kasayaansi alimwi akusyoma mukulenga.

 Amusole kucita ceeci: Amulembe mabala aakuti “ulapandulula mbwaakatalika kusyoma muli Leza” (kubikkilizya ama quotation marks) mukabbokesi kakuvwuntauzizya ikali a LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchtower kutegwa mujane zikozyanyo zyabasyaazibwene mumisamu alimwi asayaansi ibakatalika kusyoma mukulenga. Amubone icakabagwasya.

 Masimpe ngakuti: Kusyoma kuti zintu zyakalengwa buya tacipi muntu kuba sikukazya makani aasayaansi. Mubwini, ikwiiya zinji kujatikizya zilengwaleza kulakonzya kumugwasya kusyoma ncobeni kuti zintu zyakalengwa buya.​—Baroma 1:​20.

2. Ikuti kosyoma makani aamu Bbaibbele aamba zyakulenga, bantu inga bakuyeeyela kuti ulipa kaleza-leza.

 “Bantu banji babona kuti kusyoma mukulenga tacili camaano. Babona makani aali mubbuku lya Matalikilo kuti ncaano buyo.”​—Jasmine.

 Ncomweelede kuzyiba: Bantu kanji-kanji bajisi mizeezo iilubide kujatikizya cibalo camu Bbaibbele icaamba makani kulenga. Mucikozyanyo, bamwi basyoma kuti nyika yakalengwa ino-ino naa kuti buumi bwakalengwa mumazuba aali cisambomwe aajisi mawoola aali 24. Bbaibbele taakwe nolizuminizya mizeezo yoonse yobilo.

  •   Lugwalo lwa Matalikilo 1:1 lwaamba kuti: “Kumatalikilo, Leza wakalenga julu anyika.” Majwi aaya taakazyanyi abumboni bwasayaansi bwakuti nyika yakkala kwamyaka iibalilwa kumabbiliyoni.

  •   Ibbala lyakuti “buzuba” kweelana ambolibelesyedwe mubbuku lya Matalikilo lilakonzya kwaamba ziindi zilamfwu. Alimwi buya mulugwalo lwa Matalikilo 2:4 ibbala lyakuti “buzuba” lilabelesyegwa kwaamba mazuba oonse ali cisambomwe aakulenga.

 Masimpe ngakuti: Cibalo camu Bbaibbele cakulenga cileendelana atwaambo twamasimpe twasayaansi.

 Amuyeeye kujatikizya nzyomusyoma

 Kusyoma mukulenga tacaambi kuba alusyomo lunyina bumboni. Muciindi caboobo, kuyeeme atwaambo twamasimpe. Amulange-lange kaambo aaka:

 Zintu zyoonse nzyomubona mubuumi zimuyiisya kuti kufwumbwa cintu cipangidwe ncomukonzya kubona citondezya kuti kuli sikucipanga. Lyoonse mwabona kkamela, ndeke, naa ŋanda, mulasyoma kuti kuli wakazipanga. Aboobo nkaambo nzi ncotutakonzyi kuyeeya munzila njiyonya eeyi ciindi notulanga-langa liso lyamuntu, ciyuni cuuluka mujulu, alimwi anyika yesu?

 Amuyeeye kujatikizya makani aaya: Basyaazibwene mukupanga zintu inga baiya zintu nzyobabona mububumbo kutegwa basumpule mulimo wabo, alimwi inga bayanda bantu bamwi kubalumba akaambo kazintu nzyobapanga. Sena ncamaano kulemeka syaazibwene alimwi amilimo yakwe mpoonya akwaalilwa kulumba Mulengi alimwi azintu nzyaakapanga izisumpukide kwiinda?

Sena ncamaano kuyeeya kuti ndeke yakabambwa buya pele kalo kayuni tiikakalengwa buya?

 Izikonzya kumugwasya kulanga-langa bumboni

 Mulakonzya kuyumya lusyomo lwanu lwakuti zintu zyakalengwa buya kwiinda mukulanga bumboni ibuli mububumbo.

 Amusole kucita ceeci: Amulembe mabala aakuti “sena cakalengwa buya” (kubikkilizya ama quotation marks) mukabbokesi kakuvwuntauzizya ikali a LAIBBULALl YAA INTANETI ya Watchtower. Amusale zibalo izimukkomanisya izili mu Sinsimuka! izijisi mutwe wakuti “Sena Cakalengwa Buya?” Kujatikizya cibalo cimwi acimwi, amujane cintu cigambya kujatikizya cibeela cacilenge icili mukubandikwa. Ino cimugwasya buti kusyoma kuti kuli Mulengi?

 Amuvwuntauzye: Amubelesye mabroshuwa aatobela kutegwa mujane bumboni bunji kujatikizya kulenga.

  •  Was Life Created?

    •   Nyika ikkede mubusena ibweelela alimwi akupa kuti buumi buzumanane.​—Amubone peeji 4-​10.

    •   Zikozyanyo zyazintu izyakapangwa nkozili mububumbo.​—Amubone peeji 11-​17.

    •   Cibalo camu Bbaibbele cakulenga icili mubbuku lya Matalikilo cileendelana asayaansi.​—Amubone peeji 24-​28.

  •  The Origin of Life​—Five Questions Worth Asking

    •   Buumi kunyina nobwakali kukonzya kulitalikila bulikke kuzwa kuzintu zitaponi.​—Amubone peeji 4-7.

    •   Zintu zipona zipangidwe munzila iikatazya kumvwisya, aboobo inga tiitwaamba kuti zyakabako zilikke.​—Amubone peeji 8-​12.

    •   Makani ngoikonzya kunyamuna genetic code manji kapati kwiinda aakonzya kunyamunwa azibelesyo nzyobapanga basayaansi mazuba aano.​—Amubone peeji 13-​21.

    •   Buumi tiibwakazwa kucintu naa muntu omwe. Makani aamba kujatikizya zintu zyakavwukkulwa kaindi atondezya kuti kuli misyobo yabanyama bapati-pati iyakabako cakutazyiba, pele taambi kujatikizya mboyakali kuyaabubako.​—Amubone peeji 22-​29.

 “Zintu izyakalengwa zindipa kusyoma kuti Leza nkwali, kutalikila kubanyama aano anyika alimwi azintu zili mububumbo alimwi ambozibambidwe.”​—Thomas.