Skip to content

BAKUBUSI BALABUZYA

Ncinzi Ncondeelede Kuzyiba Kujatikizya Zisobano?

Ncinzi Ncondeelede Kuzyiba Kujatikizya Zisobano?

 Zisobano zilakonzya kumugwasya​—naa pe. Ciya buyo amusyobo wacisobano, mbocisobanwa, alimwi aciindi ncomutola.

 Ino nimpindu nzi ziliko?

 Kusobana kulakonzya kumugwasya kuba abuumi buli kabotu. Bbaibbele lilazumina kuti ‘zisobano ziyumya mubili zilagwasya.’ (1 Timoteyo 4:8, bupanduluzi buyungizyidwe) Mukubusi umwi uutegwa Ryan, wakaamba kuti: “Kusobana kupa kuti koli muyumu. Cilagwasya kapati kwiinda kukkala muŋanda akusobana mavidiyo mageemu.”

 Kusobana kupa bantu kubelekela antoomwe alimwi akulilesya. Bbaibbele libelesya cikozyanyo icijatikizya cisobano kuyiisya kaambo kayandika kapati. Lyaamba kuti: “Aabo batola lubazu mumuzundano wakubalika boonse balabalika, pele ngumwi buyo uupegwa bulumbu.” Mpoonya alimwi lyaamba kuti: “Muntu woonse uutola lubazu mukuzundana ulalilesya muzintu zyoonse.” (1 Bakorinto 9:​24, 25) Ino eeci citondezya nzi? Kuyandika kulilesya alimwi akukamantana kutegwa mutobele milawo yacisobano. Awalo mukubusi uutegwa Abigail ulazuminizya. Wakaamba kuti, “Kusobana kwandiyiisya kubelekela antoomwe abamwi alimwi akucizyiba kubandika.”

 Kusobana kulakonzya kupa kuti mube azilongwe. Cisobano cipa kukamantana. Mukubusi uutegwa Jordan, wakaamba kuti, “zisobano zinji zibikkilizya kuzundana, pele kuti kamusobana buyo, mulakonzya kujana balongwe.”

 Ino nintenda nzi ziliko?

 Musyobo wacisobano. Bbaibbele lyaamba kuti: “Jehova ulalingula muntu uululeme amubi; kufwumbwa muntu uuyanda nkondo ulimusulide.”​—Intembauzyo 11:5.

 Zisobano zimwi zyankondo. Mucikozyanyo, mukubusi uutegwa Lauren, wakati: “Makanze aacisobano camfwaindi ngakuuma mweenzinyoko. Mbuli Banakristo, tulakutantamuka kulwana, aboobo inga tiicaba camaano kweebelela bantu balwana.”

 Ncomweelede kuyeeya: Sena mulasobana naa kweebela zisobano zyankondo kumwi kamuyeeya kuti tazikonzyi kumujatikizya? Ikuti kacili boobo, kamuyeeya kuti lugwalo lwa Intembauzyo 11:5 lwaamba kuti Jehova tamuyandi muntu “uuyanda nkondo,” ikutali buyo muntu wiicita.

 Mbocisobanwa. Bbaibbele lyaamba kuti: “Mutaciti cintu cili coonse amuuya wakuzwangana naa cakulisumpula, pele amucite zintu zyoonse cakulicesya akubona bamwi kuti balamwiinda.”​—Bafilipi 2:3.

 Masimpe ngakuti, kufwumbwa cisobano cijatikizya nkamu zyobilo cilakonzya kuba amuuya wakuzundana. Pele lyoonse muuya wakuyandisya kuzunda kulakonzya kupa kuti cisobano cileke kukondelezya. Mukubusi uutegwa Brian wakaamba kuti, “Inga camupa kuba amuuya wakuzundana. Ikuti kamucizyi cisobano cimwi, mweelede kubeleka canguzu kulicesya.”

 Ncomweelede kuyeeya: Mwaalumi mukubusi uutegwa Chris awalo waamba kuti, “Tulauma bbola nsondo ansondo, pele bunji bwaziindi kulaba kulicisa.” Aboobo amulibuzye kuti, ‘Ino nzintu nzi zikonzya kupa bantu kulicisa? Ncinzi ncondikonzya kucita kutegwa nditalicisi?’

 Ciindi ncomutola. Bbaibbele lyaamba kuti: ‘Amusinizye zintu ziyandika kapati.’​—Bafilipi 1:​10.

 Mweelede kuzyiba zintu nzyomweelede kubikka mubusena bwakusaanguna; zintu zyakumuuya zyeelede kuba mubusena bwakusaanguna. Bunji bwazisobano zilakonzya kutola mawoola aali mbwaabede, kufwumbwa naa ndinywe musobana naa mweebelela buyo. Mukubusi uutegwa Daria wakaamba kuti, “Twakali kuzwangana abamaama akaambo kaciindi ncondakali kusowa kweebelela TV muciindi cakucibelesya kabotu.”

Kukankaizya zisobano cili mbuli kubikka sautu munji mucakulya canu

 Ncomweelede kuyeeya: Sena mulaswiilila ciindi bazyali banu nobamupa lulayo kujatikizya zintu nzyomubikka mubusena bwakusaanguna? Mukubusi uutegwa Trina wakaamba kuti: “Ciindi mebo abanabokwesu notwakali kweebelela zisobano akuleka kucita milimo iiyandika kapati, bamaama bakali kutuyeezya kuti basicisobano aabo bakali kuvwola kufwumbwa naa tulabeebelela naa pe. Pele ino nywebo nguni uumuvwozya? Ncobakali kupandulula ncakuti: Basicisobano aabo balijisi kale mulimo. Pele kuti naa swebo twaleka kucita homuweki yesu alimwi amilimo imbi, ciyootwaalila kuligwasya kumbele. Mubufwaafwi, bamaama bakali kutwaambila kuti kweebelela naa kusobana takweelede kuba cintu ciyandika kapati mubuumi bwesu.”