Skip to content

BAKUBUSI BALABUZYA

Sena Ndili Muntu Uubikkila Maano Kuzintu?

Sena Ndili Muntu Uubikkila Maano Kuzintu?

 Amulilingule!

  •  Ndilabikkila maano lyoonse, bunji bwaziindi, ziindi zimwi, naa tandibikkili maano naaceya

    •  kusyomeka

    •  kubamba ciindi

    •  bunkutwe

    •  bulondo

    •  kugwasya bamwi

    •  kululama

    •  kuba abulemu

  •   Mbube nzi akati kabube oobu ibwaambwa mbomutondezya kabotu-kabotu?

     Amuzumanane kucita kabotu mumbazu eeyo.​—Bafilipi 3:​16.

  •   Ino mbube nzi mbomuyandika kubelekela mpawo?

 Makani aatobela alamugwasya kubelekela mumbazu eeyo.

Ino kubikkila maano kuzintu cibikkilizya nzi?

 Bantu babikkila maano balazuzikizya mikuli yabo aŋanda, kucikolo, alimwi amucilawo mobakkala. Balizyi kuti beelede kulyaambilila akaambo kazintu nzyobacita. Aboobo ciindi nobalubizya balazumina, balalilekelela alimwi akubeleka canguzu kubambulula zintu.

  Bbaibbele lyaamba kuti: “Umwi aumwi weelede kunyamuna mukuli wakwe uumugeme.”​—Bagalatiya 6:5.

Nkaambo nzi ncondeelede kubikkila maano kuzintu?

 

  Bbaibbele lyaamba kuti: “Sena wamubona muntu uucibwene kubeleka mulimo wakwe?Uyakwiima kumbele lyabami.”​—Tusimpi 22:29.

 

 Bbaibbele lyaamba kuti: “Amube baabi, abalo bantu bayoomwaabila.”​—Luka 6:​38.

 

 Bbaibbele lyaamba kuti: “Umwi aumwi alingule nzyacita lwakwe mwini, mpoonya ulajana kaambo kamupa kukondwa lwakwe mwini.”​—Bagalatiya 6:4.

Mbuti mbondikonzya kuba muntu uubikkila maano kuzintu?

 Kutegwa mucikonzye kwiingula mubuzyo ooyu, amubone majwi aatobela. Ino majwi nzi aapandulula mbomulimvwa?

  “Tacimvwiki kabotu lyoonse kweendelezyegwa mbuli mwana musyoonto weelede kutumina bazyali bakwe akubazyibya nkwabede ciindi coonse!”​—Kerri.

 “Bazyali bangu kanji-kanji balandizumizya kuunka kuyoosobana abeenzuma.”​—Richard.

 “Nondibona bana bamusela wangu azintu nzyobacita, mumoyo inga ndilati: ‘Nkokupona ooku! Nkaambo nzi bazyali bangu ncobatandizumizyi andime kucita zintu eezyi?’”​—Anne.

 “Bazyali bangu balandizumizya kucita kufwumbwa ncondiyanda. Ndilabalumba kapati akaambo kakundipa lwaanguluko oolu ndondijisi.”​—Marina.

 Masimpe ngakuti: Bakubusi bamwi balapegwa lwaanguluko lunji kwiinda bamwi. Ino ncinzi cikonzya kupa kwiindana?

 Bwini mbwakuti: Kuvwula kwalwaanguluko ndomukonzya kupegwa kuyeeme aakubikkila maano kwanu.

 Mucikozyanyo, amubone ncobakaamba bakubusi bobilo ibaambidwe kale musyule.

 Richard: “Aciindi cimwi, bazyali bangu bakali kundidooneka naa inga ndalubelesya kabotu lwaanguluko. Pele lino balandisyoma akaambo kakuti ndilubelesya kabotu lwaanguluko ndobandipede. Tandibeji kujatikizya nkonduunka naa bantu mbonduunka ambabo. Alimwi buya, bunji bwaziindi ndilabaambila bazyali bangu kujatikizya zintu nzyondiyanda kucita kabatanandibuzya.”

 Marina: “Ndakabeja kale kuli bazyali bangu ziindi zyobilo, alimwi mubukkale boonse bobilo bakazyiba kuti ndabeja. Kuzwa leelyo, lyoonse ndilasyomeka. Mucikozyanyo, lyoonse inga ndilabapandulwida ncondicita alimwi ndilaakubatumina fooni ikuti naa ndazwa aŋanda. Aboobo, mazuba aano balandisyoma kapati.”

Ino ncili ncomubikka mubusena bwakusaanguna​—milimo yaaŋanda naa kulikondelezya?

 Sena andinywe mulayanda kweendelezyegwa mbuli Richard alimwi a Marina? Ikuti naa mboobo, amulilingule mumbazu eezyi zitobela:

MBOMUCITA ZINTU AŊANDA

  •   Sena mulaakumanizya kwiicita milimo yaaŋanda njomupegwa?

  •   Sena mulacitobela cakulomya ciindi cakusika aŋanda ncobamubikkilide bazyali banu?

  •   Sena mulabalemeka bazyali banu alimwi abanabokwanu?

 Ikuti naa kuli mpomutaciti kabotu, ino ntwaambo tuli akati katootu ntomuyandika kubelekela mpawo?

 Bbaibbele lyaamba kuti: “Amumvwide bazyali banu.”​—Baefeso 6:1.

MBOMUCITA ZINTU KUCIKOLO

  •   Sena mulaakulemba homuweki aciindi ceelede?

  •   Sena mulabeleka canguzu kutegwa kamucita kabotu kucikolo?

  •   Sena mulijisi cilengwa cibotu cakubala?

 Ikuti naa kuli mpomutaciti kabotu, ino ntwaambo tuli akati katootu ntomweelede kubelekela mpawo?

 Bbaibbele lyaamba kuti: “Busongo bulakwabilila.” (Mukambausi 7:​12) Lwiiyo lubotu luyoomupa kuba abusongo.

MBOBAMUZYI BANTU

  •   Sena mulasyomeka kubazyali banu alimwi akubantu bamwi buyo?

  •   Sena mwaabelesya kabotu mali?

  •   Sena bantu balamusyoma?

 Ikuti naa kuli mpomutaciti kabotu, ino ntwaambo tuli akati katootu ntomweelede kubelekela mpawo?

 Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Amusame buntu bupya.’ (Baefeso 4:​24) Mulakonzya kubusumpula bube bwanu alimwi akuba ampuwo mbotu kubantu.

 Muzeezo: Amusale mbazu yomwe mpomuyanda kubelekela. Amubandike abamwi ibacita kabotu mumbazu eeyo akulomba lugwasyo kulimbabo. Amulembe zintu zigaminide nzyomuyoocita, mpoonya akunoolanga mpomweendela kwamwezi omwe. Kunze lyaboobo, amulembe mubbuku mbomwazwidilila alimwi azintu zimupilusya munsi. Mpoonya amukabone mpomweendela kumamanino aamwezi.